«Η Ελλάδα ασφαλώς ήταν και είναι υπέρ της ειρηνικής συμβίωσης στις δύο ακτές του Αιγαίου, και υπέρ της καλής γειτονίας. Αυτό όμως δεν θα μπορούσε να γίνει εις βάρος του διεθνούς δικαίου, της κυριαρχίας και των κυριαρχικών της δικαιωμάτων. Δεν μπορεί να υπάρξει καμία ειλικρινής προσέγγιση των δύο κρατών, των δύο λαών, χωρίς προηγουμένως να αποκατασταθεί η ιστορική αλήθεια και να ακυρωθούν οι παράνομες διεκδικήσεις της γείτονος κατά του ελληνισμού. Ο ελληνισμός δεν είναι διατεθειμένος να καταστεί όμηρος ή υποτελής του οποιουδήποτε. Διεκδικεί τα δίκαιά του, και σε αυτά συγκαταλέγεται και η αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ποντίων και όλων των Ελλήνων της Ανατολής». Τα παραπάνω τόνισε ο Γενικός Γραμματέας της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας (ΔΣΟ), Μέλος της Βουλής των Ελλήνων, δρ Μάξιμος Χαρακόπουλος στην Ημερίδα με θέμα «Η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου – Σύγχρονα Ζητήματα και προκλήσεις», που πραγματοποιήθηκε στη Λάρισα στο πλαίσιο των εκδηλώσεων ΜΝΗΜΗ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑΣ 2025. Στην Ημερίδα, που διοργανώθηκε από την Περιφέρεια Θεσσαλίας, τον Δήμο Λαρισαίων, τη ΔΕΥΑΛ, τον Σύλλογο Ποντίων Λάρισας, τον Πολιτιστικό Σύλλογο Παλιννοστούντων Ποντίων και την Ιερά Μητρόπολη Λαρίσης και Τυρνάβου, εκτός του δρ Μάξιμου Χαρακόπουλου μίλησαν, επίσης, ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Δημήτριος Κουρέτας, ο Δήμαρχος Λαρισαίων κ. Αθανάσιος Μαμάκος, ο ευρωβουλευτής κ. Νίκος Φαραντούρης και ο δρ Ανθρωπολογίας του πανεπιστημίου Princeton κ. Νίκος Μιχαηλίδης. Την εκδήλωση συντόνισε ο δημοσιογράφος κ. Λευτέρης Παπαστεργίου.
Μία Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία Ελλήνων της Ανατολής
Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος σημείωσε ότι «όπως πρόσφατα ο Γεώργιος Ασλάν, Ασσύριος στην καταγωγή, και μόνος πια χριστιανός βουλευτής στην Τουρκία κατήγγειλε με γενναιότητα από το βήμα της τουρκικής βουλής, ανήμερα της επετείου της Γενοκτονίας των Αρμενίων, “το 1915 ο πληθυσμός της Τουρκίας ήταν περίπου 13 εκατομμύρια, από τους οποίους 3 εκατομμύρια ήταν χριστιανοί. Σήμερα, στην Τουρκία των 86 εκατομμυρίων κατοίκων, οι χριστιανοί αριθμούν μόλις 50 χιλιάδες”. Το χωρίς προηγούμενο έγκλημα, όμως, θα μείνει ατιμώρητο, και μάλιστα θα βρει σύντομα “άξιους” μιμητές, τους ναζιστές και την πολιτική του Ολοκαυτώματος. Ακόμη και σήμερα, ωστόσο, οι θύτες αυτού του εγκλήματος δεν έχουν υποδειχθεί από τη διεθνή κοινότητα. Ακόμη οι απόγονοί τους όχι μόνον αρνούνται την ευθύνη της Γενοκτονίας, αλλά επιχειρούν να αλλοιώσουν την ίδια την ιστορική αλήθεια. Γι’ αυτό ήταν σημαντική η απόφαση της Ελληνικής Βουλής με τον νόμο 2193/1994 να καθιερωθεί ως Ημέρα Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου η 19η Μαΐου. Αλλά και με τον νόμο
2645/1998 η 14η Σεπτεμβρίου για τους Έλληνες της Μικράς Ασίας. Αποφάσεις που είχαν σκοπό να διεθνοποιήσουν το ζήτημα, να αφυπνίσουν τη διεθνή κοινότητα και να πιέσουν την Τουρκία να τεθεί προ των ευθυνών της.
