Δύο χρόνια μετά την ανάληψη καθηκόντων του παρόντος Συμβουλίου Διοίκησης, παραμένουν σε εκκρεμότητα οι διαδικασίες εκλογής Κοσμητόρων σε ορισμένες Σχολές του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ενώ σε άλλες παρατηρείται επιτάχυνση των διαδικασιών – γεγονός που γεννά ερωτήματα περί επιλεκτικής και πολιτικά καθοδηγούμενης εφαρμογής του νόμου.
Η περίπτωση της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών είναι χαρακτηριστική. Αν και από τον Αύγουστο του 2022 είχε ξεκινήσει η διαδικασία εκλογής Κοσμήτορα με σχετική πρόσκληση, η διαδικασία δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, παρά την κατάθεση υποψηφιοτήτων και την υποβολή εισηγήσεων από αρμόδιες επιτροπές. Σύμφωνα με πηγές της πανεπιστημιακής κοινότητας, το Συμβούλιο Διοίκησης, υπό τον Πρύτανη κ. Χαράλαμπο Μπιλλίνη, αρκέστηκε στον διορισμό προσωρινών Κοσμητόρων της Σχολής της επιλογής του, αφήνοντας τη Σχολή χωρίς εκλεγμένο Κοσμήτορα επί σχεδόν δύο έτη.
Μόλις πριν από λίγες μέρες, 3 Ιουνίου 2025, ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία Κοσμήτορας της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών.
Ανάλογες καταστάσεις έχουν συμβεί και σε άλλες Σχολές, όπως στην Σχολή Οικονομικών και Διοικητικών Επιστημών, όπου μέχρι σήμερα δεν υπάρχει εκλεγμένος Κοσμήτορας, παρότι υπάρχει εδώ και μήνες σχετική εισήγηση της αρμόδιας επιτροπής, ενώ οι αντίστοιχες διαδικασίες στις Σχολές Ανθρωπιστικών Επιστημών και Τεχνολογίας ολοκληρώθηκαν μόλις πρόσφατα με σημαντικές καθυστερήσεις. Όπως σχολιάζεται από τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ, οι διαδικασίες εκλογής Κοσμήτορα ολοκληρώνονται από το Συμβούλιο μόνο όταν εξασφαλιστεί υποψήφιος “αρεστός” στην διοίκηση.
Ιδιαίτερη αίσθηση προκαλεί και η περίπτωση της Σχολής Επιστημών Υγείας, όπου η διαδικασία φαίνεται να λειτούργησε με «άλλες ταχύτητες». Τον Ιούνιο 2023, μετά την αποχώρηση του τότε Κοσμήτορα, ορίζεται ως προσωρινός Κοσμήτορας καθηγητής ο οποίος είναι σύζυγος εν ενεργεία μέλους του Συμβουλίου Διοίκησης. Λίγο αργότερα, το ίδιο Συμβούλιο Διοίκησης προχωρά με ιδιαίτερη ταχύτητα στην εκλογή του ως τακτικού Κοσμήτορα, παρά το γεγονός ότι λόγω επικείμενης συνταξιοδότησης η θητεία του αναγκαστικά διακόπτεται πρόωρα. Η θέση επαναπροκηρύσσεται και στην εκ νέου διαδικασία αναδεικνύεται χωρίς καμία καθυστέρηση Κοσμήτορας, στενός συνεργάτης της διοίκησης, καθηγητής του ιδίου Τμήματος με τον πρύτανη (Κτηνιατρικής), γεγονός που εντείνει τις συζητήσεις περί συστηματικών εσωτερικών συνεννοήσεων και αποκλεισμών.
Η εικόνα συμπληρώνεται από την περίπτωση του Εκτελεστικού Διευθυντή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, θέση που ενώ είχε προκηρυχθεί τον Αύγουστο του 2023, παρέμεινε κενή για πάνω από 18μήνες, παρά την κρισιμότητά της για τη διοικητική λειτουργία του Ιδρύματος. Τελικά, στη θέση αυτή εξελέγη από το Συμβούλιο Διοίκησης διοικητικός υπάλληλος της Κοσμητείας της Σχολής Επιστημών Υγείας (!), με σημαντικά μικρότερη εμπειρία σε θέσεις ευθύνης από άλλους συνυποψηφίους.
Το κρίσιμο ερώτημα
Η προβληματική αυτή πρακτική αναδεικνύει το ερώτημα εάν ο Ν. 4957/2022 εφαρμόζεται ως πλαίσιο ισονομίας και θεσμικής τάξης ή χρησιμοποιείται εργαλειακά για την εξυπηρέτηση επιλεκτικών σκοπιμοτήτων. Όλο και περισσότεροι πανεπιστημιακοί κύκλοι διατυπώνουν αμφιβολίες για την ανεξαρτησία του Συμβουλίου Διοίκησης, το οποίο δεν φαίνεται να λειτουργεί ως εγγυητής διαφάνειας και θεσμικό αντίβαρο, σύμφωνα με τα λεγόμενα τους.
Σε πρόσφατη επιστολή προς τα μέλη του Συμβουλίου, ο Πρόεδρος του Τμήματος Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος, που συμμετείχε στη διαδικασία επιλογής Κοσμήτορα, θέτει ευθέως ερωτήματα για την αδικαιολόγητη παράκαμψη εισηγήσεων και την υπονόμευση θεσμικών διαδικασιών. Παράλληλα, γίνεται λόγος για σοβαρές επιπτώσεις στη λειτουργία των Σχολών, καθώς οι προσωρινοί Κοσμήτορες δεν έχουν την απαιτούμενη θεσμική νομιμοποίηση και η ποιότητα των αποφάσεων υπονομεύεται.
Ποιος τελικά λογοδοτεί στην ακαδημαϊκή κοινότητα;
Όταν θεσμικές διαδικασίες παρακάμπτονται, αναστέλλονται ή επισπεύδονται κατά περίπτωση, ποιος λογοδοτεί για την υπονόμευση της αξιοκρατίας και της διαφάνειας; Πώς μπορεί να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη της πανεπιστημιακής κοινότητας όταν η διοίκηση ασκείται όχι με γνώμονα το συλλογικό συμφέρον, αλλά βάσει σκοπιμοτήτων και προσωπικών συσχετισμών;
Σε ένα ακαδημαϊκό ίδρυμα που οφείλει να συμπορεύεται με ευρωπαϊκά πρότυπα διακυβέρνησης και λογοδοσίας, η νομιμότητα, η διαφάνεια και η ισότιμη μεταχείριση δεν είναι διακηρύξεις – είναι ηθική και θεσμική υποχρέωση. Και δεν τίθενται σε διαπραγμάτευση.
