Η δραματική αύξηση των ουκρανικών επιθέσεων σε ρωσικά διυλιστήρια πετρελαίου έχει οδηγήσει τις τιμές της βενζίνης στη Ρωσία σε ιστορικά υψηλά, παρά την απαγόρευση εξαγωγών που επέβαλε το Κρεμλίνο για να αντιμετωπίσει την κρίση.
Η Ουκρανία έχει επικεντρώσει τις επιθέσεις με drones σε διυλιστήρια, αντλιοστάσια και τρένα που μεταφέρουν καύσιμα, με στόχο να πλήξει τη ρωσική πολεμική μηχανή αλλά και να διαταράξει την καθημερινότητα στη χώρα. Το καλοκαίρι η ζήτηση καυσίμων από οδηγούς και αγρότες βρίσκεται στα ύψη.
Σύμφωνα με στοιχεία του CNN, μόνο τον Αύγουστο έχουν πληγεί τουλάχιστον δέκα κρίσιμες ρωσικές ενεργειακές εγκαταστάσεις. Τα διυλιστήρια που επλήγησαν παράγουν συνολικά πάνω από 44 εκατ. τόνους προϊόντων ετησίως, όπως αναφέρει η ουκρανική υπηρεσία πληροφοριών.
Μεταξύ των στόχων ήταν και το κολοσσιαίο διυλιστήριο της Lukoil στο Βόλγκογκραντ, το μεγαλύτερο στη νότια Ρωσία. Ο καπνός που αναδυόταν από το εργοστάσιο στις 14 Αυγούστου επιβεβαιώθηκε μέσω γεωεντοπισμού, ενώ το ρωσικό υπουργείο Αμυνας αναγνώρισε ότι υπέστη ζημιές. Το ίδιο διυλιστήριο επλήγη ξανά στις 19 Αυγούστου. Επιθέσεις δέχθηκαν ακόμη μεγάλο διυλιστήριο στο Σαράτοφ και άλλη εγκατάσταση στην περιοχή Ροστόφ, όπου οι φωτιές συνέχιζαν να καίνε για μέρες.
Ελλείψεις και άνοδος των τιμών
Ελλείψεις βενζίνης έχουν καταγραφεί σε αρκετές περιοχές και στην κατεχόμενη Κριμαία. Ο διορισμένος από τη Ρωσία κυβερνήτης Σεργκέι Αξιόνοφ απέδωσε τα προβλήματα σε «θέματα logistics» και υποστήριξε ότι γίνονται προσπάθειες για σταθεροποίηση της αγοράς.
Παρά τις κρατικές επιδοτήσεις, οι καταναλωτές πληρώνουν ακριβότερα τα καύσιμα. Οι τιμές χονδρικής στο χρηματιστήριο της Αγίας Πετρούπολης αυξήθηκαν σχεδόν 10% τον Αύγουστο και περίπου 50% από την αρχή του έτους. Η αύξηση αυτή μετακυλίεται στους οδηγούς, με ιδιαίτερα μεγάλη επιβάρυνση στη ρωσική Απω Ανατολή.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η κατάσταση δεν θα αλλάξει για τουλάχιστον έναν μήνα, παρά το ότι από τα τέλη Ιουλίου η Μόσχα έχει απαγορεύσει τις εξαγωγές βενζίνης. Το μέτρο αυτό, ωστόσο, οδήγησε σε αύξηση των εξαγωγών αργού πετρελαίου. «Δυστυχώς η πρόβλεψή μας είναι αρνητική – θα χρειαστεί τουλάχιστον άλλος ένας μήνας για να δούμε πτώση τιμών», δήλωσε ο Σεργκέι Φρολόφ της NEFT Research στην εφημερίδα Kommersant.
Η στρατιωτική ζήτηση επηρεάζεται λιγότερο, καθώς αφορά κυρίως το ντίζελ, του οποίου οι προμήθειες παραμένουν σταθερές.
Χτυπήματα βαθιά στο εσωτερικό της Ρωσίας
Η Ουκρανία έχει αναπτύξει μεγάλου βεληνεκούς πολεμική στρατηγική με drones, πυραύλους και δολιοφθορές, παράλληλα με τις μάχες στο μέτωπο. Υποστηρίζει ότι το 2025 οι επιθέσεις προκάλεσαν ζημιές 74 δισ. δολαρίων, με το 40% να έχει πραγματοποιηθεί σε βάθος άνω των 500 χιλιομέτρων εντός της Ρωσίας. Δεν είναι δυνατόν να επαληθευτούν αυτοί οι ισχυρισμοί, ωστόσο υπάρχει οπτικό υλικό που αποδεικνύει τις ζημιές σε διυλιστήρια, δεξαμενές και αντλιοστάσια τους τελευταίους μήνες. Η αποκατάσταση των ζημιών στις υποδομές περιπλέκεται λόγω των κυρώσεων από Ε.Ε. και ΗΠΑ.
Σύμφωνα με έκθεση της ουκρανικής υπηρεσίας εξωτερικών πληροφοριών, ρωσικές εταιρείες στρέφονται στη Λευκορωσία για προμήθειες πετρελαιοειδών, με την κρατική Belneftekhim να αναφέρει «εκρηκτική αύξηση» ενδιαφέροντος στη ρωσική αγορά.
Παράλληλα, η Ουκρανία προσπαθεί να εμποδίσει τις ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου: την περασμένη εβδομάδα επιτέθηκε με drones στον αγωγό Druzhba, που τροφοδοτεί την Ουγγαρία και τη Σλοβακία. Οι δύο χώρες διαμαρτυρήθηκαν στην Ε.Ε., υποστηρίζοντας ότι οι επιθέσεις πλήττουν πρωτίστως τις ίδιες. Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ παρενέβη με επιστολή στον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Ορμπαν, εκφράζοντας την «έντονη δυσαρέσκειά» του.
Αναλυτές δεν προβλέπουν ότι θα αδειάσουν οι ρωσικές αντλίες καυσίμων, ωστόσο θεωρούν ότι η κρίση θα εντείνει τον ήδη υψηλό πληθωρισμό και πιθανότατα θα παρατείνει την απαγόρευση εξαγωγών βενζίνης ως το φθινόπωρο, καθώς το Κρεμλίνο προσπαθεί να συγκρατήσει τις τιμές και να εξασφαλίσει επαρκείς ποσότητες για τις ανάγκες της Ρωσίας.
