Σύμφωνα με πληροφορίες του tilegrafimanews.gr, περισσότερα από 27.000 ζώα έχουν θανατωθεί μέχρι στιγμής για λόγους υγειονομικής ασφάλειας, ενώ τα εργαστηριακά ευρήματα δείχνουν πως πρόκειται για τον ίδιο ιό που είχε εμφανιστεί πέρυσι σε εστίες της Ανατολικής Μακεδονίας και της Λέσβου.
Σήμερα Τετάρτη, η Εθνική Επιτροπή Διαχείρισης και Ελέγχου της Ευλογιάς συνεδρίασε εκτάκτως στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με επικεφαλής τον γενικό γραμματέα Σπύρο Πρωτοψάλτη. Όπως δήλωσε στο Action24, «έρχεται τροπολογία στη Βουλή η οποία θα μας δώσει τη δυνατότητα να δίνουμε προκαταβολές αποζημιώσεων, ώστε οι κτηνοτρόφοι να λαμβάνουν πιο γρήγορα τα χρήματα που δικαιούνται».
Πώς ξεκίνησε η εξάπλωση – Οι πρώτες εστίες στη Θράκη και στη Λέσβο
Οι πρώτες εστίες καταγράφηκαν στις αρχές Οκτωβρίου στην περιοχή του Διδυμοτείχου, όπου εντοπίστηκαν 1.800 μολυσμένα ζώα. Μέσα σε δέκα ημέρες, η νόσος επεκτάθηκε σε τμήματα του νομού Ροδόπης, προκαλώντας εκτεταμένους θανατισμούς κοπαδιών. «Μέσα σε μια νύχτα μας πήραν 230 πρόβατα για να τα θανατώσουν. Δεν άφησαν ούτε τα μικρά που γεννήθηκαν», αναφέρει στο tilegrafimanews.gr ο Θανάσης Μπαλής, κτηνοτρόφος από το χωριό Ποιμενικό Έβρου.
Στη Λέσβο, η κατάσταση είναι εξίσου δραματική. Η κτηνοτρόφος Κατερίνα Αντωνά, από την Αγιάσο, δηλώνει ότι «είδαμε τα ζώα να πέφτουν ένα-ένα, χωρίς να υπάρχει τρόπος να τα σώσουμε». Μέχρι σήμερα έχουν θανατωθεί πάνω από 6.000 ζώα στο νησί, ενώ ο αριθμός των ύποπτων περιστατικών ξεπερνά τα 15 κοπάδια. Οι τοπικές κτηνιατρικές υπηρεσίες λειτουργούν σε 24ωρη βάση, υπό την εποπτεία του Εθνικού Οργανισμού Κτηνιατρικών Εργαστηρίων.
Η κυβέρνηση φέρνει τροπολογία για προκαταβολές
Η τροπολογία, που αναμένεται να κατατεθεί αύριο στη Βουλή, προβλέπει προκαταβολές αποζημιώσεων έως και 60 % της συνολικής εκτιμηθείσας ζημιάς. Τα ποσά θα προέρχονται από ειδικό κονδύλι του ΕΛΓΑ και θα καταβληθούν αμέσως μετά την οριστικοποίηση των θανατώσεων από τις τοπικές Διευθύνσεις Κτηνιατρικής.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η προκαταβολή θα καταβληθεί «εντός 15 ημερών από τη δημοσίευση της τροπολογίας», ενώ το υπόλοιπο ποσό θα δοθεί μετά τους εργαστηριακούς ελέγχους που επιβεβαιώνουν τη νόσο. Η αποζημίωση για κάθε θανατωμένο ζώο θα κυμαίνεται από 135 έως 180 ευρώ, ανάλογα με την ηλικία και τη φυλή.
«Χάσαμε τα πάντα μέσα σε πέντε μέρες»
Αγανακτισμένοι κτηνοτρόφοι από τη Θεσσαλία, τη Μακεδονία και τη Θράκη μίλησαν στο tilegrafimanews.gr για τις δραματικές συνέπειες της ευλογιάς.
Ο Γιώργος Ντούνης, κτηνοτρόφος από τα Φάρσαλα, δηλώνει:
«Μου πήραν 140 πρόβατα, ό,τι είχα. Περιμένω να πληρωθώ για να αγοράσω καινούρια, αλλιώς θα κλείσω το στάβλο. Μας έχουν αφήσει χωρίς εισόδημα, χωρίς στήριξη».
