Πρόστιμο ύψους 392 εκατ. ευρώ θα πληρώσει η Ελλάδα λόγω κακής διαχείρισης των κοινοτικών επιδοτήσεων από το 2016 μέχρι το 2023, κυρίως λόγω ανεπαρκών ελέγχων από τον ελληνικό οργανισμό διαχείρισης των ευρωπαϊκών κονδυλίων, τον γνωστό πλέον ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμό Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων).
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει ως βάση για την απόφασή της το άρθρο 52 του Κανονισμού 1306/2013 και το άρθρο 55 του Κανονισμού 2021/2116 και καταγράφει ότι έγινε παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας που διέπει τη χρηματοδότηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επιβάλει οριζόντια διόρθωση στο ποσό των επιδοτήσεων που θα λάβει η Ελλάδα τα επόμενα χρόνια, ύψους 5%, δεδομένου ότι θεωρεί ότι το πρόβλημα είναι συστημικό και ότι δεν υπάρχει σωστή εποπτεία και λειτουργία του μοντέλου διαχείρισης των επιδοτήσεων στην Ελλάδα, εδώ και πολλά χρόνια. Μάλιστα το ποσό της οριζόντιας διόρθωσης αυξάνεται σε 10% ως πρόστιμο για ενισχύσεις που δόθηκαν το 2018, το 2019 και το 2020 για τη στήριξη γεωργών νεαρής ηλικίας.
Ο πόλεμος για το «μονοπώλιο» στον ΟΠΕΚΕΠΕ
Ωστόσο, τα μεγαλύτερα ποσά καταλογισμών, 79 εκατ. και 76 εκατ., αφορούν στρεμματικές ενισχύσεις το 2021 και το 2022 αντίστοιχα. Στην περίπτωση του προστίμου των 392 εκατ. ευρώ το πιθανότερο είναι για την πληρωμή του να επιβαρυνθεί ο κρατικός προϋπολογισμός εφόσον δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι αγρότες που να έχουν παρανομήσει· άλλωστε δεν έχουν πραγματοποιηθεί και έλεγχοι. Σε διαφορετική περίπτωση θα πρέπει να περικοπούν οι επιδοτήσεις των αγροτών οριζόντια κατά 5%, κάτι που βέβαια είναι άδικο και θα φέρει και μεγάλο πολιτικό κόστος.
Το πιθανότερο είναι ότι θα επιβαρυνθεί ο κρατικός προϋπολογισμός εφόσον δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι αγρότες που να έχουν παρανομήσει· άλλωστε δεν έχουν πραγματοποιηθεί έλεγχοι.
Η Ελλάδα την επόμενη χρονιά αναμενόταν να εισπράξει από την Ε.Ε. μέσω των άμεσων ενισχύσεων ποσό ύψους περίπου 1,9 δισ. ευρώ. Ομως, όπως φαίνεται το 1/4 αυτού του ποσού, συγκεκριμένα 392.195.733 ευρώ, θα περικοπεί λόγω του προστίμου για πληρωμές που δεν έγιναν με βάση τα ενωσιακά κριτήρια και τη νομοθεσία ή επειδή δεν ελέγχθηκαν οι δικαιούχοι σύμφωνα με τα προβλεπόμενα.
Μάλιστα, όπως αναφέρουν στελέχη του αγροτικού χώρου, τα συγκεκριμένα πρόστιμα είναι η αρχή, καθώς αναμένονται και άλλοι καταλογισμοί. Ηδη το δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχει απορρίψει τον περασμένο Μάρτιο προσφυγή της Ελλάδας που αφορούσε προηγούμενη απόφαση καταλογισμών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υποχρεώνοντας μάλιστα την Ελλάδα να καταβάλει τα δικαστικά έξοδα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα πρόστιμα αυτά δεν αφορούν τις συγκεκριμένες υποθέσεις –με τα βοσκοτόπια που δηλώθηκαν από δήθεν νέους αγρότες– που εξετάζει η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και η εκδίκασή τους έχει ήδη ξεκινήσει, αν και μπορεί να τις συμπεριλαμβάνουν. Ωστόσο πρόκειται για δύο ξεχωριστές διαδικασίες από δύο διαφορετικά κοινοτικά όργανα. Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης πάντως ήταν ενήμερο για το πρόστιμο, καθώς προηγήθηκε η διαδικασία της επικοινωνίας των υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με ανάπτυξη επιχειρημάτων από την ελληνική πλευρά, τα οποία όμως δεν έγιναν δεκτά.
Αλλα κράτη-μέλη
Η απόφαση της Επιτροπής που εκδόθηκε στις 11 Ιουνίου αφορά και άλλα κράτη-μέλη, όπως τη Βουλγαρία, τη Γαλλία, τη Δανία, την Ισπανία, την Κροατία, την Τσεχία, την Ουγγαρία, τη Ρουμανία, την Πορτογαλία, τη Σουηδία, τη Σλοβακία, τη Λιθουανία και την Ολλανδία, ωστόσο μόνο για την Ελλάδα το ποσό του καταλογισμού είναι τόσο υψηλό.
