Ζυμώσεις προκειμένου να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο πιστοποιήσεων για τα ηλεκτρονικά καταστήματα στην Ελλάδα, προκειμένου να λειτουργήσουν σαν φίλτρο πρόληψης για τους καταναλωτές σε φαινόμενα διαδικτυακής απάτης, έχουν ξεκινήσει από την Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας, όπως ανέφερε ο πρόεδρός της, Σταύρος Καφούνης, στο πλαίσιο παρουσίασης σχετικής έρευνας για την ηλεκτρονική απάτη στην Ελλάδα, που παράγγειλε η ΕΣΕΕ στη Visa.
«Είτε θα αξιοποιήσουμε υπάρχουσες πιστοποιήσεις είτε θα δημιουργήσουμε νέες, προκειμένου να μπορέσουμε να παρέχουμε στήριξη, ειδικά στις πολύ μικρές επιχειρήσεις, ο οποίες τυγχάνουν συχνά μικρότερης εμπιστοσύνης από τους καταναλωτές σε σχέση με τις μεγαλύτερες», σημείωσε.
Ταυτόχρονα, η ΕΣΕΕ έχει ζητήσει να συμμετάσχει στον νέο φορέα για την προστασία του καταναλωτή, που δημιουργείται από πλευράς του υπουργείου Ανάπτυξης. «Η νέα αρχή που δημιουργείται έρχεται να συγκεντρώσει αρκετά διαφορετικά τμήματα της αγοράς. Εμείς είμαστε υπέρ αυτής και αυτό που έχουμε συζητήσει είναι ότι η ΕΣΕΕ θα πρέπει να έχει συμμετοχή στον συγκεκριμένο φορέα, λειτουργώντας προς όφελος του καταναλωτή αλλά και προς όφελος των υγιών επιχειρήσεων», συνέχισε.
Και συμπλήρωσε ο Σταύρος Καφούνης: «Σε ό,τι αφορά την πιστοποίηση, έχουν ήδη γίνει κάποιες προσπάθειες. Αυτό που θέλουμε να δούμε είναι τι πιστοποιήσεις υπάρχουν, οι οποίες μπορούν να αναπτύξουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών. Κατόπιν, ως ΕΣΕΕ, αν δούμε ότι κάποια πιστοποίηση είναι ισχυρή, ως η “μεγάλη ομπρέλα” του εμπορίου, θα έρθουμε να την προβάλουμε και να τη στηρίξουμε».
Αυξάνεται η καχυποψία των Ελλήνων για το ηλεκτρονικό εμπόριο
Tην ίδια στιγμή, αυξανόμενα επίπεδα καχυποψίας και μεγαλύτερη επαγρύπνηση χαρακτηρίζουν πλέον τη στάση των Ελλήνων καταναλωτών απέναντι στο περιεχόμενο που συναντούν στο διαδίκτυο και ειδικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Σύμφωνα με νέα έρευνα της Visa, σε συνεργασία με το επιστημονικό ινστιτούτο της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ), τα social media εξακολουθούν να αποτελούν ισχυρό δίαυλο ενημέρωσης και αγοραστικής επιρροής, την ίδια ώρα, όμως, έχουν μετατραπεί και στην κύρια πηγή έκθεσης των καταναλωτών σε ύποπτες πρακτικές και διαδικτυακές απάτες.
Το Facebook παραμένει το δημοφιλέστερο μέσο, το οποίο χρησιμοποιεί τουλάχιστον μία φορά τον μήνα το 80% των χρηστών, κυρίως για ενημέρωση, επικοινωνία και αναζήτηση ιδεών για αγορές. Το Instagram ακολουθεί με 62%, με έντονη επίδραση από influencers και διαφημίσεις. Παράλληλα, σχεδόν έξι στους δέκα καταναλωτές δηλώνουν ότι τον τελευταίο χρόνο συναντούν πιο συχνά ύποπτο περιεχόμενο σχετικό με online αγορές.
Η καχυποψία τους αυξάνεται ιδιαίτερα:
- όταν οι προσφορές μοιάζουν «πολύ καλές για να είναι αληθινές»,
- όταν οι αναρτήσεις προέρχονται από άγνωστες πηγές,
- όταν το περιεχόμενο έχει κακή ποιότητα ή
- όταν προτείνονται μέθοδοι πληρωμής που φαίνονται μη ασφαλείς.
Συχνά, ύποπτοι σύνδεσμοι και χρονικά περιορισμένες προσφορές ενισχύουν την αμφιβολία. Ως αποτέλεσμα, σημαντικό ποσοστό χρηστών αποφεύγει την αλληλεπίδραση, ελέγχει την προέλευση της πηγής ή ζητάει επιβεβαίωση από τρίτους.
