ΦΩΤΟ: Δ. Καστανάρας // LarissaPress
Επιμέλεια κειμένου: Ειρήνη Παπουτσή
Από τα ομορφότερα χωριά της Λέσβου η Συκαμνιά, μα και το επίνειό του, η Σκάλα, πηγή έμπνευσης για τον Έλληνα συγγραφέα και από τους σημαντικότερους πεζογράφους της Γενιάς του ’30, Στρατή Μυριβήλη, που έλκει από εδώ την καταγωγή, αποτελεί πόλο έλξης για τον επισκέπτη έχοντας χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός, ενώ ο μεσαιωνικού τύπου ιστός της, καθιστά αδύνατη την κυκλοφορία αυτοκινήτων.
Η Συκαμινέα ή Συκαμιά ή Σκαμνιά βρίσκεται στη ράχη του ψηλότερου βουνού της Μυτιλήνης, του Λεπέτυμνου, ξεκίνησε δε ως οθωμανική κοινότητα, αλλά σταδιακά μετατράπηκε σε Χριστιανική και άρχισε να ακμάζει πριν από ενάμιση αιώνα, ενώ το όνομά του αποδίδεται στις πολλές μουριές (σκαμνές) που φύονται στην περιοχή.
Ειδυλλιακός και ήσυχος προορισμός, πευκόφυτος και πλούσιος σε πλατάνια και ελιές, ο παραδοσιακός οικισμός της Συκαμιάς ξεχωρίζει για τα αρχοντικά, τα πετρόκτιστα κτίσματα, τη θέα στο Αιγαίο και τα καλαίσθητα καλντερίμια του, ενώ ο επισκέπτης θα ανταμώσει και την οικία όπου γεννήθηκε ο Στρατής Μυριβήλης, η οποία όμως δεν είναι επισκέψιμη.
Ελάχιστα τα καταστήματα στο χωριό. Μία ταβέρνα στην είσοδό του, ένα καφενείο στην πλατεία και ένα αρτοποιείο κάνουν σαφές πως ο χρόνος εδώ κυλάει διαφορετικά, ενώ βολτάροντας στα καλντερίμια συναντά κανείς σωζόμενες κρήνες, από τις 8 που υπάρχουν συνολικά στο χωριό, εκ των οποίων η παλαιότερη χρονολογείται από το 1920.
Στο χωριό λειτουργεί Λαογραφικό Μουσείο, που στεγάζεται στο πετρόκτιστο κτίριο του δημοτικού σχολείου όπου βρίσκεται και συλλογή με αντικείμενα του Μυριβήλη, ενώ μόλις 3 χιλιόμετρα βορειότερα ο επισκέπτης θα συναντήσει και το επίνειο του οικισμού, την Σκάλα Συκαμιάς, με το χαρακτηριστικό ξωκλήσι και την περίφημη «Παναγιά Γοργόνα», που έδωσε το όνομά της στο τρίτο και τελευταίο μυθιστόρημα του Στρατή Μυριβήλη.
Ένα ψαροχώρι στολίδι στο βόρειο Αιγαίο που ατενίζει τις ακτές τις Τουρκίας, με την επιβλητική Παναγιά Γοργόνα πάνω στα βράχια στην άκρη του μικρού λιμανιού.
Στη Σκάλα Συκαμιάς έμεναν κάτοικοι από τη Συκαμιά που η κύρια τους ασχολία ήταν η αλιεία, ενώ κατά τη Μικρασιατική καταστροφή εδώ έφταναν καθημερινά με καΐκια πρόσφυγες που κατάφερναν να γλυτώσουν από τις λεηλασίες και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή, με την ιστορία να ξαναγράφεται και το χωριό να υποδέχεται τα πρώτα κύματα προσφύγων στις μέρες μας.
Στο κέντρο του χωριού, πάνω από το ψαρολίμανο, εντοπίζει κανείς μια μουριά πάνω από 130 χρονών, αγαπημένο σημείο όπου καθόταν ο Μυριβήλης, γι’ αυτό και η ονομασία της ως «Η μουριά του Μυριβήλη».
Ήσυχες, σκιερές, με βότσαλα και καθαρά νερά οι παραλίες της Σκάλας Συκαμινιάς και της Κάγιας, με τον επισκέπτη να καταλήγει «κομμάτι» του χωριού, βιώνοντας την απόλυτη ηρεμία και την αποτοξίνωση από τους ρυθμούς της πόλης, σε έναν αυθεντικό προορισμό που αξίζει να επισκεφθεί κανείς.
