Οι ΗΠΑ φέρονται να έχουν κάνει σαφές στον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ότι ο τερματισμός του πολέμου με τη Ρωσία θα περνούσε μέσα από την υιοθέτηση ενός σχεδίου που έχει συνταχθεί από την Ουάσινγκτον. Σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters, το σχέδιο αυτό περιλαμβάνει εδαφικές παραχωρήσεις και παράδοση ορισμένων οπλικών συστημάτων από την Ουκρανία.
Δύο πηγές με γνώση του περιεχομένου των συνομιλιών, αναφέρουν ότι η Ουκρανία καλείται να αποδεχθεί τα βασικά σημεία αυτού του πλαισίου, το οποίο οι ΗΠΑ θεωρούν απαραίτητο για να υπάρξει πρόοδος προς μια κατάπαυση του πυρός με τη Ρωσία.
Οι ίδιες πηγές, που ζήτησαν ανωνυμία λόγω της ευαισθησίας του ζητήματος, επισημαίνουν ότι το σχέδιο προβλέπει επίσης μείωση του μεγέθους των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, μαζί με άλλα μέτρα που αποσκοπούν στο να ανοίξει ο δρόμος για μια συμφωνία. Το Κίεβο δεν έχει μέχρι στιγμής αντιδράσει δημόσια σε αυτές τις πληροφορίες.
Ένα σχέδιο που αναδιαμορφώνει τις γραμμές του μετώπου
Η καρδιά του σχεδίου που προετοίμασε η ομάδα του Ντόναλντ Τραμπ είναι εκρηκτική: σύμφωνα με πληροφορίες του Axios, η Ουάσινγκτον φέρεται να πρότεινε η Ουκρανία να παραχωρήσει στη Ρωσία περιοχές στα ανατολικά που εξακολουθεί να ελέγχει, με αντάλλαγμα μια αμερικανική εγγύηση ασφαλείας που θα αποτρέπει μελλοντική ρωσική επιθετικότητα. Μια τεράστια παραχώρηση, την οποία οι ΗΠΑ θεωρούν «αναπόφευκτη» αν ο πόλεμος συνεχιστεί.
Σύμφωνα με το κείμενο, η Μόσχα θα αποκτήσει πλήρη de facto έλεγχο του Ντονμπάς — των περιφερειών Λουχάνσκ και Ντονέτσκ — παρότι το Κίεβο εξακολουθεί να ελέγχει περίπου το 12% της περιοχής. Οι ουκρανικές ζώνες που θα εγκαταλειφθούν θα μετατραπούν σε αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη, όπου η Ρωσία δεν θα μπορεί να αναπτύξει στρατεύματα.
Στις περιφέρειες Χερσώνας και Ζαπορίζια, οι σημερινές γραμμές ελέγχου θα παγώσουν σε μεγάλο βαθμό, με ορισμένες διαπραγματεύσιμες προσαρμογές.
Το σχέδιο προβλέπει επίσης ότι οι ΗΠΑ και άλλες χώρες θα αναγνωρίσουν την Κριμαία και το Ντονμπάς ως ρωσικά εδάφη. Η Ουκρανία, ωστόσο, δεν θα υποχρεωθεί να τα αναγνωρίσει επίσημα.
Περιορισμοί στον ουκρανικό στρατό
Ουκρανός αξιωματούχος αναφέρει ότι το έγγραφο περιλαμβάνει και σημαντική μείωση του μεγέθους των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, καθώς και περιορισμούς στα όπλα μεγάλης εμβέλειας, με αντάλλαγμα τις αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας. Επιβεβαιώνει επίσης ότι η πρόταση περιέχει εδαφικές παραχωρήσεις στο Ντονμπάς.
Μέχρι στιγμής, η Ουάσινγκτον δεν έχει διευκρινίσει τη φύση των εγγυήσεων — ούτε αν περιλαμβάνουν ρητή στρατιωτική δέσμευση.
Κατάρ και Τουρκία, απρόσμενοι μεσολαβητές
Σύμφωνα με δύο πηγές που γνωρίζουν τις διαβουλεύσεις, το Κατάρ και η Τουρκία συμμετέχουν στη διαμόρφωση του σχεδίου και στηρίζουν την αμερικανική πρωτοβουλία. Ένας υψηλόβαθμος Καταρινός αξιωματούχος συμμετείχε μάλιστα στις συνομιλίες μεταξύ του απεσταλμένου του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, και του Ουκρανού συμβούλου εθνικής ασφάλειας, Ρουστέμ Ουμέροφ, το περασμένο Σαββατοκύριακο.
Πηγή που συμμετείχε στις συνομιλίες υποστηρίζει ότι ο Ουμέροφ είχε την εξουσιοδότηση του Ζελένσκι να διαπραγματευτεί και ότι πολλές από τις παρατηρήσεις του ενσωματώθηκαν στο κείμενο του σχεδίου. Το Κίεβο, ωστόσο, αρνείται ότι ενέκρινε το σχέδιο, λέγοντας πως επρόκειτο για προφορική ενημέρωση χωρίς επίσημο κείμενο και ότι «πολλά σημεία προκαλούν έντονη αντίθεση».
Συνάντηση που δεν έγινε ποτέ στην Άγκυρα
Ο Γουίτκοφ επρόκειτο να συναντήσει τον Ζελένσκι και τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν στην Άγκυρα. Όμως, σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο, η συνάντηση ακυρώθηκε όταν η Ουάσινγκτον διαπίστωσε ότι ο Ζελένσκι υπαναχωρεί από τις κατ’ αρχήν συνεννοήσεις με τον Ουμέροφ και σκόπευε να παρουσιάσει δικό του σχέδιο, επεξεργασμένο με Ευρωπαίους εταίρους — ένα σχέδιο που η Μόσχα απορρίπτει εκ των προτέρων.
Ουκρανική πηγή υποστηρίζει ότι η αναβολή συνδέεται με αίτημα του Ζελένσκι για διεύρυνση της συζήτησης με συμμετοχή ευρωπαϊκών χωρών. Ένας δεύτερος Αμερικανός αξιωματούχος αναφέρει επίσης ότι εσωτερικό πολιτικό σκάνδαλο στην Ουκρανία, με έρευνες για διαφθορά σε στενούς συνεργάτες του Ζελένσκι, συνέβαλε στην αναβολή.
Όπως αναφέρει Αμερικανός αξιωματούχος, τα πάντα βρίσκονται πλέον σε εκκρεμότητα. Ο Ζελένσκι μπορεί «να έρθει στην Ουάσινγκτον για να συζητήσει το σχέδιο» αν το επιθυμεί. Προς το παρόν, το σχέδιο Τραμπ παραμένει στο τραπέζι — αλλά το Κίεβο επιμένει ότι δεν το υποστηρίζει.
