«Η περιοχή δέχθηκε περίπου το 30% της ποσότητας νερού που είχε πέσει στον «Daniel». Αυτά είναι τα όριά μας».
Στον απολογισμό του μετά το πέρασμα του φαινομένου «Byron», ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Δημήτρης Κουρέτας, προειδοποίησε πως η Θεσσαλία δεν θα άντεχε να πέσει ούτε σταγόνα παραπάνω, σημειώνοντας πως η κακοκαιρία αυτή έδειξε τα όρια της αντιπλημμυρικής θωράκισης του κάμπου.
Όπως υποστήριξε, η Περιφέρεια προχώρησε σε καθαρισμό των κοιτών των ποταμών καθώς και διάνοιξη των αναχωμάτων, με αποτέλεσμα το νερό να πλημμυρίσει τα γύρω χωράφια και όχι τους οικισμούς, ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει πως είναι προστατευμένη, καθώς δεν έχουν προχωρήσει τα αντιπλημμυρικά έργα. Χαρακτηριστικά, αναφέρθηκε στην απαράδεκτη, όπως είπε, καθυστέρηση των φραγμάτων Ενιπέα και Μουζακίου καθώς και στα έργα ορεινής υδρονομίας, που θα συγκρατούν τα νερά και τα φερτά υλικά στα βουνά.
«Έπρεπε να είχαν ξεκινήσει τα έργα αυτά. Δεν έχει γίνει τίποτα σωστά εδώ και χρόνια», σημείωσε λέγοντας πως αν είχε ολοκληρωθεί το φράγμα του Ενιπέα, δεν θα είχε πλημμυρίσει ο οικισμός Υπέρεια Φαρσάλων.
Τα μέτρα που περιγράφει ο κ. Κουρέτας δεν είναι καθόλου άγνωστα. Συγκαταλέγονται όλα στο εγκεκριμένο Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας της Θεσσαλίας, αλλά και στο master plan που είχε καταθέσει η ολλανδική εταιρεία HVA. Μάλιστα, στο Σχέδιο Διαχείρισης που αφορά τη Θεσσαλία αναφέρεται πως τα έργα ορεινής υδρονομίας είναι σε στάδιο ωρίμασης και τa προτεινόμενα βήματα ήταν η ένταξή τους για χρηματοδότηση και η διενέργεια διαγωνισμού, και προβλεπόταν η ένταξή του στο Ταμείο Ανάκαμψης.
Υποστελεχωμένος ο οργανισμός διαχείρισης των σχεδίων προστασίας
Εφαρμόζονται, ωστόσο, το ολλανδικό master plan και το Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας; «Αν το ακούσετε, να ενημερώσετε και εμάς», τόνισε με σκωπτικό τόνο ο δήμαρχος της Λάρισας Αθανάσιος Μαμάκος.
Σύμφωνα με τον νόμο που πέρασε την άνοιξη το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο οργανισμός που μεριμνά για την εκπόνηση Στρατηγικού Σχεδίου Έργων Αντιπλημμυρικής Προστασίας (master plan) για τον έλεγχο και τη συντήρηση των αντιπλημμυρικών έργων καθώς και για την ανάλυση κινδύνου και την προετοιμασία για την αντιμετώπιση καταστάσεων που σχετίζονται με τη διαχείριση των υδάτων είναι ο νεοσύστατος Οργανισμός Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας Α.Ε. (ΟΔΥΘ).
Ο ΟΔΥΘ όμως βρίσκεται ακόμα σε νηπιακό στάδιο. Είναι υποστελεχωμένος και ουσιαστικά διαθέτει μόνο διοίκηση. «Τώρα στελεχώνεται ο οργανισμός και συστήνονται οι πρώτες δύο διευθύνσεις. Μπορεί να έχουμε καθυστερήσει αλλά τα βήματα που κάνει είναι στέρεα και θα είμαστε αποτελεσματικοί μόλις αποκτήσει ο οργανισμός τεχνική και διοικητική επάρκεια», δήλωσε στην «Κ» ο διευθύνων σύμβουλος του οργανισμού, Θανάσης Μαρκινός. Σύμφωνα με εκτίμηση του ίδιου, ο οργανισμός απέχει τέσσερα έως και πέντε έτη από την πλήρη στελέχωση. Ο οργανισμός ελέγχεται από τρία υπουργεία: το Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το Υποδομών και Μεταφορών καθώς και το Αγροτικής Ανάπτυξης.
