Τρεις εβδομάδες προθεσμία έχουν τα πανεπιστήμια της χώρας που δεν έχουν ακόμη καταρτίσει σχέδιο ασφαλείας, να το πράξουν. Το υπουργείο Παιδείας δίνει προθεσμία μέχρι τις 31 Αυγούστου, με την πολιτική ηγεσία να διαμηνύει ότι δεν πρόκειται να δοθεί καμία παράταση και ότι ο έλεγχος για την εφαρμογή των μέτρων που προβλέπονται από τον νέο νόμο για την ασφάλεια των ΑΕΙ θα είναι συνεχής.
Δίνει μεγάλη σημασία στην ενεργοποίηση του σχεδιασμού για την ασφάλεια των πανεπιστημίων και επιδιώκει να καταστήσει σαφές ότι δεν πρόκειται να μείνει στα χαρτιά ο νέος νόμος. Εκτιμάται ότι η έναρξη της φετινής ακαδημαϊκής χρονιάς θα είναι ένα κρίσιμο κρας τεστ, καθώς οι «δυναμικές» μειοψηφίες θα επιχειρήσουν να ακυρώσουν τα νέα μέτρα στην πράξη.
Η κυβέρνηση διαμηνύει ότι είναι έτοιμη γι’ αυτή την αντιπαράθεση και δεν πρόκειται να ενδώσει σε πιέσεις. Η εκτίμηση που κυριαρχεί είναι ότι πολιτικό κόστος για τη Ν.Δ. θα είχε η διαιώνιση των παραβατικών συμπεριφορών και των βανδαλισμών στον πανεπιστημιακό χώρο και όχι η δυναμική αντιμετώπισή τους. Με αυτό το σκεπτικό προωθείται και η άμεση εφαρμογή των διατάξεων που προβλέπουν μέχρι και αφαίρεση της φοιτητικής ιδιότητας σε όσους διώκονται για συμμετοχή σε πράξεις βίας, αλλά και κυρώσεις κατά των μελών της διοίκησης των πανεπιστημίων που δεν ασκούν τα προβλεπόμενα από τον νόμο καθήκοντα εποπτείας.
Task force
Πριν από μερικές ημέρες η υπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη υπέγραψε υπουργική απόφαση, με την οποία συγκροτείται ομάδα εργασίας αποτελούμενη από στελέχη του υπουργείου και νομικούς και αντικείμενο, σε στενή συνεργασία με τον υφυπουργό Νίκο Παπαϊωάννου, την παρακολούθηση υλοποίησης και εφαρμογής του νόμου. Βασικός στόχος είναι να αποφευχθεί η διά της αδράνειας ή μέσω επίκλησης παρελκυστικών δικαιολογιών να παραμείνει ανεφάρμοστος ο νόμος, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν με μια σειρά από μέτρα που προωθήθηκαν για να αντιμετωπιστεί το κενό στην ασφάλεια των ΑΕΙ.
Αυτή τη φορά, επισημαίνεται ότι τα χρονοδιαγράμματα είναι δεσμευτικά και ότι θα υπάρξει αυστηρή παρακολούθηση όσων έχουν νομοθετηθεί. Εκτός από την υποχρέωση των ΑΕΙ, που μέχρι τώρα δεν έχουν καταθέσει σχέδια ασφαλείας, να το πράξουν μέχρι το τέλος του μήνα, όλα τα υπόλοιπα θα πρέπει έως το τέλος του χρόνου να κάνουν επικαιροποίηση των σχεδίων ασφαλείας με καταγραφή και ιεράρχηση των αναγκών κατά περίπτωση. Μέσα από αυτή τη διαδικασία θα γίνει καταγραφή των αναγκών σε υποδομές, ηλεκτρονικά μέσα και προσωπικό, προκειμένου να μην υπάρχει δυνατότητα επίκλησης αδυναμίας εφαρμογής τους λόγω ελλείψεων.
Παράλληλα, με την έναρξη του νέου ακαδημαϊκού έτους τα πανεπιστήμια καλούνται να προχωρήσουν σε συγκρότηση νέων πειθαρχικών συμβουλίων ανά ΑΕΙ πλέον και όχι ανά σχολή, όπως ίσχυε μέχρι τώρα. Η αλλαγή γίνεται για να καταστεί εφικτή η απόδοση πειθαρχικών ευθυνών, καθώς διαπιστώθηκε ότι η πολυδιάσπαση των πειθαρχικών συμβουλίων λειτουργούσε σαν γραφειοκρατική «μαύρη τρύπα», σαν «μηχανισμός δολιοφθοράς της πειθαρχικής διαδικασίας», όπως τον περιγράφει στέλεχος του υπουργείου Παιδείας, με καθυστερήσεις στη λήψη αποφάσεων, αναβολές επί αναβολών, επίκληση κάθε πιθανής και απίθανης δικαιολογίας για να καθυστερεί η επιβολή πειθαρχικών ποινών.
