Του Γρηγόρη Παπαχαραλάμπους
Τις τελευταίες εβδομάδες μεγάλη είναι η συζήτηση στη χώρα μας για την δημόσια διοίκηση, τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων, την αξιολόγηση, την ψηφιοποίηση, και διαχείριση των προσωπικών δεδομένων. Οι υπηρεσίες του gοv.gr επεκτείνονται δυναμικά όμως αρκετά πρέπει να γίνουν ακόμη προς την κατεύθυνση της οργάνωσης και όχι μόνον της ψηφιοποίησης των διαδικασιών, που σύμφωνα με την κριτική αρκετών έχει οδηγήσει σ’ ένα ιδιότυπο «ψηφιακό χάος»! Βέβαια για το μέλλον της δημόσιας διοίκησης σενάρια και προτάσεις διατυπώνονται σε όλες τις χώρες της ΕΕ, μια που ο τομέας είναι καθοριστικής σημασίας για την ζωή και την ευημερία των πολιτών.
Στην Ακαδημία του Ruhr-Universität (Akademie der Ruhr-Universität) πραγματοποιήθηκε στις αρχές Μαΐου ημερίδα με θέμα «Το μέλλον της δημόσιας διοίκησης – Ψηφιοποίηση, καινοτομία και διαχείριση αλλαγών». Στο επίκεντρο ήταν τρεις κεντρικοί τομείς που απασχολούν αυτή την εποχή πολλές διοικήσεις χωρών. Το εργαστήριο χωρίστηκε σε δύο μέρη: Tο πρωινό περιελάμβανε τις τρεις κεντρικές ομιλίες, ενώ το απόγευμα υπήρχε χρόνος για διεξοδικές συζητήσεις σε ομάδες εργασίας που αφορούσαν συγκεκριμένα θέματα. Συμμετείχε μια μεγάλη ομάδα εμπειρογνωμόνων: ο καθηγητής Δρ Sebastian Merkel ήταν επικεφαλής της ομάδας εργασίας για την καινοτομία και τη συμμετοχή, ο καθηγητής Δρ Lutz C. Kaiser συντόνισε τη συζήτηση με θέμα νέα εργασία – μια υπόθεση για τη δημόσια διοίκηση και ο καθηγητής Dr. Thorsten Behling αφιερώθηκε στο εξαιρετικά επίκαιρο θέμα της τεχνητής νοημοσύνης και της προστασίας δεδομένων στη δημόσια διοίκηση.
Οι πρωινές διαλέξεις αποτέλεσαν τη βάση της απογευματινής διαβούλευσης και σίγουρα προσδιόρισαν τις προοπτικές όσον αφορά τις τρέχουσες προκλήσεις όσο και τις νέες δυνατότητες δράσης στη δημόσια διοίκηση. Τα αποτελέσματα της ημερίδας είναι ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και ίσως θα ήταν χρήσιμα για όσους σχεδιάζουν την πορεία της δημόσιας διοίκησης στην χώρα μας. Ειδικότερα:
Ψηφιοποίηση – Ενδιάμεσο ισοζύγιο με σαφή ανάγκη δράσης
Ο καθηγητής Δρ Jörg Bogumil έδειξε με βάση τις τρέχουσες μελέτες και έρευνες χρήσης, ότι παρά τις μεγάλες πολιτικές προσπάθειες, στη Γερμανία η ψηφιοποίηση της διοίκησης προχωρά με αργά βήματα Οι τεχνικές ελλείψεις, οι παράλληλες αναλογικές διαδικασίες που ως ένα βαθμό διατηρούνται και η έλλειψη εφαρμογής εξειδικευμένων διαδικασιών οδηγούν συχνά σε πρόσθετη εργασία τόσο για τους πολίτες όσο και για το διοικητικό προσωπικό.
Το συμπέρασμά του: Χωρίς αλλαγές και καλύτερο συντονισμό στο διοικητικό σύστημα, με συνεπή εισαγωγή ηλεκτρονικών αρχείων και ενιαίες πύλες χρηστών, οι δυνατότητες της ψηφιακής διοίκησης θα παραμείνουν ανεκμετάλλευτες.
Νέα εργασία– Κάτι παραπάνω από μια τάση της μόδας
«Η Νέα Εργασία» δεν είναι αυτοσκοπός – αλλά μια απάντηση στις προκλήσεις του σύγχρονου εργασιακού περιβάλλοντος, τόνισε ο καθηγητής Δρ Lutz C. Kaiser. Η ευέλικτη εργασία, η αυτοοργάνωση και οι ευέλικτες μορφές συνεργασίας μπορούν να οδηγήσουν σε υψηλότερα κίνητρα, καινοτόμο δύναμη και εγγύτητα με τους πολίτες στη δημόσια διοίκηση.
Ωστόσο, η αλλαγή πρέπει να διαμορφωθεί ενεργά μέσω της ηγεσίας, μέσω της κατάρτισης και μέσω μιας διοικητικής κουλτούρας που προάγει την προσωπική ευθύνη και την σαφή αίσθηση του σκοπού.
Κίνητρα για τους έχοντες πολυετή παρουσία στη Δημόσια διοίκηση (που αποτελούν έναν υποτιμημένο πόρο)
Πραγματικά πολύ ενδιαφέρουσα ήταν η εισήγηση της καθηγήτριας Δρ Annette Kluge που έρχεται σε αντίθεση με μια κοινή προκατάληψη. Σύμφωνα με αυτή τα κίνητρα των εργαζομένων γενικά δεν μειώνονται με τα χρόνια εργασίας – απλά αλλάζουν. Ενώ η καριέρα και η ανάπτυξη είναι το επίκεντρο στα νεότερα χρόνια, το νόημα, η σταθερότητα και η εμπειρία γίνονται πιο σημαντικές καθώς οι εργαζόμενοι μεγαλώνουν. Η «ηλικιακή» διαχείριση προσωπικού που επικεντρώνεται στην περαιτέρω εκπαίδευση, την εκτίμηση και τις κατάλληλες συνθήκες εργασίας μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά στη διατήρηση και την ανάπτυξη των εργαζομένων.
Συμπέρασμα: Ο μετασχηματισμός της δημόσιας διοίκησης χρειάζεται μια ολιστική κατανόηση
Η διοίκηση του μέλλοντος είναι κάτι περισσότερο από ψηφιακή. Οφείλει να είναι ευέλικτη και ανθρωποκεντρική. Η ημερίδα κατέστησε σαφές ότι η τεχνολογική καινοτομία, η πολιτισμική αλλαγή και η κατάλληλη για την ηλικία ανάπτυξη του προσωπικού δεν είναι ξεχωριστές σφαίρες, αλλά μια τριάδα που πρέπει να σκεφτούμε και να διαμορφώσουμε μαζί.