Ευλογιά αιγοπροβάτων και εμβολιασμός βρίσκονται στο επίκεντρο μιας έντονης αντιπαράθεσης μεταξύ του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ) και των κτηνοτρόφων, με φόντο την εξάπλωση της νόσου και τις επιπτώσεις της στην ελληνική κτηνοτροφία.
Με το υπουργείο να επιμένει στην τακτική της εκρίζωσης του ιού και να απορρίπτει τόσο το lockdown στις εκτροφές όσο και τον εμβολιασμό, η συζήτηση έχει μετατοπιστεί στο αν η χώρα πρέπει ή όχι να προχωρήσει σε εμβολιαστική κάλυψη των κοπαδιών.
Οι επιστημονικές απόψεις διίστανται, με κάθε πλευρά να επικαλείται διαφορετικά δεδομένα. Από τη μία, οι κτηνοτρόφοι που βλέπουν τα ζώα τους να θανατώνονται μαζικά, ζητούν την άμεση εφαρμογή εμβολιασμού, στηρίζοντας τη θέση του Περιφερειάρχη Θεσσαλίας, Δημήτρη Κουρέτα. Από την άλλη, το ΥΠΑΑΤ επιμένει ότι ο εμβολιασμός θα πλήξει τις εξαγωγές της φέτας ΠΟΠ και θα καταστήσει τη νόσο ενδημική για χρόνια.
Πρωτοβουλίες και αντιδράσεις
Σε συνέντευξη Τύπου στη Λάρισα, ο κ. Κουρέτας αποκάλυψε πως η Επιτροπή Κτηνιατρικής της Κομισιόν προτίθεται να εγκρίνει εμβολιαστικό πρόγραμμα για την Ελλάδα, εφόσον το ζητήσει η κυβέρνηση. Όπως είπε, η χώρα πρέπει να αποστείλει ομάδα εμπειρογνωμόνων στις Βρυξέλλες για να καθοριστούν οι όροι εφαρμογής.
Στην ίδια εκδήλωση, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κτηνοτρόφων Θεσσαλίας, Δημήτρης Μπαλούκας, και ο πρώην πρόεδρος Γιάννης Γκουρομπίνος τόνισαν ότι οι απώλειες στα κοπάδια είναι ήδη τεράστιες και πως οι παραγωγοί δεν αντέχουν άλλο οικονομικά.
Δύο ημέρες αργότερα, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστας Τσιάρας, ανακοίνωσε τη δημιουργία Εθνικής Επιστημονικής Επιτροπής Διαχείρισης και Ελέγχου της Ευλογιάς, υπό τον πρύτανη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Χαράλαμπο Μπιλίνη.
Ανεπαρκής επιδημιολογική επιτήρηση
Σύμφωνα με τον καθηγητή Δημοσθένη Σαρηγιάννη, η Ελλάδα στερείται ενός ολοκληρωμένου μηχανισμού παρακολούθησης της νόσου. Όπως δήλωσε, απαιτούνται περισσότερα μοριακά τεστ και η δημιουργία εργαστηρίου αναφοράς, καθώς και ενίσχυση της βιοασφάλειας στις εκτροφές.
Ο ίδιος προτείνει ένα μοντέλο διαχείρισης «τύπου κορονοϊού», με κινητά συνεργεία δειγματοληψίας, συνεργασία με πανεπιστήμια και διανομή κιτ απολύμανσης στους κτηνοτρόφους. Επισήμανε επίσης ότι η Περιφέρεια Θεσσαλίας εφαρμόζει ήδη μοριακές διαγνώσεις με τεστ σιέλου.
Διχασμός για τον εμβολιασμό
Ο κ. Κουρέτας υποστηρίζει ότι η Κομισιόν προσφέρει εμβόλιο βελγικής εταιρείας, εγκεκριμένο από την Ε.Ε., διαθέσιμο σε 500.000 δόσεις. Το ΥΠΑΑΤ, ωστόσο, αμφισβητεί αν υπάρχει επίσημα αδειοδοτημένο εμβόλιο και επισημαίνει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί τον εμβολιασμό «ακραίο μέτρο» που θα πλήξει τις εξαγωγές.
Η Βουλγαρία, που έχει υποστεί μεγαλύτερες απώλειες, έχει ήδη ενεργοποιήσει εμβολιαστικό πρόγραμμα, γεγονός που το υπουργείο αποδίδει στη διαφορετική παραγωγική της βάση, καθώς δεν εξαρτάται από εξαγωγές γαλακτοκομικών.
Οι κτηνοτρόφοι, πάντως, αμφισβητούν τα στοιχεία που επικαλείται το ΥΠΑΑΤ για τη Βουλγαρία και καταγγέλλουν καθυστερήσεις και ελλιπή ενημέρωση.
Η αντιπαράθεση κορυφώνεται
Ο κ. Κουρέτας χαρακτηρίζει τις απαντήσεις του υπουργείου «συσκοτιστικές», υποστηρίζοντας ότι η αδειοδότηση του εμβολίου είναι απλώς γραφειοκρατικό βήμα που μπορεί να ολοκληρωθεί σε δέκα ημέρες. Στο πλευρό του συντάσσεται και ο καθηγητής Γιώργος Χριστοδουλόπουλος, ο οποίος κάνει λόγο για εμβόλιο υψηλής τεχνολογίας με αποτελεσματικότητα έως 100%.
Αντίθετα, ο αναπληρωτής καθηγητής Παθολογίας Μηρυκαστικών στο ΑΠΘ, Εμμανουήλ Καλαϊτζάκης, επισημαίνει ότι καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν έχει προχωρήσει σε εμβολιασμό και ότι η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει «χώρα απαλλαγμένη από την ευλογιά».
Προοπτικές και επόμενα βήματα
Ο κ. Μπιλίνης, πρόεδρος της νέας επιτροπής, δήλωσε ότι τα πρώτα μέτρα θα εξειδικευτούν μόλις συγκεντρωθούν τα απαραίτητα δεδομένα, σημειώνοντας ότι οι παράνομοι εμβολιασμοί δυσχεραίνουν την εικόνα της επιδημιολογικής κατάστασης.
Ο καθηγητής Σαρηγιάννης εκτιμά πως, με αυστηρή επιτήρηση και επαρκή τεστ, είναι εφικτός ο περιορισμός της νόσου μέσω της στρατηγικής εκρίζωσης. Ωστόσο, δεν αποκλείει τον εμβολιασμό, εφόσον εφαρμοστεί σταδιακά, ξεκινώντας από τις περιοχές με τα περισσότερα κρούσματα.