Η αλήθεια είναι, όμως, ότι η πρωτοβουλία αυτή αυτοϋπονομεύεται από την σαλαμοποίηση των επετείων της Γενοκτονίας. Είναι ακατανόητο να υπάρχουν διαφορετικές ημέρες Μνήμης για διαφορετικά τμήματα του ελληνισμού. Είναι σαν οι Εβραίοι να είχαν άλλες ημερομηνίες Μνήμης του Ολοκαυτώματος για όσους ήταν στην Πολωνία, την Ελλάδα κ.ο.κ. Για τον λόγο αυτό είχαμε πάρει πρωτοβουλία με τον Στέλιο Παπαθεμελή, και άλλους βουλευτές, το μακρινό 2005, να καταθέσουμε μια σχετική νομοθετική πρωτοβουλία. Σύμφωνα με την πρόταση νόμου που καταθέσαμε η Μνήμη της Γενοκτονίας όλων των Ελλήνων της Ανατολής, -Θράκης, Μικράς Ασίας και Πόντου- θα τιμάτο την ίδια ημέρα.
Δυστυχώς, αυτή η πρωτοβουλία δεν ευοδώθηκε. Νομίζω ότι ήρθε καιρός να την ξαναδούμε. Πρέπει το μήνυμα να γίνει στεντόρειο, όχι αποσπασματικό, όχι αδύναμο. Και γίνεται, επίσης, αδύναμο όταν δεν επιδεικνύεται η απαιτούμενη πολιτική αποφασιστικότητα ούτε καν για τα αυτονόητα».
Η «κερκόπορτα» για την άλωση της Ευρώπης
Ο βουλευτής και ερευνητής του Μικρασιατικού ελληνισμού υπογράμμισε ότι «όσο οι απόγονοι των θυτών δεν αποδέχονται το έγκλημα, όσο το τουρκικό κράτος δεν απολογείται για την Γενοκτονία, τόσο θα μένει ανοικτό το ζήτημα. Όχι μόνο ως απαιτούμενος σεβασμός προς την μνήμη των θυμάτων της τουρκικής βαρβαρότητας. Αλλά πρωτίστως, διότι, όσο η Τουρκία δεν κοιτάζεται στον καθρέπτη της ιστορίας, τόσο θα παραμένει ασύδοτη, για να εκδηλώνει τις νεοοθωμανικές, ιμπεριαλιστικές της επιδιώξεις.
Γιατί η Τουρκία σήμερα ζει με τις ψευδαισθήσεις της ανασύστασης του οθωμανικού χώρου, χωρίς να κρατά καν τα προσχήματα. Διεκδικεί προς κάθε κατεύθυνση, και κατακτά εκεί που μπορεί να κατακτήσει. Κοιτάξτε τι συμβαίνει στη Συρία, όπου ο εκλεκτός της πρώην τζιχαντιστής έγινε αναγνωρισμένος πρόεδρος. Κοιτάξτε πώς συμπεριφέρθηκε στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, όπου βοήθησε τους Αζέρους να εκτοπίσουν τους Αρμένιους από τα πατρογονικά τους εδάφη. Για να μη μιλήσουμε για την Κύπρο, που έχει υπό κατοχή το 37% της νήσου. Ή για την Γαλάζια Πατρίδα και τις διεκδικήσεις της επί του Αιγαίου αλλά και της Θράκης. Την ίδια ώρα που εντός της Τουρκίας ηγέτες της αντιπολίτευσης φυλακίζονται, η δημοκρατία φιμώνεται, ο αυταρχισμός διογκώνεται.
