Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια αυτοάνοση πάθηση που πλήττει το 0,5 έως 1% του πληθυσμού, προκαλώντας επώδυνη φλεγμονή και σταδιακή καταστροφή των αρθρώσεων. Η αναζήτηση «προειδοποιητικών» ενδείξεων, που θα επιτρέψουν την καλύτερη πρόληψη και τις πιο αποτελεσματικές θεραπείες, βρίσκεται εδώ και χρόνια στο επίκεντρο της επιστημονικής έρευνας.
Σε αυτό το πλαίσιο, ερευνητές από το Allen Institute, σε συνεργασία με το CU Anschutz, το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο και το Benaroya Research Institute, δημοσίευσαν στο Science Translational Medicine μια μελέτη που ανατρέπει τα δεδομένα: η ρευματοειδής αρθρίτιδα δεν ξεκινά με την εμφάνιση του πόνου, αλλά χρόνια πριν, αθόρυβα.
Η ομάδα κατέγραψε με τη μεγαλύτερη λεπτομέρεια -έως σήμερα -τις ανοσολογικές μεταβολές που συντελούνται σε άτομα υψηλού κινδύνου, πολύ πριν εκδηλωθούν τα πρώτα κλινικά συμπτώματα.
«Ελπίζουμε ότι η μελέτη μας θα ενισχύσει την κατανόηση γύρω από την εναρκτήρια φάση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Η ασθένεια εκδηλώνεται πολύ νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε έως τώρα, και αυτό το εύρημα μπορεί να δώσει στους ειδικούς τη δυνατότητα να ανακόψουν την εξέλιξή της», δήλωσε ο Mark Gillespie, Ph.D., συν-επικεφαλής της μελέτης.
Η επταετής μελέτη παρακολούθησε άτομα που έφεραν αντισώματα ACPA, γνωστούς βιοδείκτες αυξημένου κινδύνου για εμφάνιση ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Οι ερευνητές εντόπισαν μια σειρά από μέχρι πρότινος άγνωστους μηχανισμούς που συνδέονται με την ανάπτυξη της νόσου:
Εκτεταμένη φλεγμονή: Η φλεγμονή ήταν ήδη παρούσα σε συστημικό επίπεδο, όχι μόνο στις αρθρώσεις, θυμίζοντας την εικόνα ασθενών με ενεργή νόσο.
Δυσλειτουργία ανοσοκυττάρων: Τα Β κύτταρα, που φυσιολογικά παράγουν προστατευτικά αντισώματα, είχαν μετατοπιστεί σε προ-φλεγμονώδη κατάσταση. Τα Τ βοηθητικά κύτταρα -ιδίως μια υποομάδα τους -ήταν υπερδραστήρια, ωθώντας το ανοσοποιητικό να στραφεί κατά υγιών ιστών.
Κυτταρικός επαναπρογραμματισμός: Ακόμη και «αθώα» Τ κύτταρα, δηλαδή χωρίς προηγούμενη έκθεση σε απειλές, εμφάνιζαν επιγενετικές αλλαγές που ουσιαστικά τα είχαν προ-διαμορφώσει για φλεγμονώδη δράση.
Φλεγμονώδη μονοκύτταρα στο αίμα: Εντοπίστηκαν λευκά αιμοσφαίρια που παρήγαγαν υψηλά επίπεδα φλεγμονωδών μορίων και έμοιαζαν με τα μακροφάγα που ανιχνεύονται στον αρθρικό χόνδρο ασθενών με ενεργή νόσο, υποδηλώνοντας ότι η διαδικασία είχε ήδη «στοχεύσει» τις αρθρώσεις.
Συμπέρασμα
Η μελέτη φέρνει στο φως νέα «σήματα κινδύνου» που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους γιατρούς να αναγνωρίζουν εγκαίρως ποιοι ασθενείς είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν ρευματοειδή αρθρίτιδα. Η έγκαιρη αναγνώριση αυτών των ατόμων θα επιτρέψει πιο στοχευμένη παρακολούθηση και προληπτικές παρεμβάσεις, ανοίγοντας τον δρόμο για θεραπείες που θα σταματούν τη νόσο πριν εκδηλωθεί.
