Ανησυχία προκαλεί η ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων γρίπης στη Βρετανία, με το σύστημα υγείας να βρίσκεται υπό πίεση και τους ειδικούς να προειδοποιούν πως ο φετινός χειμώνας μπορεί να εξελιχθεί σε έναν από τους δυσκολότερους των τελευταίων δεκαετιών. Κυρίαρχο στέλεχος είναι πλέον το Α(H3N2), και συγκεκριμένα ο υποκλάδος Κ.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του βρετανικού συστήματος δημόσιας υγείας, οι εισαγωγές ασθενών με γρίπη στα νοσοκομεία έχουν αυξηθεί κατά 56% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι, ενώ καταγράφονται κατά μέσο όρο 1.717 νοσηλείες ημερησίως, αριθμός επταπλάσιος σε σχέση με το 2023.
Παράλληλα τα σχολεία στην Αγγλία είναι σε «mini lockdown», καθώς έχουν αρχίσει να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα για να περιορίσουν τη μετάδοση. Το βρετανικό υπουργείο Παιδείας, πάντως, επισημαίνει ότι το κλείσιμο σχολείων πρέπει να γίνεται μόνο σε «εξαιρετικές περιπτώσεις».
«Παρατηρείται σημαντική και πρόωρη έξαρση της γρίπης στο Ηνωμένο Βασίλειο, ξεκινώντας ήδη από τον Νοέμβριο» εξηγεί η κυρία Πουλάκου επισημαίνοντας ότι οι υγειονομικές αρχές στην Μεγάλη Βρετανία βρίσκονται σε επίπεδο «πορτοκαλί» – δηλαδή επίπεδο αυξημένης ετοιμότητας / ανησυχίας που σημαίνει ότι οι επιδημιολογικοί δείκτες ( π.χ. ιικό φορτίο, κρούσματα ή τάση αύξησης) έχουν φτάσει σε επίπεδα που απαιτούν προσοχή και επαγρύπνηση, όλο τον Νοέμβριο, «ενώ ανέμεναν τέτοια δραστηριότητα περίπου δύο με τρεις εβδομάδες αργότερα» παρατηρεί.
Η έξαρση των κρουσμάτων στη Μεγάλη Βρετανία αποδίδεται στην «κυριαρχία» του υποκλάδου Κ του στελέχους A(H3N2), καθώς και στις μεταλλάξεις του ιού, σύμφωνα με την κυρία Πουλάκου, αλλά ένας σημαντικός παράγοντας που δεν πρέπει να παραβλεφθεί είναι οι κλιματολογικές συνθήκες: «Έχει ξεκινήσει ήδη ο χειμώνας εκεί, εννοείται οι κλιματολογικές συνθήκες είναι διαφορετικές. Οπότε ο κόσμος ήδη μαζεύεται σε κλειστούς χώρους» λέει η αναπληρώτρια καθηγήτρια.
Σημειώνεται ότι το στέλεχος A(H3N2), υποκλάδος Κ αποτελεί μία από τις δύο βασικές παραλλαγές του ιού της γρίπης που κυκλοφορούν ευρέως. Στη Βρετανία είναι αυτή τη στιγμή το κυρίαρχο στέλεχος, σύμφωνα με τη Βρετανική Υπηρεσία Ασφάλειας Υγείας (UKHSA).
Τι θα γίνει στην Ελλάδα
Κατά πόσο αναμένεται ένα αντίστοιχο κύμα γρίπης στη χώρα μας; «Σίγουρα το περιμένουμε. Στην Ελλάδα η περίοδος της γρίπης ξεκινά συνήθως λίγο αργότερα, αλλά ό,τι συμβαίνει στον ευρωπαϊκό χώρο, ειδικά σε χώρες κοντά μας, έρχεται και εδώ. Πρέπει επίσης να υπολογίσουμε την κινητικότητα των εορτών και τις μετακινήσεις από και προς τη Βρετανία» λέει η αναπληρώτρια καθηγήτρια και εξηγεί ότι στη χώρα μας η δραστηριότητα της γρίπης αρχίζει συνήθως στις αρχές Δεκεμβρίου, ενώ το επιδημιολογικό peak καταγράφεται στο τέλος Δεκεμβρίου με αρχές Ιανουαρίου. «Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε μέτριο επίπεδο. Η επιδημικότητα είναι λίγο πάνω από το 10% και παρατηρούμε αυξητική τάση».