Αλλά κάποιοι, ακόμη και στην Ευρώπη, κάνουν τα στραβά μάτια. Αντιθέτως, επιδίδονται σε επαίνους και προσοδοφόρες μπίζνες, ενώ επιχειρούν να βάλουν από το παράθυρο την Τουρκία στην αμυντική πολιτική της ΕΕ. Γεγονός που συνιστά ευθεία υπονόμευση της ίδιας της ευρωπαϊκής ιδέας, αλλά και ευθεία απειλή για τα συμφέροντα του ελληνισμού. Και ορθά ο Νίκος Δένδιας ο υπουργός Άμυνας αναφέρθηκε στο SAFE, το χρηματοδοτικό εργαλείο για τους αμυντικούς εξοπλισμούς, ως οιονεί κερκόπορτα. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα ανοίξει, και δεν θα ανακράξουμε εάλω η Ευρώπη».
Ολόκληρη η ομιλία του κ. Χαρακόπουλου:
Κυρίες και κύριοι,
Εκδηλώσεις σαν την σημερινή δεν έχουν μόνον επετειακό χαρακτήρα. Ούτε, βεβαίως, αποτελούν μνημόσυνα, για χαμένους προγόνους ή ακόμη περισσότερο για χαμένες πατρίδες. Αντιθέτως, είναι αγωνιστικά προσκλητήρια.
Μπορεί να αναφέρονται σε γεγονότα του παρελθόντος, για μαύρες σελίδες της ιστορίας μας, αλλά σχετίζονται άμεσα με το σήμερα και στοχεύουν στο μέλλον.
Διότι η ιστορική μνήμη είναι καθοριστικό στοιχείο συγκρότησης της προσωπικότητας. Προσωπικής και συλλογικής. Χωρίς τη μνήμη ένας άνθρωπος μένει μισός, ανολοκλήρωτος.
Η ματιά μας επομένως στις ρίζες μας, στις πηγές μας, στην προέλευσή μας συγκροτεί τις συνειδήσεις μας, ολοκληρώνει τις προσωπικότητές μας.
Γιατί δεν εκπροσωπούμε σε αυτόν τον κόσμο μόνον τον εαυτόν μας, αλλά και όσους ήρθαν, πέρασαν, θα ‘ρθουνε, θα περάσουν, που γράφει ο ποιητής.
Επιπλέον, η ιστορική μνήμη έχει βαρύνουσα αξία στη διεθνή προσωπικότητα ενός έθνους και ενός κράτους. Ο σεβασμός που δείχνει στο παρελθόν του, ζυγίζει βαριά στο διεθνές ισοζύγιο δυνάμεων.
Όταν ένα έθνος αγνοεί την ιστορία του, αδυνατίζει το παρόν του και θέτει σε αμφισβήτηση την μελλοντική του ύπαρξη.
Και, αγαπητοί φίλοι, το κεφάλαιο της Γενοκτονίας των Ποντίων, αλλά και όλων των Ελλήνων της Ανατολής -Μικρασιατών, Θρακών και Ποντίων- είναι από τα σημαντικότερα της μακραίωνης ελληνικής ιστορίας, που δεν μπορεί και δεν πρέπει να λησμονηθεί.
Γιατί σήμανε, ουσιαστικά, τη βίαιη διακοπή της ελληνικής πολιτισμικής παρουσίας τριών χιλιάδων ετών στη μικρασιατική γη.
Εκεί, που, δίχως καμία σωβινιστική υπερβολή, έλαμψε, μεταλαμπαδεύοντας τον ελληνικό πολιτισμό σε μια τεράστια ακτίνα της ευρύτερης Ανατολής.
Με τα ελληνικά γράμματα, τις τέχνες, τις ιδέες, τη φιλοσοφία.
Εκεί, που αναδείχθηκε σε κέντρο της άνθισης του χριστιανισμού, με εργαλείο διάδοσης την ελληνική γλώσσα.
