Πετροπόλεμος, χημικά, αποκλεισμοί δρόμων, αεροδρομίων, τελωνείων και συλλήψεις οξύνουν τη σύγκρουση αγροτών και κυβέρνησης. Ο μεγαλύτερος γρίφος παραμένει η πληρωμή των κτηνοτρόφων που δεν έλαβαν προκαταβολή, εφόσον δεν είχαν τη δυνατότητα, καθώς δεν υπήρχε διαθέσιμος βοσκότοπος για να δηλώσουν σε σχέση με το ζωικό τους κεφάλαιο. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», στο τραπέζι ετέθη η εφαρμογή μιας «ήπιας τεχνικής λύσης», το μοίρασμα δηλαδή βοσκοτόπων σε άλλες περιφερειακές ενότητες εκτός του σημείου όπου βρίσκονται οι φάρμες. Ανοικτός στον διάλογο εμφανίστηκε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, που ζήτησε «συγκεκριμένη εκπροσώπηση και συγκεκριμένα αιτήματα» από την πλευρά των αγροτών, αλλά και να αποφευχθούν οι ακραίες αντιδράσεις.
Αναζητούνται λύσεις αγωνιωδώς από την κυβέρνηση για να προχωρήσουν οι πληρωμές και να καταβληθούν οι αγροτικές ενισχύσεις και σε όσους έμειναν εκτός. Την ίδια στιγμή τα αγροτικά μπλόκα καθημερινά αυξάνονται, υπολογίζεται ότι έχουν στηθεί σχεδόν 50, ενώ τα ήδη υπάρχοντα ενισχύονται. Ένταση και επεισόδια σημειώθηκαν χθες σε δύο αεροδρόμια στην Κρήτη αλλά και στην Καρδίτσα έξω από το γραφείο του Kώστα Τσιάρα, υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και βουλευτή του νομού.
Οι αγρότες σκληραίνουν τη στάση τους χωρίς ακόμη να ανοίγουν τα χαρτιά τους για τη διάρκεια των κινητοποιήσεων, θέλοντας να μετρήσουν δυνάμεις και να επιδείξουν αποφασιστικότητα πριν οργανωθεί οποιαδήποτε συνάντηση. «Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε με τους αγρότες άμεσα, σήμερα, αύριο, όποτε χρειαστεί», δήλωσε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης χθες. Αφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να τεθούν στο τραπέζι ο επαναπροσδιορισμός ποσοτήτων αγροτικού πετρελαίου και η επέκταση του προγράμματος ΓΑΙΑ που αφορά την επιδότηση ηλεκτρικής ενέργειας. «Προϋπόθεση είναι να υπάρχει μια ομάδα εκπροσώπων των αγροτών και μια συγκεκριμένη ατζέντα αιτημάτων», διευκρίνισε.
Πάντως, η συγκρότηση μιας ομάδας αγροτών με διαπραγματευτική δύναμη είναι επίσης μια μεγάλη πρόκληση, δεδομένου ότι η κινητοποίηση βασίζεται στη δύναμη προσωπικοτήτων που κυριαρχούν στα μπλόκα, χωρίς όμως να έχει οργανωθεί κοινή γραμμή στο επίπεδο των διεκδικήσεων. Aλλωστε στα μπλόκα αυτή τη στιγμή βρίσκονται αγρότες που πρόσκεινται τόσο στο ΚΚΕ όσο και στη Νέα Δημοκρατία, που μπορεί στο πεδίο των κινητοποιήσεων να ομονοούν, δεν σημαίνει όμως ότι και όσον αφορά τις διεκδικήσεις, όταν έρθει η ώρα, θα έχουν την ίδια στάση.
Κατάθεση ενστάσεων
Χθες άνοιξε για λίγες ώρες η πλατφόρμα του ΟΠΕΚΕΠΕ για την κατάθεση ενστάσεων σε σχέση με την αποτύπωση των αγροτεμαχίων από τον δορυφόρο, καθώς η κατάθεση της προκαταβολής της βασικής ενίσχυσης πριν από δέκα ημέρες άφησε εκτός περίπου 140.000 παραγωγούς. Ο χρόνος που θα χρειαστεί για την εξέταση των ενστάσεων, τους ελέγχους και τη συνεπακόλουθη πληρωμή είναι όμως άγνωστος.
Ο μεγαλύτερος γρίφος είναι, ωστόσο, το πώς θα γίνει η πληρωμή των 13.451 κτηνοτρόφων που δεν έλαβαν προκαταβολή εφόσον δεν είχαν τη δυνατότητα, καθώς δεν υπήρχε διαθέσιμος βοσκότοπος για να δηλώσουν σε σχέση με το ζωικό κεφάλαιό τους. Πρόκειται για κτηνοτρόφους των τεσσάρων νομών της Κρήτης, των Σερρών και της Λάρισας. Το παζλ είναι εξαιρετικά δύσκολο καθώς χρειάζεται να βρεθούν εκτάσεις βοσκοτόπων και σύμφωνα με πηγές του υπουργείου αγροτικής Ανάπτυξης εξετάζεται το σενάριο της εφαρμογής μιας «ήπιας τεχνικής λύσης», το μοίρασμα δηλαδή βοσκοτόπων σε άλλες περιφερειακές ενότητες εκτός του σημείου όπου βρίσκονται οι φάρμες. Πηγές από την ΕΘΕΑΣ (Εθνική Ενωση Αγροτικών Συνεταιρισμών) ανέφεραν ωστόσο ότι οποιαδήποτε τέτοιου τύπου επιλογή είναι πιθανό να ανοίξει και πάλι τον ασκό του Αιόλου και να υπάρξουν σχετικά αιτήματα και από άλλες περιοχές. «Ας μην ξεχνάμε πού οδήγησε η εφαρμογή της τεχνικής λύσης», επισήμαναν.
