Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ στέλνει τους συμβούλους του, Στιβ Γουίτκοφ και Τζάρεντ Κούσνερ στο Βερολίνο για να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με το αμερικανικό σχέδιο για την ειρήνη στην Ουκρανία.
Οι δύο απεσταλμένοι του Τραμπ θα συναντηθούν αύριο στη γερμανική πρωτεύουσα με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και τους ηγέτες της Γερμανίας, της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, σε μια προσπάθεια να ανακοινωθεί η τελική πρόταση της Δύσης στη Μόσχα, μέχρι τα Χριστούγεννα.
Η Ρωσία επιμένει ότι πρέπει να ελέγχει ολόκληρη την περιοχή του Ντονμπάς βάσει οποιασδήποτε συμφωνίας, παρά το γεγονός ότι περίπου το 14% της περιοχής εξακολουθεί να κατέχεται από την Ουκρανία.
Οι ΗΠΑ συμπεριέλαβαν το αίτημα της Ρωσίας στο σχέδιό τους, προτείνοντας παράλληλα η εν λόγω περιοχή να γίνει αποστρατιωτικοποιημένη «ελεύθερη οικονομική ζώνη».
Σε αντάλλαγμα, ο ρωσικός στρατός θα αποσυρθεί από πολύ μικρές περιοχές που έχει κατακτήσει στις περιοχές Σούμι, Χάρκοβο και Ντνιεπροπετρόφσκ , αλλά θα διατηρήσει μεγαλύτερα εδάφη στις περιοχές Χερσώνα και Ζαπορίζια .
Ο Λευκός Οίκος πιέζει σθεναρά την Ουκρανία να εγκρίνει το σχέδιό του, αλλά οι εδαφικές παραχωρήσεις που καλείται να κάνει το Κίεβο παραμένουν ένα σημαντικό σημείο τριβής.
Η αμερικανική πλευρά πιστεύει ότι όλα τα άλλα ζητήματα βρίσκονται κοντά στην επίλυση και ότι ο Ζελένσκι θα μπορούσε να διοργανώσει δημοψήφισμα για την υιοθέτηση της ειρηνευτικής συμφωνίας που θα περιελάμβανε παραχώρηση εδαφών στη Ρωσία, ώστε να μην αναλάβει μόνος του την ευθύνη.
Αξιωματούχος του Λευκού Οίκου δήλωσε μάλιστα ότι ο τελευταίος γύρος των συνομιλιών ΗΠΑ-Ουκρανίας την περασμένη Πέμπτη έδειξαν αρκετή πρόοδο για να πείσουν τον Τραμπ να στείλει τον Γουίτκοφ και τον Κούσνερ στην Ευρώπη.
«Πιστεύουν ότι θα μπορούσε να υπάρξει μια ευκαιρία για ειρήνη και ο Πρόεδρος τους εμπιστεύεται», δήλωσε αξιωματούχος του Λευκού Οίκου.
Αυτές οι αμερικανικές προσπάθειες έρχονται σε μια δύσκολη στιγμή για την Ουκρανία: η προεδρία έχει αποσταθεροποιηθεί από ένα τεράστιο σκάνδαλο διαφθοράς που αφορά συνεργάτες του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο στρατός βρίσκεται σε υποχώρηση στην πρώτη γραμμή και ο πληθυσμός υφίσταται διακοπές ρεύματος λόγω των ρωσικών αεροπορικών επιδρομών.
Εγγυήσεις με το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ
Ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ότι η κυβέρνηση Τραμπ είναι πρόθυμη να δώσει στην Ουκρανία μια εγγύηση βάσει του Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ, η οποία θα εγκριθεί από το Κογκρέσο και θα είναι νομικά δεσμευτική.
«Θέλουμε να δώσουμε στους Ουκρανούς μια εγγύηση ασφαλείας που δεν θα είναι αφενός λευκή επιταγή, αλλά αφετέρου θα είναι αρκετά ισχυρή. Είμαστε πρόθυμοι να την στείλουμε στο Κογκρέσο για να ψηφίσει», δήλωσε ο Αμερικανός αξιωματούχος.
Οι Αμερικανοί λένε πώς θα υπάρξουν τρεις ξεχωριστές συμφωνίες για την ειρήνη, τις εγγυήσεις ασφάλειας και την ανοικοδόμηση, και ότι οι τελευταίες συνομιλίες έδωσαν στους Ουκρανούς για πρώτη φορά ένα «ολοκληρωμένο όραμα για την επόμενη μέρα».
«Σύμφωνα με την τρέχουσα πρόταση, ο πόλεμος θα τελειώσει με την Ουκρανία να διατηρεί την κυριαρχία της στο 80% του εδάφους της, θα λάβει τη μεγαλύτερη και ισχυρότερη εγγύηση ασφαλείας που έχει λάβει ποτέ και θα λάβει ένα πολύ σημαντικό πακέτο ευημερίας», πρόσθεσε ο αξιωματούχος.
Αντιδρούν οι Ευρωπαίοι
Αρκετοί Ευρωπαίοι ηγέτες συμβουλεύουν πάντως τον Ζελένσκι ότι δεν χρειάζεται να βιαστεί να καταλήξει σε μια συμφωνία, που θα τον αναγκάζει να παραχωρήσει εδάφη που η Ουκρανία δεν έχει στην πραγματικότητα χάσει στο πεδίο της μάχης.
