Τη σημασία που έχει για την Αθήνα η εξαιρετικά καλή σχέση που διατηρεί και με τα δύο νομοθετικά σώματα του Κογκρέσου μαρτυρεί η πρόσφατη επίσκεψη μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ με σκοπό να εξετάσουν και να συζητήσουν τις επενδύσεις που γίνονται από τον προϋπολογισμό του Πενταγώνου για τoν εκσυγχρονισμό και την ενίσχυση των εγκαταστάσεων των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων στην Ελλάδα (ιδίως στις βάσεις Σούδας και Λάρισας).
Σύμφωνα με άριστα πληροφορημένες πηγές της «Κ», μεταξύ 8 και 12 Αυγούστου επισκέφθηκαν την Αθήνα υψηλόβαθμα μέλη της σημαντικής Επιτροπής Κατανομής Πόρων της Βουλής (Committee on Appropriations) με επικεφαλής τον Ρεπουμπλικανό Χαλ Ρότζερς. Ο κ. Ρότζερς, πέρα από πρόεδρος της συγκεκριμένης επιτροπής, είναι και επικεφαλής της Υποεπιτροπής Εμπορίου, Δικαιοσύνης και Επιστήμης. Οι βουλευτές είχαν επαφές αρχικά στη ναυτική βάση της Σούδας, όπου επισκέφθηκαν το Μαράθι και είχαν συζητήσεις με τους Αμερικανούς αξιωματικούς που σταθμεύουν στις αμερικανικές εγκαταστάσεις, αλλά και με Ελληνες. Αργότερα η αντιπροσωπεία των βουλευτών επισκέφθηκε και την Αθήνα, όπου έγινε δεκτή και στο Μέγαρο Μαξίμου.
Πέραν του κ. Ρότζερς, στην αντιπροσωπεία περιλαμβάνονταν οι Ρεπουμπλικανοί Τομ Κόουλ, Τσακ Φλάισμαν, Τόνι Γκονζάλες, Μαρκ Αλφορντ και Ντέιλ Στρονγκ, οι οποίοι πριν από την Ελλάδα είχαν κάνει στάση και στην Ιταλία για αναλόγου επιπέδου επαφές. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι βουλευτές έμειναν ευχαριστημένοι από την επίσκεψή τους, υπογράμμισαν το άριστο επίπεδο συνεργασίας ανάμεσα σε Ελλάδα και ΗΠΑ και κάποιοι δεν δίστασαν να αναφερθούν σε «ελληνικό θαύμα», όπως γίνεται αντιληπτή σε μεγάλο βαθμό μεταξύ αρκετών στην Ουάσιγκτον η ανάκαμψη της Ελλάδας από την περίοδο της βαθιάς οικονομικής κρίσης.
Η Επιτροπή Κατανομής Πόρων αποτελεί μια από τις σημαντικότερες κοινοβουλευτικές επιτροπές και αποφασίζει για την κατανομή των ομοσπονδιακών κονδυλίων στα επιμέρους υπουργεία και υπηρεσίες και για την υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων και προγραμμάτων. Δεδομένου ότι το αμερικανικό Σύνταγμα αναθέτει στο Κογκρέσο –και όχι στην εκτελεστική εξουσία– την αρμοδιότητα για τη διαχείριση των ομοσπονδιακών πόρων, η κατανομή των κονδυλίων για κάθε οικονομικό έτος, μέσω των διαδικασιών που προβλέπονται, πραγματοποιείται με τη διακριτική ευχέρεια του Κογκρέσου, δίχως να ακολουθείται πιστά η βούληση της εκάστοτε κυβέρνησης.
Ανάγκη αναθεώρησης
Η «Κ» αποκάλυψε προ περίπου δέκα ημερών τις συζητήσεις ανάμεσα σε Αθήνα και Ουάσιγκτον σχετικά με τις τροποποιήσεις που πρέπει να γίνουν στη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA), η οποία είναι μεν πολυετής, ωστόσο και οι δύο πλευρές συμφώνησαν στην ανάγκη αναθεώρησής της, κυρίως προκειμένου να επιλυθεί η εκκρεμότητα του κατεστραμμένου Στεφανοβικείου και η προσθήκη του πεδίου βολής στο Πετροχώρι Ξάνθης, όπου τα τελευταία χρόνια οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις έχουν τακτική παρουσία.
