Όταν ξαπλώνετε τα βράδια για να κοιμηθείτε, το σώμα σας αποτελεί ένα πεδίο δραστηριότητας για δισεκατομμύρια μικροοργανισμούς οι οποίοι παλεύουν για να εξασφαλίσουν λίγο χώρο. Αν αυτή η σκέψη σάς κρατήσει ξύπνιους τη νύχτα, σκεφτείτε το εξής: οι μικροοργανισμοί αυτοί μπορούν επίσης να σας βοηθήσουν να κοιμηθείτε καλύτερα και βαθύτερα.
Νέες έρευνες υποδηλώνουν ότι οι κοινότητες βακτηρίων, ιών και μυκήτων που αποτελούν το μικροβίωμα του σώματός μας μπορούν να επηρεάσουν τον ύπνο. Ανάλογα με τη σύνθεση του προσωπικού μας μικροβιακού οικοσυστήματος, η ποιότητα του ύπνου μπορεί είτε να βελτιωθεί είτε να επιδεινωθεί.
Το πιο ενδιαφέρον σε αυτή τη διαπίστωση είναι ότι το μικροβίωμα θα μπορούσε να προσφέρει νέους τρόπους αντιμετώπισης των διαταραχών του ύπνου που προκαλούνται από τη διαταραχή του βιολογικού ρολογιού, δηλαδή τους κιρκάδιους ρυθμούς. Ενώ πολλοί άνθρωποι σήμερα βασίζονται σε υπνωτικά χάπια για να καταπολεμήσουν την επίμονη αϋπνία, στο μέλλον θα μπορούσαν, σύμφωνα με τους επιστήμονες, να παίρνουν κάποια φιλικά προς το σώμα βακτήρια για να κοιμηθούν ευκολότερα και καλύτερα.
«Η κυρίαρχη θεωρία για μεγάλο χρονικό διάστημα ήταν ότι οι διαταραχές του ύπνου διαταράσσουν το μικροβίωμά μας», λέει η Τζένιφερ Μάρτιν, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Λος Αντζελες και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Αμερικανικής Ακαδημίας Ιατρικής Υπνου. «Ωστόσο, ορισμένα από τα στοιχεία που βλέπουμε τώρα υποδεικνύουν ότι πιθανώς πρόκειται για μια αμφίδρομη σχέση».
Τον Μάιο, μια νέα συνολική έρευνα που παρουσιάστηκε σε ακαδημαϊκό συνέδριο συνόψισε τα ευρήματα ενός αυξανόμενου αριθμού μελετών για το θέμα. Στη συνολική έρευνα διαπιστώθηκε ότι οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες με μεγαλύτερη ποικιλία μικροβίων στο στόμα τους είχαν την τάση να κοιμούνται περισσότερο.
Έρευνες έχουν επίσης δείξει ότι τα άτομα με ιατρικά διαγνωσμένη αϋπνία έχουν χαμηλότερη βακτηριακή ποικιλότητα στο έντερό τους σε σύγκριση με τα άτομα που κοιμούνται κανονικά, κάτι που συνήθως συνδέεται με ένα λιγότερο υγιές ανοσοποιητικό σύστημα και δυσκολίες στην επεξεργασία των λιπών και των σακχάρων, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο διαβήτη, παχυσαρκίας και καρδιακών παθήσεων.
Μια άλλη μελέτη, στην οποία 40 άτομα προσφέρθηκαν εθελοντικά να φορούν συσκευές παρακολούθησης ύπνου για έναν μήνα και να υποβληθούν σε ανάλυση του μικροβιώματος του εντέρου τους, διαπίστωσε επίσης ότι η κακή ποιότητα ύπνου συσχετίζεται με τη λιγότερο ποικιλόμορφη μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου.
«Η διαταραχή του κιρκάδιου ρυθμού εμφανίζεται σε άτομα που μένουν ξύπνια μέχρι αργά και κοιμούνται μέχρι αργά τα Σαββατοκύριακα, σε όσους εργάζονται πολλές ώρες καθώς και σε άτομα που τρώνε πολύ κοντά στην ώρα του ύπνου», λέει ο Κένεθ Ράιτ στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο Μπόλντερ στις ΗΠΑ. «Αυτό μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικές διαταραχές και μεταβολικές ασθένειες, οι οποίες είναι συχνές, για παράδειγμα, στους εργαζόμενους σε κυλιόμενα ωράρια, και ένα διαταραγμένο μικροβίωμα μπορεί να παίζει κάποιο ρόλο».
Είναι πιθανό τα άτομα με διαταραγμένο ύπνο να τείνουν να ακολουθούν λιγότερο υγιεινές διατροφικές συνήθειες, κάτι που στη συνέχεια επηρεάζει το μικροβίωμά τους, αναφέρει η Σάρα Μπέρι, καθηγήτρια Διατροφικών Επιστημών στο King’s College του Λονδίνου. Η ίδια επικαλέστηκε επίσης και άλλες έρευνες οι οποίες διαπίστωσαν ότι τα άτομα που κοιμούνται λίγες ώρες τείνουν να αυξάνουν ασυνείδητα την πρόσληψη ζάχαρης.
«Μέρος της θεωρίας πίσω από αυτό είναι ότι όταν έχετε κοιμηθεί άσχημα τη νύχτα, τα κέντρα ανταμοιβής στον εγκέφαλό σας είναι πιο ενεργά την επόμενη μέρα, και έτσι αναζητάτε μια γρήγορη λύση», λέει. «Ο εγκέφαλος σας ξεγελάει κάπως για να νιώθετε ότι “εντάξει, χρειάζομαι υδατάνθρακες”, για να πάρετε αυτή τη γρήγορη δόση ενέργειας».
