Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εκτιμούν, βάσει προκαταρκτικών εκθέσεων πληροφοριών, ότι το Ιράν κατάφερε να μετακινήσει μεγάλο μέρος του αποθέματός του σε εμπλουτισμένο ουράνιο πριν από τα αμερικανικά πλήγματα της περασμένης Κυριακής στις βασικές του πυρηνικές εγκαταστάσεις, σύμφωνα με αποκαλυπτικό ρεπορτάζ των Financial Times.
Ειδικότερα, δύο αξιωματούχοι που ενημερώθηκαν για τις αρχικές εκτιμήσεις ανέφεραν ότι τα 408 κιλά ουρανίου, εμπλουτισμένα σε επίπεδα κοντά στο 60%, δεν βρίσκονταν συγκεντρωμένα στον υπόγειο σταθμό του Φορντό τη στιγμή της επίθεσης.
Αντιθέτως, φέρεται να είχαν διανεμηθεί σε άλλες τοποθεσίες, συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων σε Νατάνζ και Ισφαχάν.
Οι πληροφορίες αυτές έρχονται σε ευθεία αντίθεση με τους ισχυρισμούς του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος επέμεινε την Πέμπτη ότι «δεν μετακινήθηκε τίποτα» από τον χώρο.
Σε ανάρτησή του, ανέφερε πως τα οχήματα που εντοπίστηκαν στο Φορντό ανήκαν σε εργάτες σκυροδέτησης και ότι η μεταφορά ουρανίου θα ήταν «πολύ αργή, πολύ επικίνδυνη και εξαιρετικά δύσκολη».
Αν και το Φορντό υπέστη εκτεταμένες καταστροφές από τα αμερικανικά bunker-buster βλήματα, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές εκτιμήσεις δεν καταστράφηκε πλήρως. Δορυφορικές εικόνες δείχνουν κλειστές σήραγγες, τρύπες από εισερχόμενες βόμβες ακριβείας και κατεστραμμένους δρόμους πρόσβασης.
Οι ΗΠΑ έχουν πλήξει επίσης τις εγκαταστάσεις στο Νατάνζ και στο Ισφαχάν, με σκοπό να πλήξουν τον κύκλο καυσίμων και τις δυνατότητες αποθήκευσης του ιρανικού προγράμματος.
Παρότι μια διαρροή από αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών ανέφερε ότι οι επιχειρήσεις προκάλεσαν καθυστέρηση «λίγων μηνών», ο ίδιος ο Τραμπ έχει απορρίψει αυτή την εκτίμηση. Η Ισραηλινή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, αντίθετα, δήλωσε ότι το ιρανικό πρόγραμμα καθυστέρησε «για πολλά χρόνια».
Ωστόσο, όπως σημειώνουν ειδικοί που επικαλούνται οι FT, αν το Ιράν έχει διατηρήσει το εμπλουτισμένο ουράνιο και έχει εγκαταστήσει υπερσύγχρονους φυγοκεντρητές σε κρυφές τοποθεσίες, ενδέχεται ακόμη να διαθέτει τη δυνατότητα παραγωγής σχάσιμου υλικού για πυρηνικό όπλο.
Ο επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) Ραφαέλ Γκρόσι δήλωσε ότι το πρόγραμμα έχει υποστεί «τεράστιες ζημιές», αλλά χαρακτήρισε «υπερβολικούς» τους ισχυρισμούς περί πλήρους καταστροφής του.
Οπως αποκάλυψε, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί είχε προειδοποιήσει με επιστολή του την ΙΑΕΑ στις 13 Ιουνίου ότι η Τεχεράνη «θα λάβει ειδικά μέτρα για την προστασία του πυρηνικού εξοπλισμού και των υλικών της».
Οι επιθεωρητές της ΙΑΕΑ δεν έχουν μπορέσει να επισκεφθούν τις εγκαταστάσεις από την έναρξη της ισραηλινής στρατιωτικής επιχείρησης, και η υπηρεσία ζητεί να επανέλθουν προκειμένου να ληφθεί απογραφή του εμπλουτισμένου ουρανίου – και ειδικά των 408 κιλών στο 60%.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση, σύμφωνα με τρεις αξιωματούχους που μίλησαν στους FT, αναμένει σαφέστερη εικόνα από την Ουάσιγκτον για τις προθέσεις της μετά τα πλήγματα.
Οι συνομιλίες μεταξύ Τραμπ και Ευρωπαίων ηγετών τις τελευταίες ημέρες δεν οδήγησαν σε σαφές σήμα πολιτικής.
Η γραμμή της Ε.Ε. απέναντι στην Τεχεράνη παραμένει «σε αναμονή», όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά, έως ότου διαφανεί αν οι ΗΠΑ θα επανέλθουν σε διπλωματική προσέγγιση ή θα επιμείνουν στη στρατιωτική πίεση.
Ο Τραμπ δήλωσε την Τετάρτη ότι οι ΗΠΑ ενδέχεται να έχουν επαφές με την Τεχεράνη την επόμενη εβδομάδα, αλλά άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να μην είναι πλέον απαραίτητη η επίτευξη συμφωνίας.
Πηγή: Financial Times
