Όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις λαμβάνει η εξάπλωση της ευλογιάς των αιγοπροβάτων, με τη χώρα μας να βρίσκεται ένα βήμα πριν από σοβαρούς περιορισμούς στον κτηνοτροφικό τομέα -πιθανώς και πριν από ένα lockdown- την ώρα που το 6% του συνολικού ζωικού κεφαλαίου έχει ήδη οδηγηθεί σε σφαγή. Κτηνοτρόφοι και ενώσεις προειδοποιούν, μέσω της Realnews, για μια επιδημιολογική κρίση που δεν αφορά, πλέον, μόνο τους ίδιους αλλά έχει δημιουργήσει σοβαρά ερωτήματα για την ανθεκτικότητα του πρωτογενούς τομέα, απειλώντας να ανατρέψει την ισορροπία της εγχώριας παραγωγής. Με πάνω από 260.000 ζώα να έχουν θανατωθεί (σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων), η ζωονόσος -από την οποία δεν κινδυνεύει η υγεία των ανθρώπων- μπορεί να πλήξει την παραγωγή γάλακτος και της φέτας, να εκτοξεύσει τις τιμές των αγαθών και να ανατρέψει την ήδη «οικονομικά ασφυκτική» καθημερινότητα των καταναλωτών.
Τρανταχτό παράδειγμα είναι η ελληνική Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.) φέτα, ενός προϊόντος «πρεσβευτή» της χώρα μας στο εξωτερικό, με την επιτυχημένη συνταγή της να βασίζεται αποκλειστικά στο γάλα από ελληνικά αιγοπρόβατα. Υπό αυτό το πρίσμα, αν δεν ανατραπεί η κατάσταση, εκτιμάται ότι οι συνέπειες θα είναι μεγάλες για τη φέτα που αποτελεί αγορά αξίας 1 δισ. ευρώ, προκαλώντας αλυσιδωτές ανατιμήσεις και προβλήματα στη διαθεσιμότητα και στις εξαγωγές της.
Ασφαλής αλλά… λίγη
Η κατανάλωση προϊόντων από τα ζώα με ευλογιά είναι απολύτως ασφαλής για τον άνθρωπο. Η παραγωγή αυτών των προϊόντων όμως, όπως είναι η φέτα, αναμένεται να είναι μειωμένη. Βάσει εκτιμήσεων από τους εκπροσώπους του κλάδου, η μείωση στην παραγωγή γάλακτος για το 2025 προβλέπεται στο 10% με 15% και στο κρέας πάνω από 30%. Ειδικά για τη φέτα που εξάγεται μαζικά στο εξωτερικό αποφέροντας έσοδα άνω των 750 εκατ. ευρώ η μείωση της παραγωγής θα δημιουργήσει πιέσεις στο εισόδημα πολλών παραγωγών αλλά και μεταποιητικών επιχειρήσεων.
Οπως αναφέρει αποκλειστικά στην «R», o πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών προϊόντων (ΣΕΒΓΑΠ), Χρήστος Αποστολόπουλος: «Η κατάσταση φαίνεται να παίρνει επικίνδυνη τροπή, με τα έως τώρα δεδομένα να μαρτυρούν ότι ο έλεγχος έχει χαθεί. Ωστόσο, επειδή η γαλακτοπαραγωγή συνήθως πραγματοποιείται τους χειμερινούς μήνες υπάρχει ακόμη λίγος χρόνος για να αποφύγουμε τα χειρότερα. Όσο η κατάσταση συνεχίζεται, δυστυχώς, δυσφημίζουμε τη χώρα μας στο εξωτερικό, αφού δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι το 65% της φέτας που παράγεται στην Ελλάδα εξάγεται στο εξωτερικό. Και μπορεί η ασθένεια να μην μεταφέρεται στον άνθρωπο, αλλά υπάρχουν προκαταλήψεις από χώρες κάποιες χώρες, όπως είναι η Αυστραλία, η ΗΠΑ και ο Καναδάς, που έχουν απαγορευτική οδηγία και για τις χώρες που πλήττονται από ευλογιά και έχουν εμβολιάσει τα ζώα τους. Οπότε στη περίπτωση που εμβολιαστούν τα ελληνικά αιγοπρόβατα όπως αιτούνται ορισμένοι κτηνοτρόφοι τότε, από τον εξαγωγικό μας χάρτη θα χάσουμε τις χώρες εκτός ΕΕ που αντιστοιχούν στο 20% των εξαγωγών μας, ποσοστό που δεν είναι καθόλου αμελητέο». Συνεπώς, η σημερινή κρίση απειλεί να προκαλέσει έλλειμμα πρώτης ύλης, με άμεση συνέπεια την αύξηση του κόστους παραγωγής, δυσκολίες στις εξαγωγές, αλλά και δυνητική απώλεια μεριδίου αγοράς σε διεθνές επίπεδο, καθώς οι ανταγωνιστές αναζητούν ευκαιρίες να καλύψουν τα κενά με «λευκά τυριά».
