Με τον χρόνο να μετρά αντίστροφα για την ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής στα πανεπιστήμια, το άγχος στην ελληνική οικογένεια χτυπάει κόκκινο.
Η αγωνία για τη σχολή στην οποία θα εισαχθούν οι νέοι φοιτητές συνδυάζεται με τον πονοκέφαλο της φοιτητικής στέγης, ειδικά για όσους θα φοιτήσουν σε πόλεις μακριά από τον τόπο κατοικίας τους. Η εξασφάλιση κατάλληλης και προσιτής κατοικίας αποτελεί πλέον μεγάλο ζήτημα, με τις τιμές των ενοικίων να έχουν κάνει άλμα.
Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά: σε πολλές φοιτητουπόλεις της χώρας τα ενοίκια έχουν εκτοξευτεί στα ύψη, με τις αυξήσεις να υπερβαίνουν ακόμη και το 95% τα τελευταία πέντε χρόνια. Η Αθήνα κρατά τα σκήπτρα στις ανατιμήσεις, καθώς το μέσο ενοίκιο ανά τετραγωνικό μέτρο από 5,47 ευρώ το 2020 έφτασε στα 10,7 ευρώ το 2024. Αυτό σημαίνει ότι το ενοίκιο για μια γκαρσονιέρα 40 τετραγωνικών μέτρων που πριν από λίγα χρόνια ήταν περίπου 220 ευρώ τον μήνα, σήμερα φτάνει τα 430 ευρώ. Αντίστοιχα, αυξητικές τάσεις καταγράφονται και σε άλλες πόλεις που φιλοξενούν πανεπιστημιακές σχολές.
Σε αυτό το πλαίσιο, το ζήτημα της φοιτητικής στέγης μετατρέπεται σε έναν σημαντικό οικονομικό παράγοντα για τις οικογένειες. Η εξασφάλιση χρημάτων για τη στέγαση, πέρα από τα υπόλοιπα έξοδα της φοιτητικής ζωής, αποτελεί πλέον πρόκληση, ειδικά για τα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα.
Φαύλος κύκλος
Στη στήριξη των φοιτητών και των οικογενειακών προϋπολογισμών συμβάλλουν τα στεγαστικά επιδόματα τα οποία καταβάλλονται με συγκεκριμένα κριτήρια (εισοδηματικά, περιουσιακά κ.ά.). Στο φοιτητικό στεγαστικό επίδομα το οποίο φθάνει έως 2.500 ευρώ έρχεται να προστεθεί φέτος η επιστροφή ενός ενοικίου τον χρόνο με ανώτατο ποσό τα 800 ευρώ. Δηλαδή από φέτος η οικονομική ενίσχυση είναι διπλή για τους φοιτητές και τις οικογένειές τους.
Τα επιδόματα αυτά καλύπτουν σημαντικό μέρος των εξόδων ενοικίασης, αλλά, όπως δείχνουν τα στοιχεία, η αγορά ακινήτων προσαρμόζεται, με τρόπο που ακυρώνει σε μεγάλο βαθμό τα οφέλη. Οι ιδιοκτήτες, βλέποντας την ευκαιρία και την αύξηση της διαθέσιμης αγοραστικής δύναμης των φοιτητών εξαιτίας των επιδομάτων, αυξάνουν τα ενοίκια, με αποτέλεσμα η συνολική δαπάνη στέγασης των φοιτητών να παραμένει υψηλή ή και να αυξάνεται, παρά την ύπαρξη των επιδομάτων.
Η συγκεκριμένη τάση δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο: οι αυξήσεις των ενοικίων περιορίζουν το όφελος που λαμβάνουν οι φοιτητές από τις επιδοτήσεις, ενώ παράλληλα επηρεάζουν και την οικονομική κατάσταση των οικογενειών. Με άλλα λόγια, ένα σημαντικό μέρος των επιδομάτων καταλήγει στις τσέπες των ιδιοκτητών ακινήτων, χωρίς να οδηγεί σε ουσιαστική μείωση του πραγματικού κόστους στέγασης.
Το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, αλλά εκτείνεται και σε άλλες φοιτητουπόλεις, όπως η Πάτρα, τα Ιωάννινα, η Κομοτηνή και η Ρόδος. Σε όλες αυτές τις περιοχές η ζήτηση για προσιτή φοιτητική κατοικία παραμένει υψηλή, ενώ η προσφορά δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες.
Ακόμη μεγαλύτερο είναι το πρόβλημα για τους φοιτητές οι οποίοι δεν δικαιούνται στεγαστικό επίδομα και δυσκολεύονται ακόμα περισσότερο να βρουν προσιτή κατοικία.
