«Βλέπε, Άκου, Μίλα για τις βαρβαρότητες του Β’ παγκοσμίου πολέμου, για τους Μαρτυρικούς τόπους, για την Αντίσταση, για τους Αλύγιστους»: Ήταν το μήνυμα που μεταδόθηκε μέσω του θεατρικού, το οποίο παρουσίασαν μαθητές και μαθήτριες του 5ου Γυμνασίου και του 5ου Λυκείου Λάρισας, σε συνεργασία με το Γυμνάσιο Βιάννου Κρήτης, σε εκδήλωση στο Πανδημοτικό Ηρώο Αμιρά, το Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου 2025, τιμώντας τα 82 χρόνια από το Ολοκαύτωμα των χωριών της Βιάννου και της Δυτικής Ιεράπετρας.
Η παράσταση εντάσσεται στο διασχολικό πρόγραμμα «Δημοκρατία και Εκπαίδευση» των 5ου Γυμνασίου και 5ου Λυκείου Λάρισας και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά, στην δημόσια ημερίδα της 3ης Μαΐου 2025, στο Χατζηγιάννειο Πνευματικό Κέντρο της Λάρισας με τίτλο: «Μαρτυρικοί τόποι: Μνήμη και Εκπαίδευση. Μαρτυρικά χωριά της Θεσσαλίας». Η διασχολική ομάδα αποδέχτηκε πρόσκληση του πανεπιστημιακού κ.Αριστομένη Συγγελάκη, του Δήμου Βιάννου και της Ένωσης Θυμάτων Ολοκαυτώματος Βιάννου για συμμετοχή στις εκδηλώσεις της Κρήτης.
Aνοίγοντας την εκδήλωση στο Πανδημοτικό Ηρώο ο δήμαρχος Βιάννου κ. Παύλος Μπαριτάκης, ο πρόεδρος της Ένωσης Θυμάτων Ολοκαυτώματος Βιάννου κ. Αριστομένης Συγγελάκης του Αριστομένους και ο συγγραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Γερμανικών Οφειλών στην Ελλάδα πανεπιστημιακός κ. Αριστομένης Ι. Συγγελάκης, χαιρέτισαν τη συμμετοχή των σχολείων της Λάρισας, τονίζοντας τη σημασία της διατήρησης της Ιστορικής Μνήμης.
Οι μαθητές και οι μαθήτριες, καθοδηγούμενοι και υπό τη διδασκαλία της θεατρολόγου Αγλαΐας Νάκα, ντυμένοι στα μαύρα σε ένα υποβλητικό σκηνικό του Μνημείου Ολοκαυτώματος μπροστά από τις γλυπτές φιγούρες που φέρουν στο σώμα τους τα δεκάδες ονόματα των νεκρών αθώων αμάχων της Βιάννου (461), αλλά και το μεγάλο άγαλμα του γλύπτη και ακαδημαϊκού Γιάννη Παρμακέλη που παρουσιάζει τον αγωνιστή-και συμβολικά τη Βιάννο ολόκληρη-να πέφτει με τα φτερά της νίκης της Αντίστασης, αποτύπωσαν την οδύνη του πολέμου, τις ωμότητες των ναζιστών, προσθέτοντας το στοιχείο της ελπίδας και της συνέχειας.
Κατά τη διάρκεια της παράστασης η μαθήτρια Χριστίνα Μάνδαλου ερμήνευσε ένα δικό της τραγούδι με τίτλο «Τα λουλούδια της ελπίδας», καθώς και το τραγούδι του Μάνου Παπαδάκη «Τρεις σταυροί και πού ο Χριστός τους», για τα μικρά παιδιά της οικογένειας Βερβελάκη 8, 12 και 15 χρονών που δεν μαρτύρησαν πού κρυβόταν ο πατέρας τους αντιστεκόμενα με τη σιωπή τους στους πάνοπλους ναζί, οι οποίοι τα εκτέλεσαν.
