Μικρή άνοδο κατέγραψε ο δείκτης οικονομικού κλίματος τον Οκτώβριο, όπου διαμορφώθηκε στις 107,5 μονάδες, από 106,2 τον Σεπτέμβριο, ωστόσο για ακόμη έναν μήνα αφήνει βαριά το αποτύπωμά της η απαισιοδοξία των καταναλωτών, η οποία διευρύνεται περαιτέρω.
Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, στο εσωτερικό περιβάλλον, αν και οι ρυθμοί μεγέθυνσης παραμένουν υψηλότεροι από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, εμφανίζουν χαρακτηριστικά κόπωσης, με προβληματισμό για την πορεία των επενδύσεων, ιδίως μετά την ολοκλήρωση των προγραμμάτων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Ο πληθωρισμός αποκλιμακώνεται ελαφρώς κατά το τελευταίο διάστημα, όμως κινείται ακόμη συνολικά υψηλότερα από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης και εξακολουθεί να επηρεάζει τις προσδοκίες των νοικοκυριών. Η εφαρμογή των μέτρων οικονομικής πολιτικής που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ αναμένεται να επηρεάσει σε θετική κατεύθυνση τις προσδοκίες των νοικοκυριών από την αρχή του επόμενου έτους. Η εξέλιξη των επιμέρους δεικτών κατά τον Οκτώβριο, είναι η ακόλουθη:
Βιομηχανία: Ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στη βιομηχανία εξασθένησε ήπια τον Οκτώβριο, στις 104,9, από 105,2 μονάδες τον Σεπτέμβριο. Από τις μεταβλητές του δείκτη, το ήπια αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και την τρέχουσα ζήτηση διατηρήθηκε στα επίπεδα του προηγούμενου μήνα, το θετικό ισοζύγιο προβλέψεων για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες περιορίστηκε ήπια, ενώ το ύψος των αποθεμάτων υποχώρησε ελαφρά.
Κατασκευές: Ο δείκτης των κατασκευών διαμορφώθηκε τον Οκτώβριο στις 156,3 μονάδες (από 155,3 μον. τον Σεπτέμβριο), σε επίπεδο σημαντικά υψηλότερο από το αντίστοιχο περσινό (145,9 μονάδες). Η μεταβολή αυτή ήταν αποτέλεσμα της έντονης βελτίωσης των προσδοκιών στα ιδιωτικά έργα, με τις προσδοκίες στα δημόσια έργα να εξασθενούν αλλά ηπιότερα. Από τις βασικές μεταβλητές του δείκτη, οι αρνητικές προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων βελτιώθηκαν ήπια, παραμένοντας ωστόσο αρνητικές, ενώ αντίθετα οι αντίστοιχες θετικές προβλέψεις για την απασχόληση εξασθένησαν σημαντικά.
Λιανικό εμπόριο: Στο λιανικό εμπόριο ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών ενισχύεται σημαντικά τον Οκτώβριο και διαμορφώνεται στις 106,4 μονάδες, από 97,8 μονάδες τον Σεπτέμβριο. Η βελτίωση αυτή δεν αφορά τα Πολυκαταστήματα.
Υπηρεσίες: Ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στις υπηρεσίες βελτιώθηκε σημαντικά τον Οκτώβριο, στις 123,9 μονάδες, από 111,6 τον Σεπτέμβριο. Από τις επιμέρους μεταβλητές του δείκτη, οι θετικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων βελτιώθηκαν σημαντικά, όπως και οι θετικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα ζήτηση, αλλά και οι προβλέψεις της βραχυπρόθεσμης εξέλιξής της.
Η καταναλωτική εμπιστοσύνη
Από τα στοιχεία της έρευνας οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ προκύπτει ότι η καταναλωτική εμπιστοσύνη υποχώρησε ακόμη περισσότερο τον Οκτώβριο και διαμορφώθηκε στις -47,6 μονάδες, έναντι -45,6 μονάδων τον Σεπτέμβριο. Και αυτόν τον μήνα, όπως συμβαίνει άλλωστε τα τελευταία 15 χρόνια, οι Έλληνες καταναλωτές εμφανίζονται ως οι περισσότερο απαισιόδοξοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με διαφορά από τους επόμενους, με τους καταναλωτές στην Εσθονία με επίπεδο δείκτη -30,7 και τη Ρουμανία (-30,5) να ακολουθούν. Οι μέσοι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -13,5 μονάδες στην Ε.Ε. και στις -14,2 μονάδες στην Ευρωζώνη.
