Σε τοίχο προσκρούουν -τουλάχιστον προς το παρόν- οι προτάσεις που κατέθεσε την περασμένη Τρίτη η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Ιδιοκτητών Ενεργειακών Φωτοβολταϊκών (ΠΟΣΗΕΦ) στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ζητώντας την εξαίρεση των μικρών παραγωγών ΑΠΕ από τις περικοπές φορτίου. Οι περιορισμοί που επιβάλλονται κατά τις κρίσιμες ώρες της ημέρας (11 το πρωί με 5 το απόγευμα) στερούν περίπου το 80% της ημερήσιας παραγωγής, γεγονός που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις.
Βασικό αίτημα της Ομοσπονδίας είναι ένα δίκαιο σύστημα ιεράρχησης, που θα λαμβάνει υπόψη το μέγεθος, τη δυνατότητα απορρόφησης απωλειών και την οικονομική ευαισθησία κάθε σταθμού, ενώ εισηγείται την υιοθέτηση του ευρωπαϊκού προτύπου «Curtailment First on Marginal Producers», που εφαρμόζεται ήδη σε χώρες όπως η Γερμανία.
Η ρίζα του κακού στις υπέρμετρες αδειοδοτήσεις
«Κάποιοι απλά ζημιώνονται και άλλοι καταστρέφονται», τονίζει στο BD ο Γενικός Γραμματέας της ΠΟΣΗΕΦ, Ιωάννης Κυανίδης. Σύμφωνα με τον ίδιο, «τα τελευταία τρία χρόνια υπήρξε ένας εξαιρετικά κακός ενεργειακός σχεδιασμός από το υπουργείο Ενέργειας. Το παραδέχθηκε, άλλωστε, και ο ίδιος ο υπουργός κατά την πρόσφατη συνάντησή μας. Το αδιέξοδο στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα οφείλεται στην ανεξέλεγκτη είσοδο έργων ΑΠΕ στο σύστημα, με όρους σύνδεσης που χορηγήθηκαν πέραν του μέτρου».
«Ενδεικτικά, ενώ ο στόχος του ΕΣΕΚ έκανε λόγο για 27 GW έως το 2030, σήμερα έχουμε ήδη εγκατεστημένα 16 GW, ενώ επιπλέον 16 GW βρίσκονται ήδη αδειοδοτημένα ή υπό κατασκευή. Στην πράξη, δηλαδή, έχουμε ξεπεράσει κατά πολύ τον στόχο του 2030 και έχουμε φτάσει να καλύπτουμε τις ανάγκες του 2035. Την ίδια στιγμή, όμως, το ΕΣΕΚ όριζε ότι θα έπρεπε να έχουμε ήδη εγκαταστήσει 1,5 GW αποθήκευσης ενέργειας, με στόχο τα 5 GW ως το 2027. Στην πραγματικότητα, σήμερα δεν λειτουργεί ούτε ένα κιλοβάτ», εξηγεί ο κ. Κυανίδης.
Το αποτέλεσμα σύμφωνα με τον ίδιο είναι ότι «η φθηνή ενέργεια καταλήγει να πετιέται, με τη χονδρική τιμή να μηδενίζεται, ενώ καταναλωτές και παραγωγοί πληρώνουν το κόστος. Οι πρώτοι επιβαρύνονται με ακριβό ρεύμα από φυσικό αέριο, ενώ οι δεύτεροι αναγκάζονται να σβήνουν όλο και συχνότερα τα πάρκα τους».
Οι προτάσεις της Ομοσπονδίας
Μεταξύ των προτάσεων περιλαμβάνεται συγκεκριμένη ιεραρχία περικοπών, όπου προηγούνται οι μεγάλοι παραγωγοί και οι σταθμοί με πολλαπλές πηγές εσόδων ή δυνατότητες αποθήκευσης, ενώ οι μικροί φωτοβολταϊκοί σταθμοί θα απολαμβάνουν προστασίας λόγω υψηλού κινδύνου βιωσιμότητας.
