Ένα σημαντικό «άλμα» καινοτομίας και βιώσιμης αγροτικής ανάπτυξης πραγματοποιεί η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης Λάρισας (ΔΕΥΑΛ) με την ενεργοποίηση της Μονάδας Ηλιακής Ξήρανσης Ιλύος, στην εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ), στη Λάρισα.
Με αυτή την κίνηση, η ΔΕΥΑΛ αναβαθμίζει πλήρως το σύστημα διαχείρισης της ιλύος, διατηρώντας τον πρωταγωνιστικό της ρόλο, σε επίπεδο χώρας, και στον τομέα αυτόν.
Το έργο, συνολικού προϋπολογισμού 10.094.000 ευρώ, συγχρηματοδοτήθηκε από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και ίδιους πόρους της ΔΕΥΑΛ, και αποτελεί σημείο αναφοράς για τη βιώσιμη διαχείριση αποβλήτων στην Ελλάδα. Η νέα Μονάδα Ηλιακής Ξήρανσης έχει δυναμικότητα παραγωγής 8.000 τόνων ιλύος ετησίως, έναντι σημερινής παραγωγής περίπου 6.000 τόνων από την ΕΕΛ Λάρισας, μια σημαντική αύξηση της τάξης του περίπου 33%, γεγονός που επιτρέπει τη δυνητική υποδοχή ιλύος και από γειτονικές εγκαταστάσεις επεξεργασίας.
Τα επίσημα εγκαίνια έχουν προγραμματιστεί για την ερχόμενη Παρασκευή, 17 Οκτωβρίου, παρουσία εκπροσώπων της κυβέρνησης, της τοπικής αυτοδιοίκησης και του τεχνικού κόσμου.
Πρόκειται για ένα πρότυπο έργο περιβαλλοντικής τεχνολογίας, που μετατρέπει την ιλύ σε ασφαλές, ωφέλιμο υλικό για αγροτική χρήση, που παρέχει ολοκληρωμένη και βιώσιμη λύση στη διαχείριση της ιλύος, με πολλαπλά οφέλη για το περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία.
Οδηγεί σε δραστική μείωση του κόστους μεταφοράς και διάθεσης, περιορισμό των εκπομπών CO₂ και των οσμών, ενώ συμβάλλει στην ενεργειακή αποδοτικότητα της ΕΕΛ. Το τελικό προϊόν, σταθεροποιημένο και υγειονομικά ασφαλές, μπορεί να αξιοποιηθεί ως εδαφοβελτιωτικό για αγροτικές χρήσεις, αποτελώντας πολύτιμη πηγή θρεπτικών στοιχείων για τα εδάφη της Θεσσαλίας.
Το έργο
Η νέα Μονάδα Ηλιακής Ξήρανσης αξιοποιεί την ενέργεια του ήλιου για την αποξήρανση της παραγόμενης ιλύος από την ΕΕΛ Λάρισας. Με την κατασκευή των ηλιακών ξηραντηρίων, η υγρασία της ιλύος μειώνεται από περίπου 80% σε λιγότερο από 15%, επιτυγχάνοντας, με ελάχιστη κατανάλωση ενέργειας και χαμηλό λειτουργικό κόστος τη σημαντική μείωση του όγκου της.
Η εγκατάσταση ενσωματώνει σύγχρονους αυτοματισμούς που διασφαλίζουν σταθερές συνθήκες λειτουργίας, ελέγχοντας θερμοκρασία, υγρασία και ροή αέρα με ακρίβεια και οικονομία. Η μονάδα περιλαμβάνει τέσσερα ηλιακά ξηραντήρια εντός του γηπέδου της ΕΕΛ, νέα μονάδα αφυδάτωσης, σύστημα αποθήκευσης τελικού προϊόντος και αυτοματισμούς πλήρους ελέγχου και τηλεπαρακολούθησης. Προβλέπεται επίσης υποστηρικτική παροχή θερμότητας μέσω λέβητα φυσικού αερίου για περιόδους χαμηλής ηλιοφάνειας, διασφαλίζοντας τη συνεχή λειτουργία της μονάδας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Στην Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων της Λάρισας οδηγούνται τα λύματα της πόλης και της ευρύτερης περιοχής, καθώς και υγρά απόβλητα παραγωγικών μονάδων με χαρακτηριστικά παρόμοια των αστικών λυμάτων. Η νέα Μονάδα Ηλιακής Ξήρανσης έχει δυναμικότητα 8.000 τόνων ιλύος ετησίως, έναντι σημερινής παραγωγής περίπου 6.000 τόνων από την ΕΕΛ Λάρισας, γεγονός που επιτρέπει τη δυνητική υποδοχή ιλύος και από γειτονικές εγκαταστάσεις επεξεργασίας.
Περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη
Το έργο αποτελεί μια ολοκληρωμένη και βιώσιμη λύση στη διαχείριση της ιλύος, με πολλαπλά οφέλη για το περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία. Οδηγεί σε δραστική μείωση του κόστους μεταφοράς και διάθεσης, περιορισμό των εκπομπών CO₂ και των οσμών, ενώ συμβάλλει στην ενεργειακή αποδοτικότητα της ΕΕΛ.
Η ΔΕΥΑΛ υπήρξε η πρώτη ΔΕΥΑ στην Ελλάδα που ξεκίνησε συστηματικά τη διάθεση όλης της παραγόμενης ποσότητας στη γεωργία, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση ενός προτύπου που ακολούθησαν και άλλοι φορείς, όπως οι ΔΕΥΑ Κομοτηνής και Λαμίας.
Από το 2010, εφαρμόζει πρόγραμμα αγροτικής διάθεσης της ιλύος, σε συνεργασία με παραγωγούς του θεσσαλικού κάμπου και σε αδειοδοτημένα αγροτεμάχια, συμβάλλοντας στη βιώσιμη αξιοποίηση των φυσικών πόρων και στη βελτίωση της γονιμότητας των εδαφών.
Μέχρι σήμερα, η διάθεση αφορούσε την αφυδατωμένη ιλύ, η οποία, μετά τη μηχανική αφυδάτωση, παρέμενε εντός της ΕΕΛ σε διαμορφωμένους χώρους όπου, μέσω φυσικής εξάτμισης και τακτικής ανάδευσης, επιτυγχανόταν μερική ξήρανση με υγρασία περίπου 55%. Η διαδικασία αυτή, παρότι αποτελεσματική και καινοτόμα για την εποχή της, δεν μπορούσε να εξασφαλίσει τη σταθερότητα και το υψηλό βαθμό ξήρανσης που επιτυγχάνεται πλέον με τη νέα τεχνολογία ηλιακής ξήρανσης, όπου η υγρασία μειώνεται κάτω από 15%, προσδίδοντας στο τελικό προϊόν ανώτερη ποιότητα.
Με τη νέα Μονάδα Ηλιακής Ξήρανσης, η ΔΕΥΑΛ κάνει ένα σημαντικό άλμα κι αναβαθμίζει πλήρως το σύστημα διαχείρισης της ιλύος, διατηρώντας τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στη χώρα. Το τελικό προϊόν, σταθεροποιημένο και υγειονομικά ασφαλές, μπορεί να αξιοποιηθεί ως εδαφοβελτιωτικό για αγροτικές χρήσεις, αποτελώντας πολύτιμη πηγή θρεπτικών στοιχείων για τα εδάφη της Θεσσαλίας.
Στρατηγική σημασία
Το έργο εντάσσεται στη συνολική στρατηγική της ΔΕΥΑΛ για τη μετάβαση σε ένα πρότυπο κυκλικής οικονομίας, όπου τα απόβλητα επανέρχονται στην παραγωγική διαδικασία με ασφαλή και ελεγχόμενο τρόπο.
Η λειτουργία της μονάδας αποτελεί επίσης σημαντικό βήμα για τη συμμόρφωση με τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις για τη βιώσιμη διαχείριση ιλύος, ενισχύοντας παράλληλα τον περιβαλλοντικό και κοινωνικό ρόλο της ΔΕΥΑΛ.
Χρηματοδότηση
Το έργο χρηματοδοτήθηκε από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) και ίδιους πόρους της ΔΕΥΑΛ. Φορέας υλοποίησης και λειτουργίας είναι η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης Λάρισας (ΔΕΥΑΛ), με ανάδοχη εταιρία την κοινοπραξία TEDRA-ΚΑΡΚΑΝΙΑΣ και επιβλέπουσα υπηρεσία την Τεχνική Υπηρεσία της ΔΕΥΑΛ.
Η σύμβαση περιλαμβάνει επίσης τη Λειτουργία και Συντήρηση της Μονάδας Ηλιακής Ξήρανσης και της Μονάδας Αφυδάτωσης για πέντε έτη, με δικαίωμα προαίρεσης για επιπλέον πέντε, εξασφαλίζοντας τη μακροχρόνια βιωσιμότητα και ομαλή λειτουργία του έργου.
Η ΔΕΥΑ Λάρισας αποδεικνύει στην πράξη ότι η πράσινη καινοτομία μπορεί να υπηρετεί ταυτόχρονα το περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία.
