Η περιφέρεια αποτελεί θεμέλιο της εθνικής συνοχής, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές που μίλησαν στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Η κυβέρνηση θεωρεί πως η πρόοδος της Ελλάδας και η ισορροπημένη ανάπτυξη εξαρτάται από βιώσιμες και ανταγωνιστικές τοπικές κοινωνίες.
Παρά τη βελτίωση που έχει σημειώσει η χώρα και την πορεία σύγκλισης που αποτυπώνεται στον προϋπολογισμό του 2026, παραμένουν ανισότητες και αποκλίσεις τόσο μεταξύ όσο και εντός των περιφερειών.
Αυτές οι προκλήσεις απαιτούν στοχευμένες παρεμβάσεις για τη μείωση των υστερήσεων ακόμα και σε επίπεδο περιφερειακής ενότητας.
Η κυβερνητική στρατηγική για την περιφερειακή και τοπική ανάπτυξη βασίζεται στην αρχή της δίκαιης και ομοιογενούς κατανομής της ανάπτυξης σε όλη τη χώρα.
Στόχος είναι κάθε πολίτης να έχει τη δυνατότητα να παραμείνει και να δημιουργήσει στον τόπο καταγωγής του, εφόσον το επιθυμεί.
Πρόσφατα, η κυβέρνηση παρουσίασε στο Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής, υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, έναν οδικό χάρτη με έργα και πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των ανισοτήτων στην περιφέρεια.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η κυβέρνηση έχει ενσωματώσει την περιφερειακή διάσταση σε δέκα εθνικές οριζόντιες πολιτικές και έχει υλοποιήσει 12 στοχευμένες παρεμβάσεις για την ενίσχυση των περιφερειών.
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η εκπόνηση 50 Τοπικών Σχεδίων Ανάπτυξης – ένα για κάθε περιφερειακή ενότητα, προγράμματα ανακαίνισης κατοικιών και δημοσίων κτιρίων με έμφαση σε ορεινές και νησιωτικές περιοχές, αλλά και οικονομικά κίνητρα για ιατρονοσηλευτικό και εκπαιδευτικό προσωπικό στην περιφέρεια.
Επιπλέον, ιδρύθηκε νέα Ειδική Γραμματεία για τις ορεινές περιοχές και Κυβερνητική Επιτροπή για τη νησιωτικότητα, ενώ εφαρμόζεται ρήτρα ορεινότητας, νησιωτικότητας και απολιγνιτοποίησης στις σχετικές πολιτικές των υπουργείων.
Παράλληλα, δημιουργείται ψηφιακή πλατφόρμα ενημέρωσης και διασύνδεσης πολιτών, τοπικών αρχών και φορέων, ενώ προωθείται πρόγραμμα δημογραφικής ανάπτυξης σε περιοχές της Βόρειας Ελλάδας με ειδικά κίνητρα εγκατάστασης.
Στα μέτρα περιλαμβάνονται επίσης η μείωση ή κατάργηση του ΕΝΦΙΑ σε μικρούς οικισμούς, μειωμένος νησιωτικός ΦΠΑ για συγκεκριμένα νησιά, ελάφρυνση του ελάχιστου εισοδήματος για ελεύθερους επαγγελματίες και νέες μητέρες σε μικρούς οικισμούς, καθώς και μια ολοκληρωμένη πολιτική 12 πυλώνων για τις ορεινές περιοχές.
Το 2026 θα οριστικοποιηθεί η Εθνική Στρατηγική για την Περιφερειακή και Τοπική Ανάπτυξη, με στόχο την άμεση αντιμετώπιση ζητημάτων της ελληνικής περιφέρειας και τη διαμόρφωση εθνικού προγράμματος για τα επόμενα χρόνια.
Η διαχείριση και παρακολούθηση της στρατηγικής ανήκει στην Προεδρία της Κυβέρνησης, υπό τον αντιπρόεδρο Κ. Χατζηδάκη και τον υφυπουργό Θ. Κοντογεώργη, σε συνεργασία με όλα τα συναρμόδια υπουργεία.