Εκεί, που κτυπούσε η καρδιά της υπερχιλιόχρονης Βυζαντινής αυτοκρατορίας, αυτής που αποτέλεσε το κέντρο του κόσμου για αιώνες.
Και αυτή η παρουσία έλαβε ένα απότομο τέλος. Ένα τέλος,όμως, που δεν ήταν τυχαίο και συμπτωματικό.
Αλλά προδιαγεγραμμένο και προγραμματισμένο. Από το οθωμανικό κράτος αρχικώς, κυρίως υπό την ηγεσία των Νεότουρκων, και εν συνεχεία από τους κεμαλιστές και το τουρκικό κράτος.
Γιατί η Γενοκτονία, δηλαδή η εξάλειψη εξ ολοκλήρου των Ελλήνων, αλλά και όλων των χριστιανών της Ανατολής, είχε ξεκινήσει πολύ νωρίς.
Και έγινε κατά τρόπο συστηματικό και απροκάλυπτο.Πιθανόν, με ευρωπαϊκή επίνευση. Είναι, άλλωστε, γνωστή η άμεση συμμετοχή σε αυτήν την πρωτοφανή φρικαλεότητα του περιβόητου φον Σάντερς.
Και στόχος του σχεδίου δεν ήταν άλλος από τη βίαιη ομογενοποίηση του πληθυσμού του οθωμανικού κράτους.
Την εξόντωση κάθε εθνοτικού στοιχείου που θα μπορούσε να δημιουργήσει πρόβλημα στη μετατροπή του οθωμανικού κράτους σε μια υπάκουη αποικία ή σε ένα συμπαγές τουρκομουσουλμανικό κράτος.
Από τις σφαγές της Φώκαιας το 1914, τη συστηματική εξόντωση των Ποντίων από το 1919, στην πυρπόληση της Σμύρνης το 1922, στα Αμελέ Ταμπουρού και στις πορείες θανάτου, ένα ήταν το νήμα που τα συνέδεε: η εξόντωση του ελληνικού χριστιανικού στοιχείου.
Και συνδεόταν αναμφίβολα με την Γενοκτονία των Αρμενίων αλλά και των Ασσυρίων.
Όπως πρόσφατα ο Γεώργιος Ασλάν, Ασσύριος στην καταγωγή, και μόνος πια χριστιανός βουλευτής στην Τουρκία κατήγγειλε με γενναιότητα από το βήμα της τουρκικής βουλής, ανήμερα της επετείου της Γενοκτονίας των Αρμενίων, “το 1915 ο πληθυσμός της Τουρκίας ήταν περίπου 13 εκατομμύρια, από τους οποίους 3 εκατομμύρια ήταν χριστιανοί. Σήμερα, στην Τουρκία των 86 εκατομμυρίων κατοίκων, οι χριστιανοί αριθμούν μόλις 50 χιλιάδες”.
Το χωρίς προηγούμενο έγκλημα, όμως, θα μείνει ατιμώρητο, και μάλιστα θα βρει σύντομα “άξιους” μιμητές, τους ναζιστές και την πολιτική του Ολοκαυτώματος.
Ακόμη και σήμερα, ωστόσο, οι θύτες αυτού του εγκλήματος δεν έχουν υποδειχθεί από τη διεθνή κοινότητα.
Ακόμη οι απόγονοί τους όχι μόνον αρνούνται την ευθύνη της Γενοκτονίας, αλλά επιχειρούν να αλλοιώσουν την ίδια την ιστορική αλήθεια.
Γι’ αυτό ήταν σημαντική η απόφαση της Ελληνικής Βουλής με τον νόμο 2193/1994 να καθιερωθεί ως Ημέρα Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου η 19η Μαΐου. Αλλά και με τον νόμο 2645/1998 η 14η Σεπτεμβρίου για τους Έλληνες της Μικράς Ασίας.
