Αυτό που μέχρι τώρα ήταν «ανεπίσημες ενδείξεις», γίνεται, σταδιακά, γεγονός: Η τεχνητή νοημοσύνη (TN) αφαιρεί ήδη δουλειές σε ορισμένα επαγγέλματα καθώς νέα στατιστικά δεδομένα δείχνουν πραγματική και μετρήσιμη επίπτωση ισίως για τους εργαζόμενους που πρωτοεισάγονται στην αγορά εργασίας.
Χρησιμοποιώντας δεδομένα μισθοδοσίας και προσλήψεων από την ADP (τη μεγαλύτερη αμερικανική εταιρία που συλλέγει τέτοια δεδομένα αξιοποιώντας τα για το πάντρεμα προσφοράς και ζήτησης στην αγορά εργασίας), ερευνητές του πανεπιστημίου Στάνφορντ διαπίστωσαν ότι η απασχόληση νέων εργαζομένων (ηλικίας 22–25) σε επαγγέλματα που επηρεάζονται από την Τεχνητή Νοημοσύνη (επαγγέλματα όπως η ανάπτυξη λογισμικού και η υποστήριξη πελατών) έχει μειωθεί κατά 16% από τα τέλη του 2022.
«Υπάρχουν σίγουρα στοιχεία ότι η ΤΝ αρχίζει να έχει μεγάλη επίδραση», δηλώνει ο οικονομολόγος και καθηγητής του Στάνφορντ, Έρικ Μπρίνγιολφσον.
Αξιοσημείωτη είναι η ταχύτητα με την οποία η επίδραση της ΑΙ πέρασε από θεωρητικό επίπεδο σε πραγματικό και σημαντικό. «Είναι η ταχύτερη και πιο εκτεταμένη αλλαγή που έχω δει», προσθέτει ο ίδιος.
Αντέχουν οι «παλιοί» αλλά για πόσο;
Ο αντίλογος είναι ότι οι μεγαλύτεροι ηλικιακά εργαζόμενοι και οι εργαζόμενοι άλλων κλάδων δεν βλέπουν κάποια μετρήσιμη επίπτωση στις επαγγελματικές τους προοπτικές. Που οφείλεται αυτή η διαφοροποίηση;
Η απάντηση είναι ότι η ΤΝ, όπως και απόφοιτοι ενός πανεπιστημίου, διαθέτουν περισσότερη «βιβλιογραφική» γνώση παρά εμπειρία στην πράξη.
Τα «κόλπα» εκτός βιβλίων
«Οι πιο έμπειροι εργαζόμενοι έχουν περισσότερη ‘υπόρρητη’ γνώση. Mαθαίνουν κόλπα της δουλειάς που ίσως δεν καταγράφονται ποτέ σε βιβλία», λέει ο ίδιος. «Είναι πράγματα που η ΤΝ δεν έχει καταφέρει να μάθει. Τουλάχιστον όχι ακόμη».
Αλλά ακόμα κι αν η ζήτηση για πιο έμπειρους εργαζομένους παραμένει σταθερή ή αυξάνεται, διάφοροι κλάδοι θα δυσκολευτούν να βρουν την επόμενη γενιά έμπειρων εργαζομένων αν οι νέοι δεν μπορούν να βρουν την πρώτη τους δουλειά.
Οι επιχειρήσεις εξακολουθούν να δυσκολεύονται να αποκομίσουν οφέλη από την ΤΝ σε όλους τους τομείς, με τα περισσότερα πλεονεκτήματα από τη χρήση της να περιορίζονται σε λίγες κατηγορίες, όπως η συγγραφή κώδικα λογισμικού και η εξυπηρέτηση πελατών.
Όταν ο Μπρίνγιολφσον και οι συνάδελφοί του εξέτασαν αρχικά τα δεδομένα συνολικά, δεν φαινόταν να υπάρχει μεγάλη συνολική επίδραση της ΤΝ στις θέσεις εργασίας. Όταν όμως ανέλυσαν συγκεκριμένα είδη επαγγελμάτων και επίπεδα εμπειρίας, η επίδραση της Τεχνητής Νοημοσύνης έγινε πιο σαφής.
Η ομάδα του προσπάθησε επίσης να αποκλείσει άλλες αιτίες για τη συρρίκνωση της ζήτησης για ορισμένα επαγγέλματα, όπως η εξ αποστάσεως εργασίας ή ο κυκλικός χαρακτήρας της τεχνολογικής βιομηχανίας. «Δεν μπορείς να ξέρεις με βεβαιότητα, αλλά φαίνεται πως η ΑΙ βρίσκεται πίσω από αυτές τις μεγάλες αλλαγές».
Η ερώτηση του ενός τρισ.
Ο καθηγητής του Στάνφορντ πρόσθεσε ότι υπάρχει επίσης μεγάλη διαφορά στον αντίκτυπο ανάλογα με τον τρόπο που οι εταιρείες χρησιμοποιούν την Τεχνητή Νοημοσύνη.
Όσες την αξιοποιούν για να ενισχύσουν το ανθρώπινο εργατικό δυναμικό προσλαμβάνουν περισσότερους, ενώ όσες τη βλέπουν ως υποκατάστατο των εργαζομένων, όπως είναι αναμενόμενο, προσλαμβάνουν λιγότερους.
Η βασική απορία παραμένει: Θα συνεχίσει η ΤΝ να επηρεάζει κυρίως τις θέσεις εισαγωγικού επιπέδου ή και οι εργαζόμενοι υψηλότερης εξειδίκευσης θα τεθούν σε κίνδυνο όσο η τεχνολογία θα βελτιώνεται.
«Αυτό είναι το ερώτημα αξίας τρισεκατομμυρίων δολαρίων», λέει ο Μπρίνγιολφσον.
Οι νεότεροι εργαζόμενοι ίσως είναι απλώς το πρώτο κύμα που επηρεάζεται, με περισσότερους να κινδυνεύουν να χάσουν τη δουλειά τους όσο η τεχνολογία προοδεύει. «Είναι πιθανό ότι αυτό που βλέπουμε είναι απλώς το καναρίνι στο ανθρακωρυχείο».
