Το 1986, την εποχή που στην Ελλάδα κυριαρχούσαν οι βιντεοταινίες, στην πλειονότητά τους αμφιβόλου περιεχομένου και αισθητικής, κυκλοφόρησε μία εξ αυτών με τον τίτλο «Πονηρός ο βλάχος!».
Την ίδια χρονιά και συγκεκριμένα τον Ιούνιο του 1986 ξεκίνησε η παραγωγική δραστηριότητα του εργοστασίου που κατασκεύασε η εταιρεία «Αφοί Στέργιου Σαράντη Ο.Ε,» στην Πύλη Τρικάλων, η οποία είχε ιδρυθεί έναν χρόνο πριν, το 1985, από τον Δημήτρη (Τάκη) και τον Μιχάλη Σαράντη, γιους του Στέργιου Σαράντη. Πρόκειται για την ΤΥΡΑΣ, η οποία αποτέλεσε τη βάση για τη δημιουργία του ομίλου και εκεί εξακολουθεί να βρίσκεται και η έδρα του.
Ευτυχώς η πορεία που ακολούθησε η εταιρεία ήταν πολύ καλύτερη από αυτήν της προαναφερθείσας βιντεοταινίας και οι βλάχοι με καταγωγή από το Περιβόλι Γρεβενών αποδείχθηκαν εργατικοί, δυναμικοί και έξυπνοι: εντόπιζαν εγκαίρως τις ευκαιρίες και μέσα από δέκα εξαγορές επιχειρήσεων σε Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία και Κύπρο έχουν καταφέρει έπειτα από 40 χρόνια να δημιουργήσουν τον μεγαλύτερο όμιλο τροφίμων ελληνικών συμφερόντων με έδρα την Ελλάδα, με τζίρο ο οποίος, μετά και τις τελευταίες προσθήκες, αυτές της γαλακτοβιομηχανίας «Δωδώνη» και της «Κάμπος Χίου» στις αρχές του 2025, θα φθάσει ή και θα ξεπεράσει τα 800 εκατ. ευρώ.
Τα ηνία από το 2024 έχουν αναλάβει τα εγγόνια του Στέργιου Σαράντη, οι γιοι και οι κόρες του Τάκη και του Μιχάλη, καθώς παρά τη μεγέθυνσή του ο όμιλος των «Ελληνικών Γαλακτοκομείων» παραμένει μια οικογενειακή επιχείρηση. Οι εκπρόσωποι, άλλωστε, της νέας γενιάς βρίσκονταν από μικροί στην επιχείρηση, με την οικογένεια Σαράντη –όπως είναι γνωστό στη μικρή κοινωνία των Τρικάλων– να χαρακτηρίζεται από εργατικότητα, μετριοπάθεια και καμία προσπάθεια επίδειξης πλούτου.
Μετά τη μετατροπή της εταιρείας από ομόρρυθμη σε ανώνυμη το 1992, ακολούθησε το 1999 η εξαγορά της εταιρείας TYROM SA στη Ρουμανία και η απόφαση για δημιουργία εργοστασίου εκεί. Το 2000 οι αδελφοί Σαράντη αποκτούν σε πλειστηριασμό την υπό πτώχευση συνεταιριστική γαλακτοβιομηχανία της Λάρισας «Ολυμπος», ενώ τρία χρόνια αργότερα επεκτείνονται στη Βουλγαρία και κατασκευάζουν εργοστάσιο με κύρια δραστηριότητα την παραγωγή κίτρινων τυριών. Το 2008 εξαγοράζουν από την Αγροτική Τράπεζα έναντι 5,11 εκατ. ευρώ ακόμη μία συνεταιριστική γαλακτοβιομηχανία, τη «Ροδόπη», που είχε ιδρυθεί το 1963, κερδίζοντας στη διαδικασία όχι μόνο τις ελληνικές «Εβροφάρμα» και «Νεογάλ», αλλά και την πανίσχυρη Friesland.