Παρότι μέχρι στιγμής δεν έχουν καταγραφεί πολλές νοσηλείες σε ΜΕΘ, υπάρχει, όπως τονίζει, ξεκάθαρη κινητικότητα στην κοινότητα: «Βλέπουμε αύξηση των περιστατικών που προσέρχονται στην πρωτοβάθμια φροντίδα. Δεν έχουμε ακόμη λιγότερες βαριές νοσηλείες, όμως αυτό συνήθως έρχεται μετά. Η κινητικότητα στην κοινότητα λειτουργεί ως προάγγελος».
Είναι πιο βαριά η νόσηση με το συγκεκριμένο στέλεχος;
Τα συμπτώματα από το υποστέλεχος Κ της A(H3N2) δεν διαφέρουν από τη συνήθη συμπτωματολογία της γρίπης:
υψηλός πυρετός
έντονη κόπωση
βήχας
καταρροή
μυϊκοί πόνοι
πονοκέφαλος
γαστρεντερικές διαταραχές (σε ορισμένες περιπτώσεις).
Ιδιαίτερη προσοχή συνιστάται για τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού δηλαδή για παιδιά κάτω των 5 ετών, άτομα άνω των 65, εγκύους και πάσχοντες από χρόνιες παθήσεις όπως άσθμα, διαβήτη, καρδιοπάθειες και ανοσοκαταστολή.
«Το συγκεκριμένο στέλεχος δεν είναι πιο σοβαρό κλινικά και δεν έχει διαφορετική συμπτωματολογία. Αυτό που μας αιφνιδίασε είναι η ταχεία εξάπλωσή του» εξηγεί η κυρία Πουλάκου και τονίζει ότι το σημαντικό είναι ότι το φετινό εμβόλιο το καλύπτει: «Το στέλεχος προβλέπεται στο φετινό εμβόλιο. Τώρα, πόσο αποτελεσματικό είναι για τον υποκλάδο Κ, δεν μπορούμε να το πούμε με βεβαιότητα, πάντως υπάρχει κάλυψη» τονίζει.
Μια δυσάρεστη επισήμανση κάνει η κυρία Πουλάκου καθώς τονίζει ότι «τα μαθηματικά μοντέλα προβλέπουν αύξηση των θανάτων από γρίπη φέτος, λόγω της ταχείας εξάπλωσης και της πρώιμης έναρξης της περιόδου γρίπης που βρίσκει πολλούς ανεμβολίαστους».
Σύμφωνα με τα στοιχεία, πέρυσι καταγράφηκαν περίπου 8.000 θάνατοι που σχετίζονταν με τη γρίπη στη Βρετανία, αριθμός αισθητά αυξημένος σε σχέση με το 2022.
Μέτρα πρόληψης και εμβολιασμός – Θα φορέσουμε μάσκα;
Η κατάσταση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας της Βρετανίας (NHS) χαρακτηρίζεται ήδη οριακή, με τις αρχές να μιλούν για πιθανή «παλίρροια ασθενών» τις επόμενες εβδομάδες. Υγειονομικοί παράγοντες παροτρύνουν τους πολίτες να φορούν μάσκα όταν εμφανίζουν συμπτώματα, να αποφεύγουν επαφές όταν νοσούν και να σπεύσουν για εμβολιασμό όσοι ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες, καθώς το εμβόλιο παραμένει το βασικό «όπλο» προστασίας.
Στο ίδιο μήκος κύματος η κυρία Πουλάκου λέει: «Αν κορυφωθεί το κύμα, είναι πολύ πιθανό να υπάρξει σύσταση για χρήση μάσκας (στην Ελλάδα), κυρίως από όσους έχουν συμπτώματα. Επίσης, άτομα με χρόνια νοσήματα καλό είναι να αποφεύγουν τις συναθροίσεις και να φορούν μάσκα σε μέσα μαζικής μεταφοράς».
Το μήνυμα προς τους πολίτες
«Αυτό είναι καμπανάκι κινδύνου για όσους ανέβαλαν ή ξέχασαν τον εμβολιασμό. Δεν υπάρχει λόγος πανικού, για τη γρίπη υπάρχει πρόληψη (εμβολιασμός) και θεραπεία (με αντιικά). Ξέρουμε τι έρχεται. Άρα μπορούμε να προφυλαχθούμε» τονίζει η κυρία Γαρυφαλλιά Πουλάκου.
