Το Τουριστικό Πρόγραμμα «Ξενία» αποτελούσε ένα κρατικό πρόγραμμα με κύριο φορέα τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού (Ε.Ο.Τ), το οποίο προέβλεπε την ευρεία ανάπτυξη τουριστικών υποδομών σε όλη την ελληνική επικράτεια, με στόχο την τουριστική ανάπτυξη και την ανάδειξη της Ελλάδας σε παγκόσμιο τουριστικό προορισμό.
Το πρόγραμμα ξεκίνησε επίσημα το 1951, όπου και ιδρύεται ο μεταπολεμικός «Εθνικός Οργανισμός Τουρισμού» με την σημερινή του μορφή, υποστηριζόμενο από κονδύλια τα οποία προέρχονταν από το Αμερικανικό Σχέδιο Μάρσαλ, στα πλαίσια της ευρύτερης ανοικοδόμησης της χώρας στον απόηχο των καταστροφών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Το κρατικό πρόγραμμα «Ξενία» στο σύνολό του περιλάμβανε την κατασκευή και συντήρηση μιας σειράς τουριστικών εγκαταστάσεων (ξενοδοχεία, μοτέλ, τουριστικά περίπτερα, οργανωμένες πλαζ, camping κ.ά.), οι οποίες θα ανεγείροντο κατά μήκος των Εθνικών Οδών, και σε σημεία αυξημένου ενδιαφέροντος, όπως αρχαιολογικούς χώρους και τοποθεσίες ιδιαίτερου φυσικού κάλους.
Σκοπός του τουριστικού αυτού προγράμματος, ήταν να αναδείξει την φυσική ομορφιά της Ελλάδας, τα μνημεία της χώρας, τον θαλάσσιο τουρισμό και την τουριστική ανάπτυξη αγνώστων για την εποχή περιοχών.
Τα ξενοδοχεία σχεδιάστηκαν με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να φιλοξενήσουν μεγάλο αριθμό επισκεπτών από αυτόν τον ενοίκων, καθώς σε συνάρτηση με την αρχιτεκτονική του μεταπολεμικού μοντερνισμού, είχαν μεγάλους ευρύχωρους χώρους υποδοχής και υπηρεσιών στα κεντρικά τους κτήρια.
Το πρόγραμμα σταμάτησε όταν ο Άρης Κωνσταντινίδης παραιτήθηκε ως αντίδραση στην δικτατορία του 1967.
Σήμερα, τα περισσότερα από τα κτίρια είναι παρωχημένα και εγκαταλελειμμένα. Από την άλλη πλευρά, η αρχιτεκτονική ταυτότητα ορισμένων κτιρίων μεταβλήθηκε δραματικά από τις ανορθόδοξες προσπάθειες ανακαίνισης και επέκτασης των προς μίσθωση μονάδων.
Το «Ξενία» που έχτισε το 1960 ο Αρης Κωνσταντινίδης, εξαιρετικό δείγμα της μοντέρνας αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, όσο κι αν έχει κακοπάθει από την ασύγγνωστη αδιαφορία μας και σε πείσμα των καιρών, μοιάζει νεότατο και πιο σύγχρονο από ποτέ!
Τεράστια διαφορά το χωρίζει από τα υπόλοιπα ξενοδοχεία μέσα στην Καλαμπάκα ή στο γειτονικό Καστράκι. Ξενοδοχεία που στην πλειονότητά τους θα μπορούσαν να αποτελέσουν την πεμπτουσία του ελληνικού kitsch, μέσα στην απερίγραπτη ασχήμια τους και την «inox» αρχοντοχωριατιά τους.
Η κατασκευή του Ξενία Καλαμπάκας ανήκει στη δεύτερη περίοδο κατασκευής των Ξενία , 1957-1967. Η θέση του οικοπέδου βρίσκεται στη Δυτική είσοδο της πόλης με μία αμφιθεατρική θέα προς την Καλαμπάκα και τα Μετέωρα, ενώ το ανάγλυφο παρουσιάζει έντονη κλίση της τάξης του 30% , με διαφορά από το χαμηλότερο στο ψηλότερο σημείο του οικοπέδου στα 40 μέτρα.
Το συγκρότημα αποτελείται από δύο παράλληλες πτέρυγες κτιρίων οι οποίες συνδέονται εγκάρσια μεταξύ τους με ένα στεγασμένο διάδρομο. Το πρώτο κτίριο αποτελείται στο ισόγειο από πυλωτή με 11 χώρους στάθμευσης και συνολικό εμβαδόν 300 τμ.
Ο πρώτος και ο δεύτερος όροφος εμβαδού 305 τ.μ. έκαστος αποτελούνται από 22 δωμάτια εμβαδού 24 τμ. . Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό γνώρισμα είναι η τυποποίηση στις διαστάσεις των δωματίων με εσωτερικές διαστάσεις 4,00*6,00 μ. Την ίδια τυποποίηση ακολουθεί και η διάταξη των υποστυλωμάτων επί των ορόφων.
Το δεύτερο κτίριο αποτελείται από χώρο υποδοχής με εμβαδόν 370 τμ. ενώ ο όροφος χρησιμοποιείται ως εστιατόριο και έχει συνολικό εμβαδόν 500 τμ.
Στο βίντεο, ο αρχιτέκτονας Δημήτριος Καραγκούνης, Επίτιμος Προϊστάμενος του Τμήματος Αρχαιολογικών Έργων και Μελετών της ΕΦΑΛΑΡ σχολιάζει την σημερινή κατάσταση του κτιριακού συγκροτήματος…
