Του Άγγελου Προβιά
Με αφορμή την γιορτή του πολιούχου της Λάρισας Αγίου Αχιλλίου, την μέρα δηλαδή που ψάλλεται το περίφημο Απολυτίκιο, αξίζει να διευκρινιστεί στους πιστούς το γεγονός ότι η σύνθεση του δεν χρονολογείται την εποχή, για παράδειγμα, που γραφόταν τα Ευαγγέλια αλλά στα νεότερα χρόνια και συγκεκριμένα το 1953.
Η LarissaPress κάνοντας μια αναδρομή στην υπάρχουσα βιβλιογραφία σχετικά με τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος Δωρόθεο Κοτταρά επιβεβαιώνει το παραπάνω γεγονός χρονολογικά καθώς και το γεγονός της σύνθεσης του απολυτίκιου από τον ίδιο κατά την παραμονή του στη Μητρόπολη Λαρίσης.
Ακόμη αξίζει να αναφέρουμε ότι, το απολυτίκιο εκδόθηκε μαζί με ολόκληρη την ακολουθία του Αγίου Αχιλλίου, της οποίας συντάκτης ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Δωρόθεος Κοτταράς.
Λίγα λόγια για τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος Δωρόθεο Κοτταρά:
Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Δωρόθεος Κοτταράς υπήρξε μια από τις σπουδαιότερες μορφές της Εκκλησίας του 20ού αιώνα. Γεννημένος στην Ύδρα το 1888, μετεγκαταστάθηκε σε μικρή ηλικία στον Πειραιά, όπου με σπάνια επιμέλεια ολοκλήρωσε τις σπουδές του παρά τις οικονομικές δυσχέρειες. Απόφοιτος της Θεολογικής και Νομικής Σχολής Αθηνών, ακολούθησε μια παράλληλη διαδρομή θεολογικής και νομικής ενασχόλησης, που καθόρισε το ποιμαντικό και κοινωνικό του έργο.
Χειροτονήθηκε διάκονος το 1910 και ανέλαβε ενεργό ρόλο στην εκκλησιαστική ζωή της Αθήνας. Το 1922 εξελέγη Μητροπολίτης Κυθήρων, ενώ το 1935 μετατέθηκε στη Λάρισα, όπου ανέπτυξε έντονη φιλανθρωπική και εθνική δράση, ιδίως κατά την Κατοχή και τον Εμφύλιο. Χωρίς να λογαριάζει κινδύνους, στάθηκε δίπλα στο ποίμνιο, προσφέροντας πνευματική και υλική στήριξη.
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στα εκκλησιαστικά και νομικά ζητήματα — με ειδίκευση στο κανονικό δίκαιο και την εκκλησιαστική περιουσία. Ως Οικονομικός Επίτροπος της Εκκλησίας της Ελλάδος, αγωνίστηκε για τη διατήρηση του χαρακτήρα του «αναπαλλοτρίωτου» της εκκλησιαστικής περιουσίας. Με επιστημονική τεκμηρίωση υποστήριξε ότι τα εκκλησιαστικά κτήματα, ως ιερά και αφιερωμένα, δεν έπρεπε να μεταβιβάζονται, γεγονός που αποτύπωσε και στο σχετικό του έργο. Η μέριμνα του γι’ αυτό το θέμα δεν ήταν μόνο θεσμική, αλλά και κοινωνική, καθώς επεδίωξε να ενημερώσει τον ελληνικό λαό για τον ρόλο της Εκκλησίας στη δημόσια ζωή και την αδικία που υπέστη από το κράτος.
Η εκλογή του στον αρχιεπισκοπικό θρόνο το 1956 ήρθε ως αναγνώριση της συνολικής προσφοράς του. Μέσα σε μόλις 16 μήνες αρχιεπισκοπίας, κατάφερε να διοργανώσει το πρώτο Συνέδριο Ιεροκηρύκων, να αναβαθμίσει τη θέση των κληρικών, να ενισχύσει τις διεθνείς σχέσεις της Εκκλησίας (όπως με τη Γιουγκοσλαβία), και να αποτρέψει τη σύναψη Κονκορδάτου με το Βατικανό, μια ενέργεια με σοβαρές εκκλησιαστικές και εθνικές προεκτάσεις.
Η πρόωρη απώλειά του το 1957, έπειτα από εγχείρηση στη Στοκχόλμη, συγκλόνισε τον εκκλησιαστικό και πολιτικό κόσμο. Η παρακαταθήκη του παραμένει ζωντανή, τόσο στο πνευματικό όσο και στο διοικητικό επίπεδο της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Τὸ Ἀπολυτίκιον το Ἁγίου Ἀχιλλίου
Χαίρει ἔχουσα ἡ Θεσσαλία, σέ ἀκοίμητον φρουρόν προστάτιν
καί τῆς Λαρίσης ἡ πόλις ἀδάμαντα, ἡ ᾿Εκκλησία τήν εὔηχον σάλπιγγα,
τόν τοῦ Υἱοῦ ὁμοούσιον κηρύξασαν, Πάτερ Ἅγιε ῾Ιεράρχα ᾿Αχίλλιε,
Χριστόν τόν Θεόν ἱκέτευε, δωρήσασθαι εἰρήνην ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.
Λαρίσης σὲ προέδρον καὶ πολιοῦχον λαμπρόν,
ἡ χάρις ἀνέδειξε ὡς ἱεράρχην σοφόν, παμμάκαρ Ἀχίλλιε,
σύ γὰρ τὸ τῆς Τριάδος ὁμοούσιον κράτος θαῦμασί τε καὶ λόγοις
κατετρανώσας κόσμον, ἥν Πάτερ ἐξευμενίζου τοῖς σὲ γεραίρουσι.