«Διεκδικούμε εδώ και δεκαετίες έναν ενιαίο φορέα για τη διαχείριση υδάτων, ώστε αυτή να μην καταμερίζεται σε πολλούς φορείς. Ήρθε η ώρα να γίνει ο οργανισμός, και δεν διαθέτει ούτε τα εργαλεία ούτε τη στελέχωση για την εφαρμογή των σχεδίων για την αντιπλημμυρική θωράκιση της Θεσσαλίας», σημείωσε ο Κωνσταντίνος Γκούμας, πρώην πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ και νυν σύμβουλος στην Περιφέρεια Θεσσαλίας για θέματα υδάτων.
Σε εκκρεμότητα τα τέσσερα πρώτα αντιπλημμυρικά
Όπως πρόσθεσε, ήδη από το 2014 που εγκρίθηκαν τα πρώτα σχέδια, δεν εφαρμόζεται τίποτα. «Από τα πρώτα 80 μέτρα και δράσεις του αρχικού σχεδίου δεν υλοποιήθηκε τίποτα».
Τον περσινό Σεπτέμβριο, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε επισκεφθεί τη Νίκαια και αναφέρθηκε σε τέσσερα έργα που περιλαμβάνονται στο master plan, τα οποία, όπως είχε δηλώσει, «έχουμε προτάξει και θα μελετηθούν με πόρους της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών, […] έτσι ώστε να μπορούμε μέσα σε έναν χρόνο να έχουμε μελετητική ωριμότητα για έργα τα οποία συζητούσαμε εδώ και πάρα πολύ καιρό, […] Πύλη, Μουζάκι, η διώρυγα της Γυρτώνης προς την Κάρλα και τα έργα τα οποία αφορούν την Κάρλα, σημαντικά έργα». Στην ομιλία του ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε αναφερθεί και στο φράγμα Ενιπέα, που δεν έχει ξεκινήσει ακόμα.
Λίγες ημέρες πριν είχε ανακοινωθεί από το υπουργείο Υποδομών ότι η εταιρεία HVA που έχει εκπονήσει ήδη το στρατηγικό σχέδιο (master plan) για την ανασυγκρότηση της διαχείρισης υδάτων της Θεσσαλίας έχει υποβάλει προσφορά με την οποία προτίθεται να αναλάβει την επικαιροποίηση και την αναβάθμιση των μελετών για τα τέσσερα ως άνω έργα και επιπλέον συνοδά έργα. Κατά τους ίδιους, ο προϋπολογισμός του μελετητικού σκέλους υπολογίζεται στα 7 εκατ. ευρώ τα οποία θα δοθούν από την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών.
Όπως δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της ολλανδικής εταιρείας HVA, Μιλτιάδης Γκουζούρης, στην «Κ», η εταιρεία υπέγραψε τελικά σύμβαση με τα τρία αρμόδια υπουργεία για να επικαιροποιήσει τις μελέτες των τεσσάρων παραπάνω έργων και να παραδώσει ένα σχέδιο δράσης που αποτυπώνει το master plan, το Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας και το Σχέδιο Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών με δέσμες έργων και τεχνικές προδιαγραφές. Ο κ. Γκουζούρης τόνισε πως δόθηκε προτεραιότητα στα τέσσερα αυτά έργα, γιατί σύμφωνα με τους αρμόδιους κρατικούς φορείς υπήρχαν έτοιμες μελέτες που θα χρειάζονταν απλώς επικαιροποίηση. Κατά τον ίδιο όμως οι μελέτες δεν ήταν σε καμία περίπτωση στο υποσχόμενο στάδιο ωρίμασης και απαιτούνταν η εκ νέου υλοποίησή τους. Όπως τόνισε, η εταιρεία παρέδωσε μέχρι σήμερα το σχέδιο δράσης και τη μελέτη εφαρμογής για 200 φράγματα στο πλαίσιο της ορεινής υδρονομίας.
Όπως σημείωσε ο κ. Γκούμας, σύμβουλος στην Περιφέρεια Θεσσαλίας για θέματα υδάτων, η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν έχει λάβει ενημέρωση για το ποια είναι η πρόοδος των τεσσάρων αυτών έργων.