Διάλογος με όρους και προϋποθέσεις, το μήνυμα Μητσοτάκη
Ενώ τα μπλόκα σε όλη τη χώρα αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο και οι αγρότες κλείνουν ακόμη και παρακαμπτήριες οδούς και κρίσιμες υποδομές, όπως το λιμάνι του Βόλου, η κυβέρνηση από τη μία ζητάει σταθερά διάλογο, από την άλλη δείχνει πως δεν έχει καμία πρόθεση να ανεχθεί ακρότητες, καθώς όσοι βανδάλισαν χθες περιπολικό στην Κρήτη, ταυτοποιήθηκαν και θα δικαστούν για «εγκληματική οργάνωση». Αυτή ακριβώς την τακτική αποκρυστάλλωσε ο πρωθυπουργός χθες, μιλώντας στο συνέδριο «Υγεία πάνω απ’ όλα».
Ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι οι ακραίες κινητοποιήσεις «μπορεί να στρέψουν μεγάλα στρώματα της κοινωνίας απέναντι στους αγρότες που μπορεί να έχουν δικαιολογημένα αιτήματα», προσθέτοντας επιπλέον πως για να γίνει διάλογος πρέπει να υπάρξει «συγκεκριμένη εκπροσώπηση και συγκεκριμένα αιτήματα», τα οποία θα συζητηθούν πάνω στη βάση πραγματικών δεδομένων, όπως είναι οι ευρωπαϊκοί περιορισμοί. Οι αγρότες, πάντως, επιμένουν πως τα αιτήματά τους είναι γνωστά στην κυβέρνηση.
Στην κυβέρνηση αναγνωρίζουν ότι η κατάσταση είναι δύσκολη. Χθες ο Παύλος Μαρινάκης χρησιμοποίησε ένα κλικ πιο υψηλούς τόνους από τον πρωθυπουργό, στέλνοντας ένα πιο αυστηρό μήνυμα στους αγρότες. «Είναι καθήκον της πολιτείας να προστατεύσει ειδικά τις κρίσιμες υποδομές και λειτουργίες του κράτους, να δώσει όσο το δυνατόν περισσότερη έμφαση στη λιγότερη δυνατή ταλαιπωρία των πολιτών», είπε προσθέτοντας ότι αυτό που πρέπει να ξέρουν οι αγρότες είναι ότι «τα λεφτά είναι συγκεκριμένα και δεν φυτρώνουν από κάπου», ζητώντας να μην υπάρχουν «μαξιμαλιστικά αιτήματα τα οποία δεν μπορούν να ικανοποιηθούν».
Στην κυβέρνηση, πάντως, εκτιμούν πως εικόνα σαν αυτές που είδαμε στην Κρήτη με τον βανδαλισμό περιπολικού δυσφημούν τους αγρότες και δημιουργούν κοινωνική αποστροφή. Εξ ου και η άμεση ταυτοποίηση των δραστών που, όπως προπειπώθηκε, θα οδηγηθούν ενώπιον της Δικαιοσύνης για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, κατηγορία που μπορεί να επιφέρει πολύ βαριές ποινές. Μάλιστα, η απόφαση αυτή αποτελεί για πολλούς «προειδοποιητική βολή» για τις προθέσεις της κυβέρνησης, όταν ξεπερνιούνται τα όρια στις αντιδράσεις. Αυτή τη στιγμή, ωστόσο, το Μαξίμου θα επιμείνει στο θέμα του διαλόγου, ευελπιστώντας πως οι αγρότες θα προσέλθουν συντεταγμένα σε ένα διάλογο που μπορεί να φέρει αποτελέσματα.
Την ίδια ώρα, ο πρωθυπουργός απαντούσε εμμέσως πλην σαφώς στον Κώστα Καραμανλή, ο οποίος μία ημέρα πριν είχε αφήσει αιχμές από την Ξάνθη, λέγοντας ότι «οφείλουμε να είμαστε ιδιαίτερα ευαίσθητοι και δεκτικοί απέναντι στους Ελληνες αγρότες και κτηνοτρόφους». Ο πρωθυπουργός απάντησε: «Να δούμε στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών περιορισμών τι θα κάνουμε. Αλλά δεν πρόκειται να ξανακάνουμε το λάθος που κάναμε σε άλλες εποχές, να τάξουμε και να δώσουμε στους αγρότες χρήματα, τα οποία δεν μπορούσαμε στη συνέχεια να τα δικαιολογήσουμε, και να μας ζητάει η Ευρώπη να τα επιστρέψουμε και με τόκο». Επρόκειτο για αιχμή για το λεγόμενο πακέτο Χατζηγάκη, όταν δόθηκε ποσό ύψους 425 εκατ. ευρώ, για το οποίο το 2016 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε πως τα 387 εκατ. από αυτά ήταν ασύμβατα με το ενωσιακό δίκαιο.