Η πρόταση αναγνωρίζει ότι ο περιορισμός παραγωγής σε κρίσιμες ώρες αφαιρεί το 80% της ημερήσιας παραγωγής ενός Φ/Β, σε αντίθεση με τους αιολικούς που επηρεάζονται λιγότερο.
Η ΠΟΣΗΕΦ προτείνει ακόμα μεγαλύτερη συμμετοχή των αιολικών σταθμών στον μηχανισμό αντιστάθμισης περικοπών και πλήρη αποζημίωση για όσους διαθέτουν τιμή απορρόφησης (FiT).
Η Ομοσπονδία ζητά διαφάνεια από τους φορείς ΔΕΔΔΗΕ και ΑΔΜΗΕ, με δημοσίευση μηνιαίων στατιστικών περικοπών ανά τύπο σταθμού και γεωγραφική περιοχή.
Παράλληλα, εισηγείται την ίδρυση ενός νέου ενεργειακού ταμείου με πόρους από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης και τα δικαιώματα ρύπων, προκειμένου να ενισχυθούν οικονομικά οι πιο ευάλωτοι παραγωγοί.
Σημαντική είναι και η πρόταση για μη επιστροφή τυχόν υπεραποζημιώσεων για περιορισμένο χρονικό διάστημα, αλλά και η εφαρμογή του νόμου 4951/2022 με όρους δίκαιης ανακατανομής.
Η ΠΟΣΗΕΦ ζητά προσωρινή αναστολή νέων όρων σύνδεσης ΑΠΕ μέχρι την υλοποίηση 5GW σταθμών αποθήκευσης, αλλά και προσωρινό «πάγωμα» υλοποίησης αδειοδοτημένων έργων. Σύμφωνα με τον κ. Κυανίδη αυτό θα γίνει με την προϋπόθεση να μη χάσουν τα δικαιώματά τους, αλλά να γίνει βαθμιαία εισαγωγή αναλόγως με την πρόοδο της εγκατάστασης των μονάδων αποθήκευσης.
Ζητά ακόμα την ενίσχυση συστημάτων αποθήκευσης πίσω από τον μετρητή (behind the meter) σε υφιστάμενους Φ/Β, με επιδότηση έως 50% της αξίας αγοράς των μπαταριών, και αυστηρές κυρώσεις για επιδοτούμενα έργα αποθήκευσης που δεν υλοποιούνται εντός των προβλεπόμενων ορίων.
Η ΠΟΣΗΕΦ προτείνει δέσμη μέτρων για την τόνωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως κατά τις μεσημεριανές ώρες, μέσω της επιδότησης δημόσιων σημείων φόρτισης, της υιοθέτησης “πορτοκαλί” τιμολογίων, της ενίσχυσης μονάδων αφαλάτωσης και της επιτάχυνσης του εξηλεκτρισμού του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Οι προτάσεις, σύμφωνα με την ΠΟΣΗΕΦ, αποσκοπούν στην αποκατάσταση της ισορροπίας στην αγορά ΑΠΕ, τη στήριξη των μικρομεσαίων επενδυτών και τη διασφάλιση της βιώσιμης μετάβασης σε ένα δίκαιο ενεργειακό μέλλον.
Πάντως, η Ομοσπονδία απάντηση σε όλα αυτά δεν έχει λάβει μέχρι στιγμής, με τον κ. Κυανίδη να τονίζει ότι «το υπουργείο πρέπει να ξεκαθαρίσει τις προθέσεις του». «Σήμερα, οι φωτοβολταϊκοί παραγωγοί οδηγούν τη χονδρική τιμή κοντά στο μηδέν, χωρίς να πληρώνονται, οι καταναλωτές δεν βλέπουν φθηνότερη ενέργεια στους λογαριασμούς τους και οι μόνοι κερδισμένοι από αυτή την ανισορροπία είναι τελικά οι πάροχοι».
«Να επιβληθεί ξανά ένα τέλος στους παρόχους, αντίστοιχο εκείνου που ίσχυε το 2016. Στόχος, να ενισχυθεί το ταμείο του ειδικού μηχανισμού για την αποζημίωση των περικοπών, ώστε να συνεισφέρουν και εκείνοι που επωφελούνται», κατέληξε ο κ. Κυανίδης.