Αναλυτικά: Οι αρνητικές εκτιμήσεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους, τους προηγούμενους 12 μήνες, ενισχύθηκαν στις -50,1 (από -49,9) μονάδες. Το 65% των νοικοκυριών εκτίμησε ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, ενώ το 2% θεωρεί πως επήλθε μικρή βελτίωση. Οι αντίστοιχοι δείκτες σε Ε.Ε. και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -10,8 μονάδες.
Οι αρνητικές προβλέψεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους, τους προσεχείς 12 μήνες, εντάθηκαν τον Οκτώβριο στις -44,2 (από -39,8). Το 58% (από 54%) των νοικοκυριών αναμένει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, ενώ το 6% προβλέπει μικρή βελτίωση. Οι δείκτες σε Ε.Ε. και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -4,1 και -4,3 μονάδες αντίστοιχα. Ο δείκτης της πρόθεσης για αποταμίευση τους προσεχείς 12 μήνες υποχώρησε ελαφρά στις -67,5 μονάδες από -65,9 τον Σεπτέμβριο. Το 84% των νοικοκυριών δεν θεωρεί πιθανή την αποταμίευση στο επόμενο 12μηνο, ενώ το 15% τη θεωρεί πιθανή ή πολύ πιθανή.
Οι σχετικοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις +9,0 μονάδες στην Ε.Ε. και στις +9,6 στην Ευρωζώνη. Το ποσοστό των καταναλωτών που δηλώνει ότι «μόλις τα βγάζει πέρα» διαμορφώθηκε στο 60% (από 65%), ενώ στο 9% διατηρήθηκε το ποσοστό όσων αναφέρουν ότι αντλούν από τις αποταμιεύσεις τους. Οι καταναλωτές που δήλωσαν ότι αποταμιεύουν λίγο ή πολύ αποτελούν το 24% του συνόλου, ενώ το ποσοστό όσων δήλωσαν ότι «έχουν χρεωθεί» διαμορφώθηκε στο 7%, από 6% τον προηγούμενο μήνα.
Η πρόθεση των καταναλωτών για σημαντικές αγορές τους προσεχείς 12 μήνες (επίπλων, ηλεκτρικών συσκευών κ.λπ.) ενισχύθηκε ήπια, με τον σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -41,6 (από -46,3) μονάδες. Το 51% (από 53%) των καταναλωτών προέβλεψε ότι θα προβεί σε λιγότερες ή πολύ λιγότερες δαπάνες, ενώ το 6% (από 4%) αναμένει το αντίθετο. Οι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -13,8 μονάδες στην Ε.Ε. και στις -14,7 μονάδες στην Ευρωζώνη. Ο δείκτης της πρόθεσης για αγορά ή κατασκευή κατοικίας εντός των επόμενων 12 μηνών διαμορφώθηκε στις -93,4 (από -94,8) μονάδες, ισοζύγιο επίσης αρκετά χειρότερο από τους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς δείκτες, καθώς αυτός διαμορφώθηκε στην Ε.Ε. στις -77,7 (από -77,9) και στην Ευρωζώνη στις -78,8 μονάδες (από -79,0). Το 2,5% των νοικοκυριών εγχωρίως δηλώνει ότι ίσως να προβεί σε αγορά ή κατασκευή κατοικίας τον επόμενο χρόνο.
Ο δείκτης της πρόθεσης πραγματοποίησης σημαντικών δαπανών για βελτίωση/ανανέωση της κατοικίας εντός των επόμενων 12 μηνών διαμορφώθηκε τον Οκτώβριο στις -77,7 (από -74,6) μονάδες. Οι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -47,2 (από -46,8) μονάδες και στις -49,6 (από -49,1) μονάδες στην Ευρωζώνη. Το ποσοστό των νοικοκυριών στην Ελλάδα που στην Ε.Ε. δηλώνει ότι είναι αρκετά ή πολύ πιθανό να πραγματοποιήσει σημαντικές δαπάνες αυτού του είδους εντός ενός έτους διαμορφώθηκε στο 9,2% από 11,2% το προηγούμενο τρίμηνο.