Παρά την κόπωση που δηλώνουν από τον καταιγισμό περιεχομένου, με το 79% να αισθάνεται ότι λαμβάνει μεγάλο αριθμό πληροφοριών, ιδιαίτερα στα social media, οι χρήστες λαμβάνουν περισσότερα μέτρα προστασίας. Τέσσερις στους δέκα έχουν ενεργοποιήσει ρυθμίσεις ασφαλείας στους λογαριασμούς τους και σχεδόν το ίδιο ποσοστό χρησιμοποιεί ειδοποιήσεις για τραπεζικές συναλλαγές. Ωστόσο, ένα 10% παραδέχεται ότι δεν κάνει απολύτως τίποτα για την προστασία του.
Παράλληλα, η πλειονότητα των καταναλωτών ελέγχει τη νομιμότητα ενός ηλεκτρονικού πωλητή πριν προχωρήσει σε αγορά, ενώ περισσότεροι από τρεις στους τέσσερις είναι διστακτικοί να «κλικάρουν» σε προσφορές που δημιουργούν την αίσθηση του επείγοντος. Επιπλέον, ιδιαίτερα υψηλή παραμένει και η δυσπιστία απέναντι σε ταξιδιωτικές προσφορές.
Οι πιο συχνές ηλεκτρονικές απάτες
Το phishing αποτελεί την πιο συχνή μορφή διαδικτυακής απάτης, με το 58% να αναφέρει αντίστοιχες απόπειρες. Ακολουθούν απάτες που πραγματοποιούνται μέσω social media, ανύπαρκτοι ηλεκτρονικοί έμποροι, επενδυτικές απάτες και ύποπτες μεταφορές χρημάτων. Σχεδόν ένας στους τέσσερις δέχθηκε προσπάθεια εξαπάτησης μέσα στις τελευταίες δύο εβδομάδες, ενώ πάνω από τρεις στους δέκα έχουν δεχθεί επανειλημμένες απόπειρες μέσω κοινωνικών δικτύων.
Οι οικονομικές απώλειες αφορούν το 22% όσων έπεσαν θύματα, με τους περισσότερους να χάνουν μικρά ποσά κάτω των 50 ευρώ. Ωστόσο, οι συνέπειες δεν είναι μόνο οικονομικές. Καταγράφονται αισθήματα άγχους και ντροπής, φόβος για μελλοντικές διαδικτυακές συναλλαγές και διατάραξη της καθημερινότητας, όπως η ανάγκη αλλαγής κωδικών και καρτών.
Το 37% εμπιστεύεται μόνο μεγάλες εταιρείες έπειτα από ηλεκτρονική απάτη
Παρά τις δυσκολίες, το 56% συνεχίζει να πραγματοποιεί διαδικτυακές αγορές στον ίδιο βαθμό. Ένας στους τρεις ψωνίζει λιγότερο, αλλά μόλις ένα 2% αγοράζει περισσότερο σε σχέση με πριν. Η εμπιστοσύνη στις επιχειρήσεις έχει αλλάξει σημαντικά καθώς το 41% έπειτα από ηλεκτρονική απάτη δηλώνει ότι είναι πλέον πιο προσεκτικό, ενώ το 37% εμπιστεύεται μόνο μεγάλες εταιρείες για online αγορές. Ένα 11% δηλώνει ότι δεν εμπιστεύεται καμία επιχείρηση.
Όταν οι καταναλωτές αντιλαμβάνονται ότι έχουν στοχοποιηθεί από απάτη, περισσότεροι από τρεις στους δέκα επικοινωνούν άμεσα με την τράπεζα ή τον εκδότη της κάρτας τους. Άλλοι απευθύνονται στην πλατφόρμα στην οποία συνέβη το περιστατικό, αλλάζουν κωδικούς πρόσβασης ή απενεργοποιούν κάρτες και λογαριασμούς. Ένα όχι αμελητέο ποσοστό, ωστόσο, δεν προχωράει σε καμία ενέργεια.
Επίσης, δύο στους δέκα δεν καταγγέλλουν την απόπειρα εξαπάτησης, θεωρώντας ότι δεν αξίζει να διαθέσουν χρόνο ή ότι δεν μπορεί να γίνει κάτι. Πολλοί αναφέρουν, ακόμη, ότι η ζημιά ήταν μικρή ή ότι δεν υπήρχε συγκεκριμένος λόγος να αναλάβουν δράση. Οι ίδιοι οι χρήστες επισημαίνουν ότι θα βοηθούσαν σημαντικά μια πιο αποτελεσματική νομική προστασία, μια απλούστερη διαδικασία καταγγελίας και αυστηρότερη εποπτεία από τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης.
Τέλος, η έρευνα δείχνει ότι οι νεότερες ηλικίες αισθάνονται πιο σίγουρες στην αναγνώριση περιεχομένου, που έχει δημιουργηθεί με Τεχνητή Νοημοσύνη, σε αντίθεση με τους μεγαλύτερους χρήστες, οι οποίοι δηλώνουν σημαντικά λιγότερη αυτοπεποίθηση σε αυτόν τον τομέα.
