Μειώνονται συστηματικά οι οικογένειες που λαμβάνουν επίδομα παιδιού, καθώς στη μείωση των γεννήσεων έρχεται να προστεθεί η αύξηση των ονομαστικών μισθών των δικαιούχων γονέων χωρίς παράλληλη αναπροσαρμογή των εισοδηματικών κριτηρίων.
Έτσι, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2024 είχαν καταβληθεί 99,7 εκατ. ευρώ σε 521.724 δικαιούχους, ένα χρόνο αργότερα, σήμερα, καταβάλλονται 87,5 εκατ. ευρώ σε 498.799 δικαιούχους γονείς. Η μείωση είναι ακόμη μεγαλύτερη εάν η σύγκριση γίνει με το 2023, όταν συνολικά 635.103 οικογένειες είχαν μοιραστεί 123,5 εκατ. ευρώ.
Η μείωση συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με τον τρόπο που εφαρμόζονται τα εισοδηματικά κριτήρια. Οι υπολογισμοί του Α21 στηρίζονται στα δηλωθέντα εισοδήματα του προηγούμενου έτους, χωρίς να υπάρχει αναπροσαρμογή ανάλογα με τον πληθωρισμό ή τις μεταβολές στο κόστος ζωής.
Ως αποτέλεσμα, οι αυξήσεις στους ονομαστικούς μισθούς οδηγούν πολλά νοικοκυριά να υπερβαίνουν τα υφιστάμενα όρια, με συνέπεια να περιορίζεται η πρόσβασή τους στην παροχή, ακόμη κι αν η πραγματική τους οικονομική δυνατότητα δεν έχει βελτιωθεί.
Με τα φορολογικά μέτρα που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο της ΔΕΘ και θα απασχολήσουν σήμερα το υπουργικό συμβούλιο γίνεται σαφές ότι από το 2026 και μετά θα ενισχυθούν οι καθαρές αποδοχές μεγάλου μέρους των φορολογουμένων, κυρίως λόγω της αναμόρφωσης της φορολογικής κλίμακας και της αύξησης του κατώτατου μισθού.
Συγκεκριμένα, οι μειώσεις στους φορολογικούς συντελεστές για εισοδήματα έως και 40.000 ευρώ, καθώς και οι πρόσθετες εκπτώσεις φόρου για οικογένειες με παιδιά, οδηγούν σε μεγαλύτερο διαθέσιμο εισόδημα. Παράλληλα, ο κατώτατος μισθός θα ανέλθει σταδιακά από τα 880 ευρώ σήμερα στα 950 ευρώ το 2027, με αποτέλεσμα να παρασύρει προς τα πάνω και τους βασικούς μισθούς στον δημόσιο τομέα.
Αν και τα μέτρα αυτά εμφανίζονται ευνοϊκά για τα νοικοκυριά, δημιουργούν ένα παράδοξο σε ό,τι αφορά την επιλεξιμότητα για το επίδομα παιδιού. Το Α21 εξακολουθεί να βασίζεται σε εισοδηματικά όρια που δεν έχουν αναπροσαρμοστεί με τον πληθωρισμό ή τις μεταβολές στις αποδοχές. Αυτό σημαίνει ότι χιλιάδες οικογένειες θα δηλώσουν υψηλότερο φορολογητέο εισόδημα, όχι επειδή βελτιώθηκε ουσιαστικά η αγοραστική τους δύναμη, αλλά επειδή αυξήθηκαν οι μισθοί και μειώθηκε η παρακράτηση φόρου.
Η τυπική αυτή αύξηση, που καταγράφεται στις φορολογικές δηλώσεις, θα οδηγήσει πολλούς δικαιούχους να υπερβούν τα ισχύοντα όρια, με αποτέλεσμα να μειωθεί περαιτέρω ο αριθμός των οικογενειών που θα λάβουν το επίδομα.
Με τον τρόπο αυτό, τα δημοσιονομικά οφέλη των φορολογικών ελαφρύνσεων και των αυξήσεων μισθών συνδυάζονται με μια έμμεση συρρίκνωση της δαπάνης για το επίδομα παιδιού.
Εφόσον τα εισοδηματικά κριτήρια παραμείνουν αμετάβλητα, η τάση μείωσης που ήδη καταγράφηκε το 2024 και το 2025 αναμένεται να ενταθεί. Οι οικογένειες με χαμηλή πραγματική αγοραστική δύναμη, αλλά ελαφρώς υψηλότερο δηλωθέν εισόδημα, θα βρεθούν εκτός του μέτρου, γεγονός που θα περιορίσει ακόμη περισσότερο τον αριθμό των δικαιούχων.