Οι Αμερικανοί έχουν αποφασίσει να επενδύσουν αρκετά εκατομμύρια δολάρια (42 εκατ. δολάρια μόνο για τη Σούδα). Ωστόσο, δεδομένου ότι το 2026 θα αποτελέσει έτος νέων συζητήσεων εντός ΗΠΑ για την πιθανότητα νέων επενδύσεων στις αμερικανικές βάσεις και διευκολύνσεις (όπως η Σούδα και η Λάρισα) ανά τον κόσμο, η επίσκεψη αντιπροσωπείας βουλευτών των ΗΠΑ, αλλά και γερουσιαστών σε προηγούμενη φάση, είναι μια ευκαιρία για την Ελλάδα να συζητήσει για επενδύσεις οι οποίες μεσοπρόθεσμα θα ωφελήσουν και τις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις. Για παράδειγμα, στο παρελθόν, από την αναβάθμιση των αμερικανικών υποδομών στο Μαράθι είχε βρεθεί τρόπος προκειμένου να γίνουν εργασίες και στην απέναντι πλευρά του Κόλπου της Σούδας, όπου βρίσκεται ο Ναύσταθμος Κρήτης. Παρά το γεγονός ότι προς το παρόν ο Ναύσταθμος Κρήτης δεν αξιοποιείται στον βαθμό που θα έπρεπε, είναι απολύτως σαφές πως το γεωπολιτικό τοπίο στην Ανατολική Μεσόγειο θα οδηγήσει αναπόφευκτα και στη μονιμότερη στάθμευση μοίρας του Πολεμικού Ναυτικού (Π.Ν.) στη Σούδα. Ο ναύσταθμος ούτως ή άλλως αξιοποιείται, ωστόσο οι πρακτικές εξελίξεις για τη μετατροπή του σε μια δεύτερη σταθερή βάση του Π.Ν. ακολουθούν έναν πιο αργό ρυθμό.
Η βάση στη Λάρισα
Πολύ πιο μόνιμες και άμεσα χρήσιμες για τις Ένοπλες Δυνάμεις είναι οι επενδύσεις που κάνουν οι Αμερικανοί στην Αεροπορική Βάση Λάρισας, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει φιλοξενήσει πολλών τύπων αεροσκάφη (μαχητικά, μεταγωγικά και άλλα), αλλά και μη επανδρωμένα αεροχήματα (UAV). Σε γενικές γραμμές, οι πρόσφατες εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής έχουν αναδείξει τη χρησιμότητα των βάσεων που αξιοποιούν οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις στην Ελλάδα, ως εκ τούτου οι συζητήσεις οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη έχουν πρακτικό ενδιαφέρον και για τις δύο πλευρές.
Συζητήσεις για σκάφη Island και Σινούκ
Η σημασία της αμυντικής σχέσης με τις ΗΠΑ δεν περιορίζεται στις συζητήσεις για τις μελλοντικές επενδύσεις στις υφιστάμενες εγκαταστάσεις στην Ελλάδα. Πέρα από τις συμφωνίες για μείζονα εξοπλιστικά προγράμματα (όπως τα μαχητικά τύπου F-35), η Αθήνα έχει αξιοποιήσει τις δυνατότητες που δίνονται μέσα από διάφορες διαδικασίες χρηματοδότησης του αμερικανικού Πενταγώνου (FMS, EDA) για την επίλυση διαφόρων προβλημάτων, αλλά και την προμήθεια υλικού. Ισως η πιο χαρακτηριστική περίπτωση, την οποία αποκάλυψε πρώτη η «Κ», είναι η προμήθεια των περιφερόμενων πυρομαχικών τύπου Switchblade των οποίων το κόστος χρηματοδοτήθηκε κατά περίπου 70% από τις ΗΠΑ.
Την ίδια στιγμή, Αθήνα και Ουάσιγκτον βρίσκονται σε συζητήσεις για την παραχώρηση κάποιων ακόμα περιπολικών τύπου Island (που θα προστεθούν στα υφιστάμενα τέσσερα τέτοια σκάφη που εντάχθηκαν στον στόλο του Πολεμικού Ναυτικού). Ωστόσο, οι πλέον σημαντικές επαφές των τελευταίων μηνών αφορούν την εξεύρεση λύσης για τον καταπονημένο αλλά πολύ σημαντικό στόλο των Σινούκ (CH-47) της Αεροπορίας Στρατού (Α.Σ.). Από τον αριθμό 25 ελικοπτέρων τύπου Σινούκ που διαθέτει η Α.Σ., πετούν πολύ λίγα. Αν και ο τύπος Σινούκ που διαθέτει η Α.Σ. είναι πολύ παλιός και αυτό δημιουργεί προβλήματα στην εξεύρεση των κατάλληλων ανταλλακτικών, στο ΓΕΣ υπάρχει αισιοδοξία ότι μια παλαιά σύμβαση με τους Αμερικανούς που οδηγούσε σε αδιέξοδο (για προμήθεια παλαιών κινητήρων που δεν υποστηρίζονται πια) θα τροποποιηθεί ώστε η διαθεσιμότητα των ελικοπτέρων να αυξηθεί. Οι Αμερικανοί αντιπροτείνουν, βέβαια, την αγορά νέων Σινούκ (CH-47F), αλλά με δεδομένο ότι του χρόνου η Αθήνα θα αρχίσει να παραλαμβάνει τα πρώτα της Black Hawk, κάτι τέτοιο είναι μάλλον δύσκολο.