«Ως σχολεία που μετέχουμε στη σημερινή εκδήλωση, αφιερώνουμε το θεατρικό μας στα «Καημένα χωριά» της Βιάννου, φωνάζοντας για τις ωμότητες των εκτελέσεων αθώων αμάχων ανδρών, γυναικών, παιδιών, γερόντων και αναπήρων», επισήμανε η εκπαιδευτικός Αρχοντία Γιαννακάκη συντονίστρια του διασχολικού προγράμματος από την πλευρά του 5ου Λυκείου. Η εκπαίδευση τόνισε μπορεί να καλλιεργήσει μνήμη, ευαισθησία και αγωνιστική διάθεση, καθώς οι εισβολές, οι εκτοπισμοί, οι γενοκτονίες δεν ανήκουν μόνον στο παρελθόν.
Η διευθύντρια του 5ου Γυμνασίου Λάρισας Ζωή Δεληζώνα υπογράμμισε ότι η τέχνη στην εκπαίδευση μπορεί να λειτουργήσει ως γέφυρα ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον, ανάμεσα στους νεκρούς που δεν πρόδωσαν ποτέ και στους νέους που δεσμεύονται να μην αφήσουν τη λήθη να κυριαρχήσει.
Στο τέλος της παράστασης οι μαθητές του Λυκείου Βασιλική Μανδυλά, Ορφέας Γδούπας, Ισαβέλλα Τέγου και Οδυσσέας Γκόγκος διάβασαν βιωματικά κείμενά τους από την επαφή με μαρτυρικούς τόπους, αναδεικνύοντας τη σημασία της Ιστορικής Μνήμης. Σε μια κίνηση χαιρετισμού της συνεργασίας των σχολείων της Λάρισας και της Κρήτης, οι εκπαιδευτικοί της Λάρισας προσέφεραν στην διευθύντρια του Γυμνασίου Βιάννου κ. Γεωργία Κυριάκου, την εικαστική δημιουργία της μαθήτριας Βασιλικής Πετσέτα με τίτλο «Η ζωή και η εκπαίδευση στο περιθώριο», σε καταστάσεις πολέμου και έλλειψης δημοκρατίας…
Οι μαθητές και οι μαθήτριες που συμμετείχαν στην παράσταση ήταν: Κερασίνα Ανδριοπούλου, Ευαγγελία Ατζάκα, Μερόπη Γαρυφαλλοπούλου, Ηλιάνα Γασπαρινάτου, Βάιος Ζιάκας, Κωνσταντίνος Κατσούπης, Στέργιος Κουτσουνάκης, Χριστίνα Μάνδαλου, Καλλιόπη-Δέσποινα Μάνη, Ιωάννης Μιχμίζος, Αντώνιος Μπαντούλης, Βασιλική Τσαϊρίδη, Αμάντα Χασανάι (από το 5ο Λύκειο), Γεώργιος Ανδρίτσος, Απόστολος Βαζάκας, Ελευθέριος Γαρυφαλλόπουλος, Γεώργιος-Ορέστης Γεωργουλόπουλος, Σωκράτης Ζδράγκας, Βικτωρία Ζήση, Ιωάννα Κηπουρού, Μάρω Κουκουράβα, Πολυξένη Μάκου, Στυλιανή Μακρή, Ιωάννα Τάχα (από το 5ο Γυμνάσιο), Ευανθία-Βαλέρια Ζαχαράκη, Νικόλαος Πετράκης, Υακίνθη-Αικατερίνη Φραγγιαδούλη, Αγάπη Πετράκη και Νικόλαος Καλλέργης (από το Γυμνάσιο Βιάννου).
Στην εκδήλωση ήταν παρόντες και οι εκπαιδευτικοί μέλη της Παιδαγωγικής Ομάδας του διασχολικού προγράμματος: Βικτωρία Κανάκη, Αποστολία Καρρά, Εύα Μωυσιάδου (από το Γυμνάσιο) και Χρήστος Πουλούλης (από το Λύκειο).
Μεταξύ των άλλων χαιρέτισαν η Heike Hänsel, πρώην Βουλευτής της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Βουλής, η Δρ Tina Gericke εκπρόσωπος της Ομάδας ΑΚ Δίστομο και Κατερίνα Εμμανουήλ, Πρόεδρος Συλλόγου Φίλων Μουσείου Εθνικής Αντίστασης Λάρισας.