Στα χρόνια της οικονομικής κρίσης, αν και οι αδελφοί Σαράντη επιχείρησαν να αγοράσουν και τη γαλακτοβιομηχανία «Δωδώνη» αλλά και το αντίπαλον δέος, τη ΔΕΛΤΑ, δεν τα κατάφεραν (ή τουλάχιστον δεν το έφθασαν μέχρι τέλους). Το 2020, ωστόσο, ξεκινούν νέο κύκλο εξαγορών. Αποκτούν την τρικαλινή εταιρεία αναψυκτικών «Κλιάφας», την εταιρεία εμφιάλωσης ανθρακούχου νερού «Δουμπιά», ενώ το 2022, έπειτα από πλειστηριασμό, περνούν στον έλεγχο των «Ελληνικών Γαλακτοκομείων» τα εμπορικά σήματα της γαλακτοβιομηχανίας ΑΓΝΟ, αλλά και το παλιό βιομηχανοστάσιο της εταιρείας στη Θεσσαλονίκη.
Την ίδια χρονιά αποκτούν από τη ΔΕΛΤΑ τη θυγατρική της στη Βουλγαρία, United Milk Company, κίνηση που σηματοδότησε –με μία δεκαετία καθυστέρηση– την έναρξη προσέγγισης των δύο επιχειρήσεων, άλλοτε άσπονδων εχθρών. Λίγο πριν φύγει το 2022 η «Ελληνικά Γαλακτοκομεία» επεκτείνεται παραγωγικά και στην Κύπρο και συγκεκριμένα στην κατηγορία του χαλουμιού, καθώς εξαγοράζει το 49% της «Ν.Θ. Κουρούσιης Ltd». Τον Οκτώβριο του 2024 μάλιστα η εταιρεία εγκαινίασε το δικό της εργοστάσιο στο Τσέρι Λευκωσίας και σταμάτησε η παραγωγή στη μονάδα της «Κουρούσιης», ενώ στο επόμενο διάστημα θα αποκτηθεί και το υπόλοιπο 51% της κυπριακής εταιρείας, όπως προβλεπόταν άλλωστε στην αρχική συμφωνία.
Μέσα στο πρώτο τετράμηνο του 2025 η «Ελληνικά Γαλακτοκομεία» έχει κάνει ήδη δύο εξαγορές. Η αρχή έγινε με την απόκτηση της χιώτικης βιομηχανίας χυμών «Κάμπος Χίου», εξαγορά που ενισχύει το χαρτοφυλάκιο του ομίλου, όπου εδώ και χρόνια έχει παρουσία στους χυμούς ψυγείου «Ολυμπος» και αργότερα και στα αναψυκτικά με την τρικαλινή «Κλιάφας». Μία από τις μεγαλύτερες εξαγορές, ωστόσο, είναι αυτή που στην ουσία έκλεισε τη Μεγάλη Εβδομάδα και αφορά την απόκτηση της ηπειρώτικης γαλακτοβιομηχανίας «Δωδώνη», η οποία είχε περάσει πριν από περίπου 2,5 χρόνια στο CVC και στη Vivartia.
Με την απόκτηση της κορυφαίας εταιρείας στη φέτα, που αποτελεί και το πλέον εξαγώγιμο τυρί της Ελλάδας, η «Ελληνικά Γαλακτοκομεία» ετοιμάζεται να ενισχύσει την κυριαρχία της εντός και εκτός συνόρων στα γαλακτοκομικά – τυροκομικά προϊόντα. Και αυτό διότι μπορεί πλέον να εξάγει τρία από τα πιο δημοφιλή στις ξένες αγορές τρόφιμα, ελληνικό γιαούρτι, φέτα και χαλούμι, προωθώντας ταυτόχρονα και μερικά ακόμη εξαγωγικά «διαμαντάκια», όπως είναι οι χυμοί της «Κάμπος Χίου» ή τα φυτικά ροφήματα, στα οποία ανέπτυξε εγκαίρως δραστηριότητα. Με την εξαγορά της «Δωδώνης», δε, η οικογένεια Σαράντη μοιάζει να τιμάει τις ρίζες της, αφού το βασικό προϊόν της ΤΥΡΑΣ, όταν δημιουργήθηκε πριν από 40 χρόνια, ήταν η φέτα.
