Είναι γνωστό εδώ και δεκαετίες ότι η Ελλάδα γερνάει και αδειάζει. Τα τελευταία χρόνια, όλο και λιγότερα παιδιά γεννιούνται, όλο και περισσότεροι νέοι φεύγουν στο εξωτερικό και η χώρα μας μένει με λιγότερους κατοίκους μεγαλύτερης ηλικίας.
Για να αντιμετωπίσει αυτό το σοβαρό πρόβλημα, που έχει καταστεί εθνικό καθώς διακυβεύεται η βιωσιμότητα του τόπου μας, η κυβέρνηση προχωρά σε ένα μεγάλο εθνικό σχέδιο για το δημογραφικό, το οποίο θα έχει διάρκεια 10 χρόνια και προϋπολογισμό 20 δισεκατομμύρια ευρώ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, μέσα στο καλοκαίρι αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή νομοσχέδιο που θα προβλέπει την ίδρυση ενός Εθνικού Παρατηρητηρίου για το Δημογραφικό. Σκοπός του παρατηρητηρίου είναι να συγκεντρώνει όλα τα απαραίτητα στοιχεία σχετικά με τον πληθυσμό – από γεννήσεις και θανάτους μέχρι μετακινήσεις, δομές για παιδιά, στατιστικά απασχόλησης και εκπαίδευσης – ώστε να εντοπίζει πού υπάρχει πρόβλημα και να προτείνει λύσεις.
Το πρώτο πιλοτικό βήμα για αυτόν τον νέο θεσμό θα γίνει στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, μια περιοχή που χάνει συνεχώς πληθυσμό. Η επιλογή δεν είναι τυχαία καθώς πρόκειται για μια περιοχή με μεγάλες δυσκολίες αλλά και ιδιαίτερη σημασία για τη χώρα, που μπορεί να λειτουργήσει ως «δοκιμαστικό εργαστήριο» και για το υπόλοιπο σχέδιο.
Στο νέο Εθνικό Σχέδιο Δράσης, που θα παρουσιάσει ενδελεχώς η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Δόμνα Μιχαηλίδου, περιλαμβάνονται παροχές για τις νέες οικογένειες, βοήθεια στους νέους να βρουν δουλειά, ενίσχυση των ηλικιωμένων, καθώς και επενδύσεις στην περιφέρεια ώστε να μην αδειάζουν τα χωριά και οι μικρές πόλεις.
Τι θα περιλαμβάνει το σχέδιο
Το σχέδιο θα βασίζεται σε πέντε βασικούς άξονες:
Ενίσχυση των γεννήσεων και στήριξη των γονιών με αυξημένα επιδόματα, καλύτερες άδειες μητρότητας-πατρότητας και διευκολύνσεις στους εργαζόμενους που έχουν παιδιά.
Βοήθεια στους νέους και τις γυναίκες να βρουν δουλειά, ειδικά στις ηλικίες όπου μπορούν να κάνουν οικογένεια.
Στήριξη των ηλικιωμένων, με καλύτερες υπηρεσίες φροντίδας, δομές για δραστηριότητες, αλλά και ιατρική κάλυψη ειδικά για τους μεγαλύτερους.
Ανάπτυξη στην περιφέρεια, με έμφαση στην κοινωνική κατοικία, τη μετακίνηση, την πρόσβαση στην υγεία και στην παιδεία, ώστε να μένει ο κόσμος στον τόπο του.
Έρευνα και ενημέρωση για το δημογραφικό, ώστε οι πολιτικές να βασίζονται σε πραγματικά δεδομένα και να γίνονται σωστά.
Η κατάσταση σήμερα
Η εικόνα που παρουσιάζει η Ελλάδα είναι ανησυχητική. Από το 2011 και μετά, κάθε χρόνο οι θάνατοι είναι περισσότεροι από τις γεννήσεις. Ο πληθυσμός μειώθηκε κατά 3,5% σε σχέση με το 2011 και κατά 5% σε σχέση με το 2001.
Σκεφτείτε πως το έτος 2022 είχαμε 64.706 περισσότερους θανάτους σε σχέση με τις γεννήσεις. Για να αντιληφθούμε το μέγεθος της απώλειας, αρκεί να αναλογιστούμε ότι τόσος περίπου είναι ο πληθυσμός μιας πόλης σαν τα Ιωάννινα, τη Χαλκίδα, τα Τρίκαλα, την Αλεξανδρούπολη, την Ξάνθη, τα Χανιά, την Καβάλα ή τις Σέρρες.
Οι προβλέψεις για το μέλλον είναι ακόμα πιο δυσοίωνες. Αν δεν αλλάξει κάτι, το 2070 η πολυπληθέστερη ομάδα στην Ελλάδα θα είναι οι γυναίκες άνω των 90 ετών, ενώ τα παιδιά 0-4 ετών θα είναι η μικρότερη ηλικιακή κατηγορία. Η μέση ηλικία των κατοίκων αυξάνεται σταθερά – έχει ήδη φτάσει τα 46 έτη – και οι άνω των 65 ετών είναι πλέον πάνω από το 20% του πληθυσμού.
Το Εθνικό Παρατηρητήριο λοιπόν, θα έχει τον ρόλο του «κέντρου ελέγχου» για το δημογραφικό. Θα μελετά στοιχεία από όλη τη χώρα, θα καταγράφει τις περιοχές που «σβήνουν» πληθυσμιακά και θα προτείνει συγκεκριμένα μέτρα. Θα συνεργάζεται μάλιστα με Περιφέρειες, Δήμους, πανεπιστήμια και διεθνείς οργανισμούς όπως ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ).
