Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έδωσε τελεσίγραφο στη Χαμάς, προειδοποιώντας ότι έχει «τρεις με τέσσερις ημέρες» για να απαντήσει στην πρόταση ειρηνευτικής συμφωνίας που παρουσίασε στον Λευκό Οίκο. «Αν η Χαμάς αρνηθεί, το Ισραήλ θα κάνει ό,τι πρέπει να κάνει», δήλωσε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας ότι «δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια για διαπραγμάτευση».
Το σχέδιο 20 σημείων, που φέρει την υπογραφή Τραμπ και έχει τη σύμφωνη γνώμη του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, θέτει αυστηρούς όρους, με βασικότερο τον αφοπλισμό της Χαμάς. Το βάρος, ωστόσο, μεταφέρεται και στις γειτονικές αραβικές χώρες, οι οποίες καλούνται να εγγυηθούν τη συμμόρφωση της παλαιστινιακής οργάνωσης.
Η πρώτη αντίδραση της Χαμάς: «Μεροληπτικό σχέδιο, αδύνατοι όροι»
Σύμφωνα με το Reuters, πηγή προσκείμενη στη Χαμάς έκανε λόγο για πρόταση «εντελώς μεροληπτική υπέρ του Ισραήλ», που θέτει «αδύνατους όρους» με στόχο την εξάρθρωση της οργάνωσης. «Πρόκειται για πλήρη υιοθέτηση των ισραηλινών θέσεων, χωρίς καμία εγγύηση για τα δικαιώματα του παλαιστινιακού λαού», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η επίσημη απάντηση της Χαμάς αναμένεται την Τρίτη (30/9) στη Ντόχα, σε σύνοδο με τη συμμετοχή της Τουρκίας. Ωστόσο, αναλυτές εκτιμούν ότι η οργάνωση βρίσκεται σε δύσκολο δίλημμα: η πλήρης απόρριψη της πρότασης θα τη φέρει αντιμέτωπη με τις αραβικές και μουσουλμανικές χώρες που στηρίζουν το σχέδιο, ενώ η αποδοχή του θα ισοδυναμεί με σημαντική πολιτική ήττα.
Την ίδια στιγμή, βίντεο που δημοσίευσε ο Νετανιάχου στα εβραϊκά, αμέσως μετά τη συνέντευξη Τύπου στον Λευκό Οίκο, ενισχύει τις επιφυλάξεις της Χαμάς, αφού σε αυτό ο Ισραηλινός ηγέτης υποστηρίζει ότι ο στρατός θα παραμείνει στο μεγαλύτερο μέρος της Γάζας.
Οι διεθνείς πιέσεις και τα ανοιχτά ερωτήματα
Η Wall Street Journal σχολιάζει ότι η πρόταση δίνει στον Νετανιάχου τη δυνατότητα να εμφανιστεί πρόθυμος για ειρήνη, σε απόλυτη σύμπλευση με την Ουάσιγκτον και τις αραβικές χώρες που την υποστηρίζουν. Παράλληλα, δημιουργεί πίεση στη Χαμάς, καθώς σύμφωνα με τον Τζόναθαν Πανίκοφ του Atlantic Council, για πρώτη φορά οι παραδοσιακοί της σύμμαχοι – Κατάρ και Τουρκία – εμφανίζονται να συνυπογράφουν το σχέδιο.
Αναλυτές προειδοποιούν ότι η Χαμάς δύσκολα θα αποδεχθεί το πλαίσιο, με την Ανέλ Σελίν από το Ινστιτούτο Κουίνσι να δηλώνει ότι οι ΗΠΑ «περιμένουν ένα “όχι”», το οποίο θα αξιοποιηθεί για να παρουσιαστούν οι Παλαιστίνιοι ως εμπόδιο στην ειρήνη.
Το σχέδιο, πάντως, αφήνει ανοιχτά ζητήματα: δεν καθορίζει σαφή χρονοδιαγράμματα για την αποχώρηση του ισραηλινού στρατού, ούτε για τη μεταρρύθμιση της Παλαιστινιακής Αρχής. Προβλέπει, ωστόσο, ότι αν αυτή αναμορφωθεί επαρκώς, θα μπορούσε να υπάρξει «αξιόπιστη πορεία προς παλαιστινιακή κρατική υπόσταση».
Την ίδια ώρα, ο Νετανιάχου αντιμετωπίζει εσωτερικές πολιτικές πιέσεις, καθώς οι ακροδεξιοί εταίροι του ζητούν την προσάρτηση τόσο της Γάζας όσο και της Δυτικής Όχθης, γεγονός που ενδέχεται να προκαλέσει ρήγμα στην κυβέρνησή του και να οδηγήσει σε πρόωρες εκλογές.