Αποφάσεις που είχαν σκοπό να διεθνοποιήσουν το ζήτημα, να αφυπνίσουν τη διεθνή κοινότητα και να πιέσουν την Τουρκία να τεθεί προ των ευθυνών της.
Η αλήθεια είναι, όμως, ότι η πρωτοβουλία αυτή αυτοϋπονομεύεται από την σαλαμοποίηση των επετείων της Γενοκτονίας.
Είναι ακατανόητο να υπάρχουν διαφορετικές ημέρες Μνήμης για διαφορετικά τμήματα του ελληνισμού.
Είναι σαν οι Εβραίοι να είχαν άλλες ημερομηνίες Μνήμης του Ολοκαυτώματος για όσους ήταν στην Πολωνία, την Ελλάδα κ.ο.κ.
Για τον λόγο αυτό είχαμε πάρει πρωτοβουλία με τον Στέλιο Παπαθεμελή, και άλλους βουλευτές, το μακρινό 2005, να καταθέσουμε μια σχετική νομοθετική πρωτοβουλία.
Σύμφωνα με την πρόταση νόμου που καταθέσαμε η Μνήμη της Γενοκτονίας όλων των Ελλήνων της Ανατολής, -Θράκης, Μικράς Ασίας και Πόντου- θα τιμάτο την ίδια ημέρα.
Δυστυχώς, αυτή η πρωτοβουλία δεν ευοδώθηκε. Νομίζω ότι ήρθε καιρός να την ξαναδούμε. Πρέπει το μήνυμα να γίνει στεντόρειο, όχι αποσπασματικό, όχι αδύναμο.
Και γίνεται, επίσης, αδύναμο όταν δεν επιδεικνύεται η απαιτούμενη πολιτική αποφασιστικότητα ούτε καν για τα αυτονόητα.
Ένα απ’ αυτά, το ελάχιστο, είναι η επανέκδοση του μεταφρασμένου σε διάφορες γλώσσες τόμου που συνέγραψε ο σεβαστός μου καθηγητής Κώστας Φωτιάδης και τεκμηριώνει με ντοκουμέντα τη Γενοκτονία των 353.000 Ελλήνων του Πόντου.
Ένας τόμος που έχει εκδοθεί στα ελληνικά από το «Ίδρυμα της Βουλής για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία», και έχει ήδη μεταφραστεί σε 6 γλώσσες. Αλλά οι μεταφράσεις μένουν ανέκδοτες. Γιατί άραγε;
Ενώ χιλιάδες αντίτυπα θα μπορούσε να είχαν σταλεί παντού, σε κοινοβούλια, πρεσβείες, ιδρύματα, πανεπιστήμια, δεξαμενές σκέψης.
Το αίτημα αυτό, το ανέδειξα κατ’ επανάληψη. Μάλιστα, το 2010 το συνυπέγραψαν 114 βουλευτές όλων των κομμάτων, και το έθεσα με τον τότε συνάδελφο βουλευτή Κοζάνης Αλέκο Αθανασιάδη, στον -αείμνηστο πια- Πρόεδρο της Βουλής Φίλιππο Πετσάλνικο. Δυστυχώς, δεν έγινε τίποτε…
Τίποτε, επίσης, δεν έγινε και σε επίπεδο ΟΗΕ αλλά και ΕΕ, τουλάχιστον όπως θα αναμέναμε να γίνει, παρά τις καλές προθέσεις και τις σχετικές εξαγγελίες.
Αντιθέτως, μας χαροποίησε το γεγονός ότι για πρώτη φορά το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών έκανε ρητή αναφορά στη Γενοκτονία των Ποντίων από τους Τούρκους στο επίσημο ανακοινωθέν στο πλαίσιο του συνεδρίου που διεξήχθη στην Αθήνα από τις 18 έως τις 20 Μαΐου.
Καθοριστικό ρόλο σε αυτό έπαιξε η Εκκλησία της Ελλάδος, προς την οποία και ιδιαιτέρως προς τον προκαθήμενό της, Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο, αξίζουν ειλικρινή συγχαρητήρια.