Ανάλογη είναι η μαρτυρία του Μανώλη Χατζηγιάννη από τη Ροδόπη:
«Κάθε μέρα έρχονται και μετράνε. Θέλουν να θανατώσουν όλο το κοπάδι γιατί ένα ζώο βγήκε θετικό. Αν δεν μας αποζημιώσουν άμεσα, τελειώσαμε».
Πολλοί δηλώνουν ότι, παρότι το κράτος υπόσχεται γρήγορες διαδικασίες, οι αποζημιώσεις του 2023 δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμη. Στελέχη του ΟΠΕΚΕΠΕ τονίζουν ότι «η ευλογιά δεν σχετίζεται με τις αγροτικές ενισχύσεις, αλλά οι πληρωμές συνδέονται έμμεσα, αφού πολλοί παραγωγοί που έχασαν το ζωικό τους κεφάλαιο αδυνατούν να υποβάλουν ΕΑΕ 2025».
Τα νέα μέτρα βιοασφάλειας
Η Εθνική Επιτροπή Διαχείρισης ανακοίνωσε επίσης νέα μέτρα:
• Υποχρεωτική απολύμανση οχημάτων και σταβλικών εγκαταστάσεων.
• Απαγόρευση μετακίνησης αιγοπροβάτων για τουλάχιστον 30 ημέρες από τις εστίες μόλυνσης.
• Επαναληπτικοί εμβολιασμοί στις ζώνες υψηλού κινδύνου.
• Δημιουργία ζωνών επιτήρησης 10 χιλιομέτρων γύρω από κάθε κρούσμα.
Όπως εξηγεί ο καθηγητής Κτηνιατρικής του ΑΠΘ Νίκος Παπαδάκης, «η ευλογιά δεν είναι θανατηφόρα για τον άνθρωπο, αλλά καταστρέφει την παραγωγή, τη γαλακτοπαραγωγή και την εμπιστοσύνη στην ελληνική φέτα».
Πώς θα δοθούν οι αποζημιώσεις
Ο ΕΛΓΑ θα υπολογίσει τις αποζημιώσεις βάσει της ΚΥΑ 1795/2023, η οποία προβλέπει ενίσχυση 150 ευρώ ανά ενήλικο ζώο και 110 ευρώ ανά αρνί ή κατσίκι. Οι πρώτες προκαταβολές θα πιστωθούν στους λογαριασμούς μέσω ΔΙΑΣ, μετά την έκδοση των πορισμάτων από τους ελεγκτές.
Οι παραγωγοί θα μπορούν να ελέγχουν την κατάσταση των αιτήσεών τους μέσω της πλατφόρμας του gov.gr επιλέγοντας «Αποζημιώσεις ΕΛΓΑ». Για όσους δεν έχουν υποβάλει ακόμα αίτηση, δίνεται προθεσμία έως 15 Νοεμβρίου.
Αντίδραση αυτοδιοίκησης και αγροτικών φορέων
Η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης έχει ήδη ζητήσει από την κυβέρνηση να κηρυχθεί η περιοχή σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Οι αγροτικοί σύλλογοι ζητούν, εκτός από αποζημιώσεις, μέτρα επιβίωσης για τους κτηνοτρόφους που έχασαν όλο το ζωικό τους κεφάλαιο.
«Δεν μιλάμε απλώς για ζώα, αλλά για οικογένειες που ζούσαν αποκλειστικά από αυτά», τονίζει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Κτηνοτρόφων Έβρου. «Αν δεν πέσουν άμεσα τα χρήματα, μέσα στον χειμώνα θα έχουμε χρεοκοπίες».
Η ευλογιά των προβάτων εξελίσσεται σε μία από τις πιο σοβαρές κρίσεις της τελευταίας δεκαετίας για τον ελληνικό κτηνοτροφικό τομέα. Οι θανατώσεις χιλιάδων ζώων, η οικονομική καταστροφή των κοπαδιών και οι καθυστερήσεις στις αποζημιώσεις έχουν δημιουργήσει αίσθημα απόγνωσης στους παραγωγούς. Η τροπολογία για τις προκαταβολές, που αναμένεται να ψηφιστεί αύριο, αποτελεί την τελευταία ευκαιρία να αποφευχθεί η οριστική κατάρρευση πολλών κτηνοτροφικών μονάδων της χώρας.
