Διαβάζοντας το πρόσφατο δημοσίευμα με τίτλο «Clawback ως τον… θάνατο!», δεν μπορούσα να μείνω αδιάφορος. Η ιστορία του 93χρονου μικροβιολόγου, που ενώ νοσηλευόταν σε ΜΕΘ δέχθηκε αναδρομική χρέωση clawback για χρόνια που είχε ήδη αποσυρθεί από την ενεργό δράση, είναι τραγική — αλλά όχι μεμονωμένη. Είναι το σύμπτωμα ενός συστήματος που εδώ και χρόνια λειτουργεί εις βάρος εκείνων που το στηρίζουν.
Είμαι προσθετικός – ορθωτικός, πάροχος του ΕΟΠΥΥ. Για περισσότερα από είκοσι χρόνια προσφέρω υπηρεσίες αποκατάστασης σε ανθρώπους με αναπηρίες, τραυματισμούς και χρόνια νοσήματα. Και γνωρίζω από πρώτο χέρι τι σημαίνει clawback: αναδρομικές απαιτήσεις, απλήρωτες οφειλές, οικονομική ασφυξία.
Όχι για όσους πλούτισαν, αλλά για όσους κράτησαν με κόπο τα μικρά εργαστήρια, τα ιατρεία και τα τεχνικά τους κέντρα ανοιχτά.
Το clawback δεν είναι ένα τεχνικό ή λογιστικό μέτρο. Είναι ένας μηχανισμός τιμωρίας που μεταφέρει το βάρος των δημοσιονομικών αποκλίσεων από το κράτος στους επαγγελματίες της υγείας. Και το χειρότερο;
Εφαρμόζεται διαχρονικά, από όλες τις κυβερνήσεις, χωρίς ουσιαστική προσπάθεια διόρθωσης.
Ας είμαστε ειλικρινείς: το clawback δεν είναι καινούριο. Επιβλήθηκε αρχικά μέσα στην κρίση, σε μια εποχή μνημονιακής πίεσης και αυστηρής επιτήρησης. Παρουσιάστηκε τότε ως «αναγκαίο κακό» για να ελεγχθούν οι δαπάνες του ΕΟΠΥΥ.
Μόνο που, όπως συμβαίνει συχνά στην Ελλάδα, το προσωρινό έγινε μόνιμο. Και το «αναγκαίο κακό» μετατράπηκε σε δομική αδικία.
Από τότε, κάθε κυβέρνηση υποσχέθηκε «εξορθολογισμό». Καμία όμως δεν τόλμησε να αναλάβει το πολιτικό κόστος της κατάργησης ή της ριζικής μεταρρύθμισής του. Το αποτέλεσμα; Ένα μέτρο που σχεδιάστηκε για να αντιμετωπίσει υπερβάσεις, εξελίχθηκε σε μηχανισμό συστηματικής αποδόμησης του ιδιωτικού τομέα υγείας.
Κάθε χρόνο, χιλιάδες πάροχοι — γιατροί, μικροβιολόγοι, φυσικοθεραπευτές, προσθετικοί, φαρμακοποιοί — καλούνται να επιστρέψουν χρήματα για υπηρεσίες που ήδη παρείχαν, τιμολογήθηκαν και εγκρίθηκαν από τον ΕΟΠΥΥ.
Μιλάμε για πραγματικά ποσά, όχι για στατιστικές. Για οικογένειες που κινδυνεύουν να χάσουν τα σπίτια τους. Για επαγγελματίες που αποχωρούν, κλείνουν, ή απλώς παραιτούνται από το επάγγελμα.
Το αποτέλεσμα δεν είναι απλώς οικονομικό. Είναι ανθρωπιστικό.
Όταν ο επαγγελματίας υγείας εξοντώνεται, η ζημιά δεν σταματά σε αυτόν. Επεκτείνεται στον ασθενή, στον πολίτη, στον κοινωνικό ιστό.
Το clawback πρέπει να σταματήσει — όχι ως “χατίρι” στους παρόχους, αλλά ως πράξη δικαιοσύνης και λογικής.
Η Πολιτεία οφείλει να αναλάβει το βάρος των αποφάσεών της, να σχεδιάσει βιώσιμους προϋπολογισμούς και να διασφαλίσει σταθερούς κανόνες συνεργασίας. Όχι να πετά διαρκώς το πρόβλημα κάτω από το χαλί.
Η ευθύνη, λοιπόν, δεν ανήκει σε μία μόνο κυβέρνηση. Είναι διαχρονική και συλλογική.
Αλλά κάποια στιγμή, κάποιος πρέπει να έχει το θάρρος να πει: φτάνει πια.
Γιατί ένα κράτος που εξοντώνει εκείνους που κρατούν όρθιο το σύστημα υγείας του, δεν μπορεί να μιλά για κοινωνική πολιτική.
Και γιατί, τελικά, η ανθρώπινη αξιοπρέπεια δεν μπαίνει σε συμψηφισμό.
Ευθυμίου Δημήτρης, CPO
Προσθετικός – Ορθωτικός – Εξειδικευμένος στην Τεχνολογία Αποκατάστασης