Ο εθνικός σχεδιασμός είναι απόλυτα συνδεδεμένος με τον ευρωπαϊκό, καθώς η διαπραγμάτευση για τον νέο ευρωπαϊκό προϋπολογισμό θα καθορίσει τη διασφάλιση σημαντικών πόρων για την Ελλάδα.
Κάθε κράτος-μέλος οφείλει να καταρτίσει ενιαίο εθνικό πρόγραμμα με τη συνεργασία κυβέρνησης και τοπικής αυτοδιοίκησης, ώστε να επιτευχθεί η διπλή σύγκλιση, με τις ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης και μεταξύ των περιφερειών της χώρας.
Η πρώτη κατανομή του νέου ευρωπαϊκού προϋπολογισμού προβλέπει για την Ελλάδα πόρους ύψους 49 δισ. ευρώ, με τη διαπραγμάτευση να αναμένεται δύσκολη και μακρά.
Η κυβέρνηση εφαρμόζει συστηματικά την Εθνική Στρατηγική, με 50 Τοπικά Σχέδια Ανάπτυξης που καλύπτουν όλες τις περιφερειακές ενότητες και ολοκληρώνονται έως το 2026.
Περισσότεροι από 1.000 φορείς συμμετέχουν οργανωμένα στη διαδικασία, ενώ τα σχέδια δημοσιεύονται στο erga.gov.gr για διαφάνεια και παρακολούθηση.
Ο συντονισμός όλων των χρηματοδοτικών εργαλείων διασφαλίζει την αποδοτικότερη αξιοποίηση των πόρων, τη δημιουργία συνεργειών και την αποφυγή αλληλοεπικαλύψεων.
Οι Επιτροπές Παρακολούθησης, με τη συμμετοχή της Προεδρίας της Κυβέρνησης, επιβλέπουν την υλοποίηση έργων και πολιτικών για την περιφέρεια.
Ήδη υλοποιούνται πάνω από 8.000 έργα στην περιφέρεια, με προγραμματισμένες άμεσες χρηματοδοτήσεις που ξεπερνούν τα 2,7 δισ. ευρώ για την περίοδο 2026-2030 (εκτός Αττικής), ενώ αξιοποιούνται επιπλέον πόροι από ευρωπαϊκά ταμεία και την ΚΑΠ.
Οι δέκα εθνικές οριζόντιες πολιτικές περιλαμβάνουν:
Συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση και ενίσχυση της διαχειριστικής επάρκειας των ΟΤΑ.
Στρατηγικές για ορεινές και νησιωτικές περιοχές, με ειδικές γραμματείες και ψηφιακές πλατφόρμες.
Αναβάθμιση οδικών, σιδηροδρομικών και λιμενικών υποδομών, καθώς και ενεργειακές και ψηφιακές διασυνδέσεις.
Ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα και προώθηση της επισιτιστικής ασφάλειας.
Διαχείριση υδάτων, αντιπλημμυρικός σχεδιασμός και εκσυγχρονισμός δικτύων ύδρευσης.
Προστασία περιβάλλοντος, διαχείριση απορριμμάτων και ανάδειξη ορεινών όγκων.
Χωροταξικός σχεδιασμός και πολεοδομικές παρεμβάσεις σε περιοχές με τουριστικό φόρτο.
Προσέλκυση επενδύσεων, ενίσχυση επιχειρηματικότητας και προγράμματα απασχόλησης.
Αντιμετώπιση της δημογραφικής πρόκλησης με στοχευμένες πολιτικές και προγράμματα στέγασης.
Περιφερειακός σχεδιασμός στην εκπαίδευση με χαρτογράφηση και ενίσχυση πανεπιστημίων και επαγγελματικής κατάρτισης.
Η εφαρμογή της στρατηγικής συνοδεύεται από συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και παρακολούθηση της υλοποίησης ανά περιφερειακή ενότητα και πολιτική, με ορόσημα για τους επόμενους 18 μήνες.
