Ο γιατρός Γεώργιος Καραμάνης υλοποίησε το όνειρο της Άννας Καραμάνη, ιδρύοντας ένα Σανατόριο για αδύναμα και ασθενικά παιδιά.
Το Πρεβαντόριο στα Χάνια του Πηλίου υπήρξε το πρώτο του είδους στην Ελλάδα και ήταν το τελευταίο χρονολογικά κτίσμα του συγκροτήματος. Στην ουσία ήταν προσθήκη στη βασική μονάδα και βρισκόταν σε μικρή απόσταση από τις κύριες εγκαταστάσεις, στη ΝΑ πλαγιά του κτήματος, κοντά στον δρόμο του οδικού άξονα Βόλου-Ζαγοράς και σε υψόμετρο 1.100 μέτρων.
Οι κλιματολογικές συνθήκες ήταν ιδανικές: πολύς ήλιος, αέρας ξηρός και καθαρή ατμόσφαιρα.
Αρχιτέκτονας του Πρεβαντορίου ήταν ο Κερκυραίος, Περικλής Α. Σακελλάριος (1905-1985). Γνωστός του Καραμάνη, τότε εργαζόταν στον Δήμο Παγασών (Βόλου). Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι και στην περίπτωση του Σανατορίου αλλά και του Πρεβαντορίου, ο Γεώργιος Καραμάνης εμπιστεύτηκε γνωστούς αρχιτέκτονες με σπουδές ανώτερου επιπέδου. Ο Περικλής Σακελλάριος (1905-1985) ανήκει στους πρωταγωνιστές της ελληνικής αρχιτεκτονικής των ετών 1936 – 1962.
Όσον αφορά τις επιρροές του, αυτές είναι κυρίως δύο: ο Αριστοτέλης Ζάχος και ο Λε Κορμπυζιέ. Οι σπουδές του στο Γκρατς, η σύντομη φοίτησή του στη σχολή Μπάουχαους, με καθηγητή τον Βάλτερ Γκρόπιους. Από το 1931 έως το 1935 υπηρέτησε στην Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου Παγασών στον Βόλο, με γνωστά έργα το κινηματοθέατρο Θέτις και τις παιδικές εξοχές «Τα Χελιδόνια».
Το Πρεβαντόριο ήταν χτισμένο όλο με πέτρα πελεκητή και αγκωνάρια. Ο Σακελλάριος σχεδίασε ένα όμορφο κτίριο για 20 παιδιά, με επικλινή δίρριχτη στέγη (από σχιστόλιθο), σχήματος παραλληλόγραμμου με μια μικρή προεξοχή τύπου «Γ» προς τη νότια πλευρά.
Ήταν ένα συγκρότημα άρτιο και ευρύχωρο προσαρμοσμένο στο τοπίο, που χρειάστηκαν 2 χρόνια για να ολοκληρωθεί. Διέθετε πτέρυγα με 4 δωμάτια ασθενών, καθιστικό δωμάτιο με τζάκι-χώρο υποδοχής, μεγάλη τραπεζαρία, χώρο ιατρείου, χώρο ενδιαίτησης υπεύθυνου γιατρού, χώρο για το προσωπικό, 6 τουαλέτες, WC, χώρο με 8 νιπτήρες, χώρο με douches, χώρο μαγειρίων, χώρο γραφείου-βιβλιοθήκης, τα οποία συνδέονταν μ’ έναν διάδρομο.
Το Πρεβαντόριο του Πηλίου άρχισε να λειτουργεί το 1937. Διέθετε ακτινολογικό μηχάνημα, σταθμό τηλεγραφείου, τηλεφωνικό κέντρο, καλοριφέρ, γεννήτρια. Δεχόταν αγόρια και κορίτσια ηλικίας 6-14 ετών, με αδύνατη κράση, αναιμικά, λυμφατικά, αδύνατα από ελονοσία, με δυσκολίες στον ύπνο και το φαγητό και με προδιάθεση να νοσήσουν.
Εξάλλου τα παιδιά συμπεριλαμβάνονταν και στις ομάδες υψηλού κινδύνου για προσβολή από φυματίωση. Το Πρεβαντόριο του Πηλίου ή αλλιώς «Το Σπίτι των Παιδιών – Τα Χελιδόνια» (ονομασία που έδωσε ο ίδιος ο γιατρός Καραμάνης, καθώς η έναρξή του συνέπιπτε με τον ερχομό των χελιδονιών και της άνοιξης), αποτελούσε στην ουσία Παράρτημα του Σανατορίου του Γεώργιου Καραμάνη στο Πήλιο, λειτουργούσε 6 μήνες το χρόνο από Μάιο/Ιούνιο έως Σεπτέμβριο/Οκτώβριο και το πρόγραμμα λειτουργίας του βασιζόταν στον τρόπο λειτουργίας των υπαίθριων σχολείων της Ευρώπης.
Στο Πρεβαντόριο αυτό η Άννα στέγασε όλη τη στοργή και τη φροντίδα της για τα παιδιά αυτά. Μελέτησε πολλά βιβλία μεγάλων παιδαγωγών για να βοηθηθεί στην προσπάθειά της αυτή και εκμεταλλεύτηκε καλά τις γνωριμίες της.
Το Πρεβαντόριο λειτούργησε για 2 χρόνια (1937-8) με διευθύντρια την Άννα Καραμάνη και κατόπιν την διαδέχτηκε από τον Ιανουάριο του 1939 μέχρι την έναρξη του πολέμου (1940) η γνωστή παιδαγωγός από τον κύκλο των Δημοτικιστών και φιλόλογος, Μαρία Αμαριώτου. Τα παιδιά-τρόφιμοι έρχονταν εκτός από την περιοχή και από την Αθήνα, τη Θεσ/νίκη, τη Γερμανία κ.α. Ίσως το Πρεβαντόριο κατά τα έτη 1940-41 να λειτουργούσε ως «αναπαυτήριο» χωρίς παροχή μόρφωσης.
Η λειτουργία του Πρεβαντορίου σταμάτησε νωρίς. Στη διάρκεια της Κατοχής χρησιμοποιήθηκε από τους Γερμανούς ως στάβλος και αργότερα από τον Ορειβατικό Σύλλογο Βόλου ως Ορεινό Καταφύγιο.
Στο βίντεο, ο αρχιτέκτονας Δημήτριος Καραγκούνης, Επίτιμος Προϊστάμενος του Τμήματος Αρχαιολογικών Έργων και Μελετών της ΕΦΑΛΑΡ σχολιάζει την σημερινή κατάσταση του Πρεβαντορίου…