Βάζουν λουκέτο
Η κρίση της ευλογιάς που έχει γονατίσει τους αιγοπροβατοτρόφους αφορά ουσιαστικά την πλήρη αλυσίδα αξίας του αιγοπρόβειου γάλακτος και κρέατος. Σε περίπτωση που η κατάσταση επιδεινωθεί ναι μεν οι τυροκομικές μονάδες ενδέχεται να αντιμετωπίσουν ελλείψεις πρώτης ύλης (σε μεταγενέστερο βαθμό), αλλά και η αγορά κρέατος θα πληγεί σημαντικά. «Οι δυσκολίες στο κρέας είναι ήδη ορατές. Από τις συναντήσεις με κτηνοτρόφους προκύπτει ότι πολλοί αναγκάζονται να βάλουν λουκέτο στις μονάδες τους» εξηγούν στελέχη της αγοράς κρέατος, προσθέτοντας ότι σε επίπεδο τιμών: «ήδη βλέπουμε τα αμνοερίφια να παίρνουν την ανιούσα. Δεν αποκλείεται σε λίγο καιρό να αγγίξουν τις τιμές του μοσχαρίσιου».
Οπως δηλώνει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας, Δημήτρης Μόσχος, η εκτίμηση είναι ότι σύντομα θα ξεπεράσουμε τις 300.000 ζώα τα οποία θα έχουν θανατωθεί. «Έχουν πληγεί περίπου 1.300 οικογένειες. Ουσιαστικά είμαστε αν αναμονή της καταστροφής. Ο εμβολιασμός είναι μονόδρομος για να μπορέσουμε να σώσουμε ότι σώζεται. Σε αντίθετη περίπτωση ένα lockdown θα ήταν η ταφόπλακα του κλάδου», αναφέρει ο πρόεδρος του ΣΕΚ. Να σημειωθεί ότι τόσο το αρμόδιο υπουργείο όσο και διάφορες ενώσεις και συνεταιρισμοί -ειδικά του τυροκομικού κλάδου- είναι αρκετά διστακτικοί απέναντι στον εμβολιασμό, επικαλούμενοι τόσο την έλλειψη επαρκών ευρωπαϊκών δεδομένων, όσο και τους περιορισμούς στις εξαγωγές φέτας. Χαρακτηριστικό της κατάστασης που επικρατεί όπως σημειώνει ο γενικός γραμματέας του ΣΕΚ Σάκης Λουκμακιάς είναι στον νομό της Ξάνθης έχει χαθεί το 80% του ζωικού κεφαλαίου. «Για να καταλάβετε την καταστροφή που βιώνουμε θα σας πω μόνο ότι από τις 220 κτηνοτροφικές μονάδες, οι 200 έχουν καταστραφεί. Σε επίπεδο, δε, Περιφερειών, το 50% του ζωικού κεφαλαίου που έχει θανατωθεί ανήκει στη δική μας Περιφέρεια. Δεν περιμένουμε την καταστροφή. Την βιώνουμε ήδη» καταλήγει.