Για τη διαρκή αξιολόγηση της εξέλιξης εφαρμογής του νέου νομοθετικού πλαισίου θα αναπτυχθεί άμεσα ηλεκτρονική πλατφόρμα, στην οποία θα καταγράφονται όλα τα συμβάντα και τα επεισόδια που λαμβάνουν χώρα σε πανεπιστήμια, καθώς και η αντίδραση των πρυτανικών αρχών. Επιπλέον, σε ετήσια βάση θα πρέπει να υποβάλλονται εκθέσεις πεπραγμένων για την πορεία υλοποίησης του σχεδίου ασφαλείας.
Το μήνυμα της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας είναι ότι δεν πρόκειται να επιτραπούν εκπτώσεις στην υλοποίηση όσων προβλέπονται για τα σχέδια ασφαλείας, αλλά και ότι θα τηρηθεί απαρέγκλιτα και το σκέλος των ποινών που έχουν προβλεφθεί και αφορούν, όχι μόνο τους υπαίτιους παράνομων πράξεων στους πανεπιστημιακούς χώρους, αλλά και τις πρυτανικές αρχές.
Για την επιτάχυνση των διαδικασιών απονομής δικαιοσύνης μάλιστα θα οριστεί σε κάθε μία από τις Εισαγγελίες Πλημμελειοδικών Αθήνας, Πειραιά και Θεσσαλονίκης εισαγγελέας αρμόδιος για τα εγκλήματα διατάραξης πανεπιστημιακής λειτουργίας ή βίας εις βάρος μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας.
Για τους φοιτητές που προβαίνουν σε έκνομες πράξεις προβλέπεται άμεση προσωρινή αναστολή φοιτητικής ιδιότητας, εφόσον έχει προηγηθεί απόφαση περιοριστικών όρων από τον αρμόδιο εισαγγελέα. Η άρση φοιτητικής ιδιότητας μεταφράζεται σε άμεση αφαίρεση δικαιωμάτων πρόσβασης, παροχών και συμμετοχής σε ακαδημαϊκές δραστηριότητες. Μάλιστα, προβλέπεται ότι η έκδοση της απόφασης προσωρινής αναστολής φοιτητικής ιδιότητας θα πρέπει να εκδίδεται από τις πρυτανικές αρχές δεσμευτικά μέσα σε δέκα μέρες μετά την αντίστοιχη εισαγγελική. Πέραν αυτού, για την πρόκληση βανδαλισμών και φθοράς σε εξοπλισμό προβλέπεται πλέον υποχρέωση πλήρους αποζημίωσης του ΑΕΙ από τον ή τους υπαιτίους.
Κυρώσεις κατά διοικήσεων
Συγκεκριμένες ποινές προβλέπονται και για τις πρυτανικές αρχές, που αναπτύσσονται κλιμακωτά με βάση την αρχή της αναλογικότητας και έχουν στόχο να αντιμετωπιστεί η αδράνεια ως προς το σκέλος της ασφάλειας στα πανεπιστήμια. Οι πειθαρχικές ποινές ξεκινούν από έγγραφη επίπληξη και κλιμακώνονται με επιβολή προστίμου μέχρι του ύψους των αποδοχών έξι μηνών, στέρηση δικαιώματος εξέλιξης σε ανώτερη βαθμίδα από ένα έως τρία έτη, έκπτωση από το αξίωμα μονομελούς οργάνου διοίκησης ΑΕΙ ή παύση ιδιότητας μέλους συλλογικού οργάνου του ΑΕΙ, στέρηση δυνατότητας υποβολής υποψηφιότητας για τις θέσεις αυτές, προσωρινή παύση ενός μηνός έως ενός έτους με πλήρη στέρηση αποδοχών και, τέλος, οριστική παύση.
Παράλληλα, μετά τις εξετάσεις του προσεχούς φθινοπώρου, τίθεται σε εφαρμογή και η οριστική διαγραφή των 300.000 «αιωνίων» φοιτητών – με την εξαίρεση εκείνων (22.271 άτομα) που έχουν κινητοποιηθεί κατά τα τελευταία εξάμηνα προκειμένου να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους.
