Μέσα σε μόλις έξι μήνες, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει αναδιαμορφώσει το παγκόσμιο εμπόριο, ανατρέποντας ό,τι ίσχυε για διάστημα σχεδόν ενός αιώνα.
Την Πέμπτη, ο Τραμπ ανακοίνωσε για ακόμα μία φορά υψηλότερους δασμούς -σχεδόν σε κάθε χώρα του κόσμου. Παρότι σε κάποιες περιπτώσεις οι δασμοί ήταν τελικά χαμηλότεροι από ό,τι φοβόντουσαν οι αγορές, σχεδόν όλα τα αγαθά που εισάγονται στις ΗΠΑ υπόκεινται πλέον σε σημαντικά υψηλότερη φορολόγηση σε σχέση με τον Ιανουάριο, όταν ο Τραμπ ανέλαβε καθήκοντα.
Το νέο αυτό εμπορικό καθεστώς θα επιφέρει τους υψηλότερους δασμούς που έχουν επιβληθεί από τις ΗΠΑ από το 1933, στην εποχή του νομοσχεδίου Smoot-Hawley – που είχε συμβάλει στην επιδείνωση της Μεγάλης Ύφεσης.
Νέα αναστάτωση στην παγκόσμια οικονομία φοβούνται οι ειδικοί μετά τους νέους δασμούς Τραμπ
Οι αυξημένοι δασμοί απειλούν να προκαλέσουν νέα αναστάτωση στην παγκόσμια οικονομία. Παρόλο που μέχρι στιγμής το πλήγμα εντός των ΗΠΑ είναι ηπιότερο απ’ όσο αναμενόταν, υπάρχουν ήδη ενδείξεις ότι οι δασμοί του Τραμπ ξαναφουντώνουν σταδιακά τον πληθωρισμό και επιβραδύνουν την αμερικανική οικονομία, σύμφωνα με το CNN.
Γι’ αυτό και οι ηγέτες των ανεπτυγμένων χωρών εδώ και δεκαετίες μείωναν σταθερά τους δασμούς και ενίσχυαν την παγκοσμιοποίηση – μια πορεία που τροφοδότησε την οικονομία των υπηρεσιών, την τεχνολογία και τις χρηματοπιστωτικές αγορές, αλλά συνέβαλε επίσης στην αποβιομηχάνιση και τη μετεγκατάσταση εργοστασίων στο εξωτερικό.
Πέρσι, τα εισαγόμενα προϊόντα στις ΗΠΑ υπόκειντο σε έναν δασμό μόλις 1,2% – ένας εξαιρετικά χαμηλός φόρος, που είχε μειωθεί σταδιακά επί δεκαετίες. Αυτοί οι χαμηλοί δασμοί είχαν οδηγήσει πολλές αμερικανικές εταιρείες να παράγουν τα προϊόντα τους στο εξωτερικό, σε χώρες με φθηνότερα εργατικά, και να τα επαναεισάγουν πληρώνοντας ελάχιστο φόρο.
Με τους νέους δασμούς του Τραμπ, αυτός ο συντελεστής αναμένεται να αυξηθεί σε πάνω από 18% από τις 7 Αυγούστου, σύμφωνα με το Budget Lab του Yale. Το κόστος αυτό θα επιμεριστεί ανάμεσα σε εξαγωγείς, εισαγωγείς και λιανοπωλητές, όμως οι οικονομολόγοι εκτιμούν ευρέως ότι οι καταναλωτές θα επωμιστούν μέρος του μέσω αυξήσεων τιμών.
Εταιρείες που επί δεκαετίες βασίζονταν σε παραγωγή στο εξωτερικό για να διατηρούν χαμηλές τιμές, τώρα αναφέρουν τεράστιες επιβαρύνσεις λόγω δασμών. Η Apple δήλωσε την Πέμπτη ότι πλήρωσε 800 εκατ. δολάρια σε δασμούς το προηγούμενο τρίμηνο και αναμένει να πληρώσει 1,1 δισ. το επόμενο. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες GM, Stellantis και Volkswagen ανέφεραν επίσης κόστος δασμών άνω του 1 δισ.
Μεγάλοι λιανέμποροι όπως η Walmart και η Target έχουν ήδη προειδοποιήσει ότι δεν μπορούν να απορροφήσουν πλήρως τα κόστη αυτά και θα αυξήσουν τις τιμές για τους καταναλωτές τους.
