Τα σταφύλια στη διατροφή μας – Θερμίδες, θρεπτική αξία και οφέλη

Ιστορικές πηγές αναφέρουν την καλλιέργεια του σταφυλιού από αρχαιοτάτων χρόνων σε διάφορους πολιτισμούς, στον αρχαιοελληνικό, στο ρωμαϊκό αλλά και στον αιγυπτιακό και φοινικικό πολιτισμό. Η καλλιέργεια του αποσκοπούσε τόσο στην κατανάλωση του σαν φρούτο όσο και στην παραγωγή οίνων. Σήμερα υπάρχει μεγάλη γκάμα προϊόντων σταφυλιού όπως η μαρμελάδα, οι καραμέλες και άλλα γλυκίσματα, το ξύδι, οι σταφίδες, το έλαιο που παράγεται από τον καρπό του σταφυλιού αλλά και διάφορα εκχυλίσματα σταφυλιού. Επιπλέον, οι ποικιλίες που συναντώνται πλέον σήμερα είναι πολλές, κίτρινα, πράσινα, μαύρα, σκούρα μπλε, ροζ και μωβ. Πρέπει πάντως να γνωρίζουμε ότι το μεγαλύτερο μερίδιο της παραγωγής σταφυλιών χρησιμοποιείται στην οινοποιία.

Διατροφική αξία σταφυλιών

Σημαντικές βιταμίνες όπως Α, Β1, Β2, Β6, Κ, C και φυλικό οξύ βρίσκονται σε υψηλές ποσότητες στα σταφύλια. Επίσης τα σταφύλια περιέχουν κάποια σημαντικά οξέα όπως το ταρταρικό οξύ, το μαλικό, το φουμαρικό, το κουμαρικό, το σουκινικό, το γλυκερικό και το καφεϊκό. Το β-καροτένιο, το λυκοπένιο, το ελλαγικό οξύ και η ρεζερβατρόλη είναι σημαντικές χημικές ενώσεις με βάση το θείο που βρίσκονται στα σταφύλια και κυρίως στο φλούδι τους. Επιπρόσθετα, τα σταφύλια έχουν σημαντικά αντιοξειδωτικά συστατικά όπως οι ανθοκυανίνες, οι φλαβόνες, η γερανιόλη, η λιναλόλη, η νερόλη και οι τανίνες. Τέλος, πολλά σημαντικά μέταλλα όπως το ασβέστιο, το χλώριο, ο σίδηρος, το μαγνήσιο, ο φώσφορος, το κάλιο, ο χαλκός, το μαγγάνιο, το φθόριο, το θείο και το πυρίτιο.

Πλεονεκτήματα Υγείας

• Το κάλιο και το νάτριο είναι σημαντικοί ρυθμιστές του νευρικού συστήματος. Ο χυμός από το σταφύλι όπως φαίνεται από πληθώρα μελετών βοηθά στην καλύτερη και μακροπρόθεσμη υγεία του νευρικού συστήματος καθώς παρέχει αυτά τα 2 σημαντικά συστατικά. Επίσης, το κάλιο βοηθά στον καλύτερο έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και στην πρόληψη της υπέρτασης.
• Ο φώσφορος βοηθά στο σχηματισμό των γονιδίων καθώς αποτελεί μέρος των νουκλεϊκών οξέων και τα σταφύλια αποτελούν αξιόλογη πηγή φωσφόρου.
• Το μαγνήσιο βοηθά πολύ στη σύσταση πρωτεϊνών και στη μυϊκή ανάπτυξη.
• Τα σταφύλια είναι από τα πολύ λίγα φρούτα που είναι εντελώς ελεύθερα χοληστερίνης.
• Τα σταφύλια όπως και όλα τα φρούτα και λαχανικά αποτελούν καλή πηγή φυτικών ινών, οι οποίες βοηθούν στην καλύτερη λειτουργία και υγεία του γαστρεντερικού συστήματος.
• Τα σταφύλια περιέχουν βιταμίνη Κ και βιταμίνη Ε. Οι βιταμίνες αυτές παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη δημιουργίας θρομβώσεων. Εξάλλου, πολλές μελέτες τις τελευταίες 2 δεκαετίες έχουν καταδείξει την αντιθρομβωτική δράση των σταφυλιών.
• Τα αντιοξειδωτικά συστατικά των σταφυλιών και ιδίως οι ανθοκυανίες και οι φλαβόνες που βρίσκονται σε υψηλή πυκνότητα αλλά και η γερανιόλη, η λιναλόλη, η νερόλη και οι τανίνες εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες προστατεύουν τον ανθρώπινο οργανισμό από τον καρκίνο. Επίσης μειώνεται σημαντικά η πιθανότητα εμφάνισης αθηροσκλήρυνσης.
• Το σύμπλεγμα βιταμινών Β παίζει ρυθμιστικό ρόλο στις μεταβολικές λειτουργίες και τα σταφύλια για φρούτο περιέχουν πολύ μεγάλες ποσότητες. Το φυλικό οξύ παίζει και σημαντικό ρόλο κατά την εγκυμοσύνη.
• Η ρεζερβατρόλη που απαντάται κυρίως στα κόκκινα σταφύλια είναι μια ουσία που βοηθά στον έλεγχο των επιπέδων χοληστερόλης και άρα στην πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων. Συνεπώς γίνεται αντιληπτός ένας από τους λόγους που το κόκκινο κρασί έχει καρδιοπροστατευτική δράση. Πρόσφατα αποκαλύφθηκε από μια ομάδα μελετητών ότι η ρεζερβατρόλη παίζει σημαντικό ρόλο στην θεραπεία ή καθυστέρηση της εξέλιξης της νόσου Alzheimer.
• Οι σταφίδες περιέχουν μεγάλες ποσότητες σε βόριο συστατικό που προστατεύει το σμάλτο των δοντιών και βοηθά στην καλή υγεία των οστών.
• Η βιταμίνη Α βοηθά κυρίως στην καλύτερη όραση και υγεία των ματιών.
• Μελέτες συσχέτισαν την κατανάλωση σταφυλιών με καλύτερη υγεία του δέρματος και βελτίωση της ακμής, κυρίως λόγω της μεγάλης περιεκτικότητας τους σε βιταμίνη C, η οποία θωρακίζει τον οργανισμό και για την αποφυγή κρυωμάτων.
• Τα αντιφλεγμονώδη συστατικά των σταφυλιών βοηθούν καθώς φαίνεται και στην πρόληψη και αντιμετώπιση ρευματισμών, αρθρίτιδας και άσθματος.
• Η κατανάλωση σταφυλιών και του χυμού τους έχει επίσης συσχετιστεί με καλύτερη υγεία των νεφρών και της χοληδόχου κύστης.

Θερμιδική αξία και συνιστώμενη κατανάλωση

Με τόσα πολλά πλεονεκτικά χαρακτηριστικά είναι αυτονόητο ότι τα σταφύλια θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται σε ένα διαιτολόγιο υγιεινής διατροφής.

Λανθασμένα έχει δημιουργηθεί η εντύπωση ότι τα σταφύλια παχαίνουν και συνεπώς δε θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται σε ένα διαιτολόγιο απώλειας βάρους.

100 γραμμάρια σταφύλια παρέχουν 63 θερμίδες. Η κατανάλωση με μέτρο 200 γραμμαρίων σταφυλιών την ημέρα σαν ενδιάμεσο σνακ μόνο ευεργετικές επιδράσεις μπορεί να έχει τόσο στο σωματικό βάρος όσο και στην υγεία.