Σε ερώτηση-παρέμβαση προς τους υπουργούς Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, κ. Κ. Πιερρακάκη και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, κ. Δ. Παπαστεργίου, προχώρησε η Ευαγγελία Λιακούλη, Τομεάρχης Δικαιοσύνης, Θεσμών & Διαφάνειας του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και βουλευτής Λάρισας, σε σχέση με την απαίτηση για ψηφιακή μετάβαση του αγροτικού κόσμου, μέσω της έκδοσης δελτίων αποστολής, αλλά και του κινδύνου αποδιάρθρωσης του πρωτογενούς τομέα, εξαιτίας των υφιστάμενων συνθηκών οι οποίες απέχουν πολύ από το να χαρακτηριστούν …’’ιδανικές’’ για μια τέτοια εξέλιξη.
Όπως επισημαίνει η Ευαγγελία Λιακούλη στο κείμενο της ερώτησής της:
«Είναι ευρύτερα γνωστό ότι από την 1η Δεκεμβρίου 2025 και εφεξής τέθηκε σε πλήρη εφαρμογή η υποχρεωτική ψηφιακή έκδοση Δελτίων Αποστολής για τους αγρότες του κανονικού καθεστώτος, αντικαθιστώντας οριστικά τα χειρόγραφα παραστατικά που μέχρι σήμερα δεν απαιτούσαν διαβίβαση στην ΑΑΔΕ. Από την παραπάνω, δε, υποχρέωση εξαιρούνται μόνο οι αγρότες ειδικού καθεστώτος, ενώ οι παραγωγοί λαϊκών αγορών λαμβάνουν παράταση έως τις 30 Απριλίου 2026.
Πιο συγκεκριμένα, η μετάβαση αυτή υλοποιείται σε δύο φάσεις: από τον Δεκέμβριο 2025 οι αγρότες οφείλουν να καταχωρούν ψηφιακά τα στοιχεία διακίνησης πριν την αναχώρηση του φορτίου από το χωράφι ή τη μονάδα, ενώ κατά τη Β’ φάση (Μάιος 2026 και εφεξής) προβλέπεται η πλήρης ψηφιακή έκδοση και διαβίβαση παραστατικών στο σύστημα myDATA, η παρακολούθηση φορτώσεων και μεταφορτώσεων, η παραλαβή μέσω QR code, καθώς και ο ποσοτικός–ποιοτικός έλεγχος από τον λήπτη.
Στο πλαίσιο αυτό και παρά τον διακηρυγμένο στόχο της διαφάνειας και της τεχνολογικής αναβάθμισης, η πραγματικότητα του πρωτογενούς τομέα δείχνει ότι η εφαρμογή των συγκεκριμένων μέτρων δεν λαμβάνει υπόψη τις συνθήκες που επικρατούν στην ελληνική ύπαιθρο.
Ειδικότερα, πολλοί παραγωγοί, ιδίως μεγαλύτερης ηλικίας, δεν διαθέτουν τις ανάλογες ψηφιακές δεξιότητες και δεν είναι εξοικειωμένοι με τεχνολογίες όπως τα QR codes, οι
ηλεκτρονικές πλατφόρμες ή εν γένει οι online διαδικασίες. Παράλληλα, ο ψηφιακός αναλφαβητισμός στις αγροτικές περιοχές παραμένει υψηλός, ενώ η πρόσβαση στη σχετική εκπαίδευση είναι περιορισμένη, με ευθύνη βέβαια της κυβέρνησης.
Ταυτόχρονα, μεγάλες εκτάσεις της ελληνικής υπαίθρου στερούνται αξιόπιστου σήματος κινητής τηλεφωνίας και διαδικτύου. Τη στιγμή μάλιστα που η Πολιτεία απαιτεί καταχωρήσεις ‘’από το χωράφι’’, σε πολλές περιοχές δεν υπάρχει ούτε βασική δυνατότητα επικοινωνίας, πόσο μάλλον πρόσβαση στο σύστημα …myDATA, χωρίς αυτό να οφείλεται βέβαια σε κάποια ‘’αμέλεια’’ των αγροτών, αλλά εξαιτίας της αδυναμίας των υφιστάμενων υποδομών. Επιπλέον, τα προβλεπόμενα πρόστιμα –5.000 ευρώ για αγρότες με απλογραφικά βιβλία και 10.000 ευρώ για όσους τηρούν διπλογραφικά– είναι υπέρογκα και δυνητικά καταστροφικά για τις μικρές εκμεταλλεύσεις του πρωτογενούς τομέα της χώρας, αφού ένα τεχνικό λάθος, μια καθυστέρηση ή μια διακοπή σήματος μπορεί να τις οδηγήσουν σε οικονομικό αφανισμό.
Κατόπιν τούτων και δεδομένου ότι ο αγροτικός κόσμος χρειάζεται στήριξη και όχι τιμωρητικές πρακτικές, από ‘’άνωθεν ιθύνοντες’’ που από τις ανέσεις των γραφείων τους δεν αντιλαμβάνονται τις πραγματικότητες του κόσμου της υπαίθρου, αλλά και επειδή η ψηφιακή μετάβαση οφείλει να συντελεστεί, αλλά ως εργαλείο ανάπτυξης και όχι ως παράγοντας διάλυσης και ‘’τιμωρίας’’ του πρωτογενούς τομέα», η Ευαγγελία Λιακούλη ρωτά τον υπουργό Οικονομικών, «αν προτίθεται να επανεξετάσει το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής των νέων υποχρεώσεων, λαμβάνοντας υπόψη τις πραγματικές ψηφιακές δυνατότητες των αγροτών, καθώς και αν θα μειωθούν τα πρόστιμα, ώστε να ανταποκρίνονται στην αναλογικότητα και στη βιωσιμότητα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων;».
Η βουλευτής ρωτά επίσης τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, «αν θα υπάρξει άμεση ενίσχυση και αναβάθμιση των τηλεπικοινωνιακών υποδομών σε αγροτικές περιοχές, ώστε να καταστεί εφικτή η συμμόρφωση, καθώς και αν έχει προβλεφθεί πρόγραμμα συστηματικής εκπαίδευσης των παραγωγών για τη χρήση των νέων ψηφιακών εργαλείων».