Η προσπάθεια, όμως, πρέπει να συνεχιστεί. Γιατί όσο οι απόγονοι των θυτών δεν αποδέχονται το έγκλημα, όσο το τουρκικό κράτος δεν απολογείται για την Γενοκτονία, τόσο θα μένει ανοικτό το ζήτημα.
Όχι μόνο ως απαιτούμενος σεβασμός προς την μνήμη των θυμάτων της τουρκικής βαρβαρότητας. Αλλά πρωτίστως, διότι, όσο η Τουρκία δεν κοιτάζεται στον καθρέπτη της ιστορίας, τόσο θα παραμένει ασύδοτη, για να εκδηλώνει τις νεοοθωμανικές, ιμπεριαλιστικές της επιδιώξεις.
Γιατί η Τουρκία σήμερα ζει με τις ψευδαισθήσεις της ανασύστασης του οθωμανικού χώρου, χωρίς να κρατά καν τα προσχήματα.
Διεκδικεί προς κάθε κατεύθυνση, και κατακτά εκεί που μπορεί να κατακτήσει. Κοιτάξτε τι συμβαίνει στη Συρία, όπου ο εκλεκτός της πρώην τζιχαντιστής έγινε αναγνωρισμένος πρόεδρος.
Κοιτάξτε πώς συμπεριφέρθηκε στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, όπου βοήθησε τους Αζέρους να εκτοπίσουν τους Αρμένιους από τα πατρογονικά τους εδάφη.
Για να μη μιλήσουμε για την Κύπρο, που έχει υπό κατοχή το 37% της νήσου. Ή για την Γαλάζια Πατρίδα και τις διεκδικήσεις της επί του Αιγαίου αλλά και της Θράκης.
Την ίδια ώρα που εντός της Τουρκίας ηγέτες της αντιπολίτευσης φυλακίζονται, η δημοκρατία φιμώνεται, ο αυταρχισμός διογκώνεται.
Αλλά κάποιοι, ακόμη και στην Ευρώπη, κάνουν τα στραβά μάτια. Αντιθέτως, επιδίδονται σε επαίνους και προσοδοφόρες μπίζνες, ενώ επιχειρούν να βάλουν από το παράθυρο την Τουρκία στην αμυντική πολιτική της ΕΕ.
Γεγονός που συνιστά ευθεία υπονόμευση της ίδιας της ευρωπαϊκής ιδέας, αλλά και ευθεία απειλή για τα συμφέροντα του ελληνισμού.
Και ορθά ο Νίκος Δένδιας ο υπουργός Άμυνας αναφέρθηκε στο SAFE, το χρηματοδοτικό εργαλείο για τους αμυντικούς εξοπλισμούς, ως οιονεί κερκόπορτα.
Ας ελπίσουμε ότι δεν θα ανοίξει, και δεν θα ανακράξουμε εάλω η Ευρώπη.
Κυρίες και κύριοι,
Η Ελλάδα ασφαλώς ήταν και είναι υπέρ της ειρηνικής συμβίωσης στις δύο ακτές του Αιγαίου, και υπέρ της καλής γειτονίας. Αυτό όμως δεν θα μπορούσε να γίνει εις βάρος του διεθνούς δικαίου, της κυριαρχίας και των κυριαρχικών της δικαιωμάτων.
Δεν μπορεί να υπάρξει καμία ειλικρινής προσέγγιση των δύο κρατών, των δύο λαών, χωρίς προηγουμένως να αποκατασταθεί η ιστορική αλήθεια και να ακυρωθούν οι παράνομες διεκδικήσεις της γείτονος κατά του ελληνισμού.
Ο ελληνισμός δεν είναι όμως διατεθειμένος να καταστεί όμηρος ή υποτελής του οποιουδήποτε.
Διεκδικεί τα δίκαιά του, και σε αυτά συγκαταλέγεται και η αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ποντίων και όλων των Ελλήνων της Ανατολής.
Σας ευχαριστώ.