Τι προβλέπεται για το μέλλον; Κατ’ αρχάς επενδύσεις για τη στήριξη της υπάρχουσας παραγωγής. Μετά το εργοστάσιο στην Κύπρο, επένδυση άνω των 70 εκατ. ευρώ, η εταιρεία σχεδιάζει μεσοπρόθεσμα νέο εργοστάσιο παραγωγής φέτας στην Ηπειρο, το οποίο θα αντικαταστήσει το υφιστάμενο της «Δωδώνης», ενώ ακόμη δεν έχουν εγκαταλειφθεί τα σχέδια για την ανακατασκευή του εργοστασίου της ΑΓΝΟ.
Η μάχη για ΔΕΛΤΑ και «Δωδώνη»
Στα μέσα της δεκαετίας του 2000 μαινόταν ένας από τους πιο ενδιαφέροντες και απολαυστικούς επιχειρηματικούς πολέμους: ο πόλεμος ανάμεσα στη ΔΕΛΤΑ, υπό την ιδιοκτησία τότε του Δημήτρη Δασκαλόπουλου, και την «Ολυμπος», όπως λεγόταν τότε η «Ελληνικά Γαλακτοκομεία». Αφορμή στάθηκε η δραστηριοποίηση της δεύτερης στο φρέσκο γάλα, όπου αδιαφιλονίκητος ηγέτης ήταν η ΔΕΛΤΑ.
Ο «πόλεμος» έλαβε και δικαστική διάσταση, καθώς το 2005 η ΔΕΛΤΑ μέσω της θυγατρικής της «Βίγλα Ολύμπου ΑΕΒΕ» παρουσίασε το γάλα «Αυθεντικό περιοχής Ολύμπου».
Η «Ολυμπος» τότε κατέθεσε αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά της «Βίγλα» για τη χρήση του ονόματος και η τελευταία απάντησε επίσης με αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, ζητώντας και αυτή τη διακοπή της χρήσης των σημάτων από την «Ολυμπος». Ας σημειωθεί ότι το 2005 η «Ολυμπος» κάνει ακόμη μία κίνηση με την οποία «μπαίνει στο μάτι» των ανταγωνιστών της: εισέρχεται στην κατηγορία των φυσικών χυμών.
Πρόταση
Το 2014 ο Τάκης Σαράντης δηλώνει δημοσίως ότι έκανε πρόταση εξαγοράς της ΔΕΛΤΑ έναντι 200 εκατ. ευρώ (καταβολή μετρητών και ανάληψη υποχρεώσεων), κάτι που η MIG, ιδιοκτήτρια της ΔΕΛΤΑ, είχε διαψεύσει.
Το 2022, ωστόσο, με τη ΔΕΛΤΑ υπό το CVC πλέον να θέλει να αποδεσμευθεί από αρκετές δραστηριότητες, οι δύο πλευρές έρχονται κοντά, καθώς η «Ελληνικά Γαλακτοκομεία» εξαγοράζει τη θυγατρική της ΔΕΛΤΑ στη Βουλγαρία, United Milk Company, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο την παρουσία της στη γείτονα.
Φέτος ήρθαν ακόμη πιο κοντά με την απόκτηση της «Δωδώνης», μια εξαγορά –συμπεριλαμβανομένων δανείων 95 εκατ. ευρώ– με τίμημα περί τα 215 εκατ. ευρώ και με τον τρικαλινό όμιλο να κερδίζει αυτή τη μάχη έναντι της γαλλικής Lactalis.
Το μεγάλο deal
Μία από τις μεγαλύτερες εξαγορές του ομίλου είναι αυτή που στην ουσία έκλεισε τη Μεγάλη Εβδομάδα και αφορά την απόκτηση της ηπειρώτικης γαλακτοβιομηχανίας «Δωδώνη», η οποία είχε περάσει πριν από περίπου 2,5 χρόνια στο CVC και στη Vivartia. Με την απόκτηση της κορυφαίας εταιρείας στη φέτα, η Ελληνικά Γαλακτοκομεία μπορεί πλέον να εξάγει τρία από τα πιο δημοφιλή στις ξένες αγορές τρόφιμα: ελληνικό γιαούρτι, φέτα και χαλούμι.