Οι Ευρωπαίοι και οι Ουκρανοί ζητούν από τους Αμερικανούς ισχυρές «εγγυήσεις ασφαλείας» σε περίπτωση νέας ρωσικής επίθεσης, σύμφωνα με το Παρίσι. Γάλλος αξιωματούχος δήλωσε ότι η ένταξη της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήδη από το 2027 εξετάζεται στο αμερικανικό σχέδιο: «Είναι προβλεπόμενο, αλλά είναι θέμα διαπραγμάτευσης και οι Αμερικανοί είναι υπέρ αυτού».
Μια ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ ωστόσο, σε λίγο περισσότερο από ένα χρόνο, φαίνεται απίθανη, ωστόσο, λόγω της πιθανής αντίθεσης, μεταξύ άλλων, από κράτη μέλη της ΕΕ με τεταμένες σχέσεις με την Ουκρανία, όπως η Ουγγαρία.
Τα ρωσικά κεφάλαια
Τις διαπραγματεύσεις αναμφίβολα επηρεάζει όμως και το περίπλοκο ζήτημα της χρήσης των «παγωμένων» ρωσικών περιουσιακών στοιχείων στην Ευρώπη.
Οι μόνιμοι αντιπρόσωποι των 27 έδωσαν την έγκρισή τους την Παρασκευή για μια αλλαγή καθεστώτος που επιτρέπει τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία να παραμείνουν παγωμένα για όσο διάστημα χρειαστεί, μέχρι να σταματήσουν οι εχθροπραξίες.
Αυτή η απόφαση αφαιρεί τη δυνατότητα άσκησης βέτο από κάποιο κράτος μέλος κατά τη διάρκεια των εξαμηνιαίων ανανεώσεων των κυρώσεων κατά της Μόσχας.
Η Κομισιόν και κυρίως η Γερμανία θέλει να αξιοποιηθούν τα ρωσικά κεφάλαια ως εγγύηση για τη χορήγηση δανείου, που τα 27 κράτη μέλη εξετάζουν να χορηγήσουν στην Ουκρανία για να διασφαλίσουν τη χρηματοδότησή της το 2026-2027.
Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων πρέπει ακόμη να οριστικοποιήσουν το σχέδιό τους στη σύνοδο κορυφής στις 18 Δεκεμβρίου.
Οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές του λεγόμενου «δανείου αποκατάστασης » είναι οι χώρες της Βαλτικής , οι σκανδιναβικές , η Γερμανία και η Πολωνία , που πιέζουν το Βέλγιο να απελευθερώσει 185 δισεκατομμύρια ευρώ σε ρευστά περιουσιακά ρωσικά στοιχεία που κρατούνται στο Euroclear, το κεντρικό αποθετήριο τίτλων των Βρυξελλών.
Ο Βέλγος πρωθυπουργός Μπάρτ ντε Βενέρης τονίζει εδώ και εβδομάδες τους κινδύνους που θα δημιουργούσε το δάνειο για την Ουκρανία όχι μόνο για το Βέλγιο, αλλά και για την ευρωζώνη στο σύνολό της.
Τέσσερις χώρες αντιδρούν
Η έκπληξη την Παρασκευή ήταν η προσθήκη στη νομική διαδικασία μιας κοινής δήλωσης από το Βέλγιο, τη Βουλγαρία, τη Μάλτα και ιδιαίτερα την Ιταλία, με την οποία, ενώ ψήφισαν υπέρ, εκφράζουν τις αντιρρήσεις τους. «Η απόφαση θα έπρεπε να είχε συζητηθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σε επίπεδο ηγετών,πριν από την τελική απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ», αναφέρει η κοινή δήλωση.
Οι τέσσερις υπογράφουσες χώρες καλούν στη συνέχεια την Επιτροπή να «συνεχίσει να διερευνά και να συζητά εναλλακτικές λύσεις στο δάνειο επανορθώσεων που να σέβονται το ευρωπαϊκό και διεθνές δίκαιο, με προβλέψιμες παραμέτρους, που παρουσιάζουν μικρότερο κίνδυνο για την κάλυψη των οικονομικών αναγκών της Ουκρανίας, με βάση μια ευρωπαϊκή δανειακή διευκόλυνση ή μεταβατικές λύσεις».
Συνοψίζοντας, οι υποστηρικτές του δανείου θα πρέπει να πείσουν όχι μόνο το Βέλγιο, αλλά και τρεις άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ιταλίας, της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της ΕΕ και ιδρυτικού μέλους της ΕΕ, με επικεφαλής μια πρωθυπουργό-τη Τζόρτζια Μελόνι-που καλλιεργεί μια προνομιακή σχέση με τον Ντόναλντ Τραμπ.
H Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας προειδοποίησε άλλωστε ότι οποιαδήποτε χρήση των περιουσιακών της στοιχείων θα ήταν παράνομη, υποσχόμενη να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα για να προστατεύσει τα συμφέροντά της.