Οι δασμοί του Τραμπ δεν είναι δημοφιλείς στις δημοσκοπήσεις, και οι επιχειρήσεις τους αντιμάχονται. Όμως ο Λευκός Οίκος επιμένει στη στρατηγική του.
Παρά τις αρνητικές αντιδράσεις στη Wall Street την Παρασκευή, οι μετοχές παραμένουν κοντά σε ιστορικά υψηλά. Το ΑΕΠ των ΗΠΑ ανέκαμψε έντονα το δεύτερο τρίμηνο σύμφωνα με ορισμένους δείκτες, η αγορά εργασίας παραμένει ανθεκτική και ο πληθωρισμός σχετικά συγκρατημένος.
Οι στόχοι του Τραμπ με τους δασμούς και οι επιφυλάξεις των οικονομολόγων
Αυτό έχει δώσει στην κυβέρνηση Τραμπ την αυτοπεποίθηση να επιβάλει δασμούς παγκοσμίως με σκοπό την αύξηση των εσόδων, την αναβίωση της βιομηχανίας, την άσκηση πολιτικής πίεσης και την αποκατάσταση της ισορροπίας στο εμπορικό ισοζύγιο.
Σε πολλούς τομείς, οι δασμοί φαίνεται να έχουν αποδώσει: Το υπουργείο Οικονομικών έχει καταγράψει έσοδα περίπου 150 δισ. δολαρίων από δασμούς από τότε που ανέλαβε ο Τραμπ. Πολλοί Αμερικανοί βιομήχανοι έχουν εξαγγείλει επενδύσεις για νέα εργοστάσια. Ο Τραμπ έχει αξιοποιήσει την απειλή των δασμών για να πιέσει άλλες χώρες σε διαπραγματεύσεις – από ειρηνευτικές συμφωνίες μέχρι μειώσεις φόρων. Και το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ είχε προσωρινά μειωθεί νωρίτερα φέτος.
Ωστόσο, κάθε μια από αυτές τις «νίκες» συνοδεύεται από σοβαρές επιφυλάξεις.
Τα έσοδα από δασμούς προέρχονται από φόρους σε Αμερικανούς εισαγωγείς – όχι σε ξένες χώρες, όπως υποστηρίζει συχνά ο Τραμπ, εξηγεί το CNN. Πολλές από τις ανακοινώσεις νέων εργοστασίων είχαν ήδη προγραμματιστεί, ή απέχουν χρόνια από την υλοποίησή τους, ενώ οι ΗΠΑ έχουν ήδη περίπου 400.000 ανοιχτές θέσεις στη βιομηχανία που δεν μπορούν να καλύψουν. Οι δασμοί συχνά τιμωρούν τους ίδιους τους Αμερικανούς καταναλωτές με αυξημένες τιμές. Και το εμπορικό έλλειμμα έχει αρχίσει ξανά να διευρύνεται.
Δεν είναι ακόμα σαφές πώς θα καταγραφεί στην Ιστορία αυτή η περίοδος, καταλήγει η ανάλυση του CNN. Το μεγάλο πείραμα του Τραμπ με το παγκόσμιο εμπόριο είχε, μέχρι στιγμής, καλύτερα αποτελέσματα απ’ ό,τι ανέμεναν πολλοί. Όμως οι οικονομολόγοι εξακολουθούν να φοβούνται ένα καθυστερημένο σοκ, που μπορεί να βλάψει την παγκόσμια οικονομία και να ρίξει το διεθνές κύρος των ΗΠΑ.
Η Γουόλ Στριτ ανοίγει με βουτιά
Το καμπανάκι έναρξης στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης χτύπησε – και ακολούθησε άμεση πτώση, σύμφωνα με τον Guardian.
Οι κύριοι δείκτες των ΗΠΑ κατέγραψαν απότομη πτώση κατά την έναρξη των συναλλαγών, καθώς οι επενδυτές αντέδρασαν στους νέους δασμούς και στα αδύναμα στοιχεία για την αγορά εργασίας.
Ο Dow Jones έπεσε 1,1%, χάνοντας 501 μονάδες και φτάνοντας τις 43.629.
Ο S&P 500 έπεσε 1,2%.
Ο Nasdaq υποχώρησε 1,5%, με την Amazon να χάνει σχεδόν 7% μετά από απογοητευτικές προβλέψεις.
