Της Ειρήνης Παπουτσή
Σημαντικές αλλαγές που αφορούν στην αναμόρφωση του Κληρονομικού Δικαίου δρομολογεί εντός του 2025 το αρμόδιο υπουργείο Δικαιοσύνης, ενώ ένα κομμάτι τους σχετίζεται με τις ιδιόγραφες διαθήκες και την κήρυξή τους ως κυρίων, με τη LarissaPress να συζητά σχετικά με τον πρόεδρο του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείου Λάρισας, Γιάννη Κόνσουλα.
Σε μια διαδικασία που δείχνει να απλουστεύεται – και με προφανή στόχο (και) την «αποσυμπίεση» των πινακίων από τέτοιες υποθέσεις – το Πρωτοδικείο Λάρισας προχωρά σε υλοποίηση σχετικής απόφασης από αρχές Φεβρουαρίου του 2025, σύμφωνα με την οποία η διαδικασία δημοσίευσης μια ιδιόγραφης διαθήκης και η κήρυξή της ως κυρίας γίνεται στο περιβάλλον της πλατφόρμας του Εθνικού Πληροφοριακού Συστήματος και πρωτοκολλείται επίσης στην ίδια πλατφόρμα.
Παράλληλα θα πρέπει να σημειωθεί ότι για την κήρυξή της ως κυρίας εκδίδεται πράξη από τον Δικαστή, η οποία παίρνει αριθμό από την παραπάνω πλατφόρμα και όχι δικαστική απόφαση. Ως εκ τούτου, δε συντρέχει πλέον λόγος οι συγκεκριμένες υποθέσεις επί των αιτήσεων αυτών να εισάγονται για συζήτηση στο ακροατήριο, ενώ θα συζητούνται την 1η και 3η Παρασκευή κάθε μήνα, στο γραφείο του Β’ Προέδρου υπηρεσίας, με την ίδια ακριβώς διαδικασία που ακολουθείται και για τις απλές δημοσιεύσεις διαθηκών.
«Ήταν μια απόλυτα τυπική διαδικασία και προφανώς εδώ οι αλλαγές κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, ξεμπλοκάροντας παράλληλα και τα πινάκια, καθώς οι αιτήσεις μπορούν να συζητούνται στο γραφείου του προέδρου… Όσο για την πλατφόρμα του Εθνικού Πληροφοριακού Συστήματος, τον αν θα δημιουργήσει προβλήματα “μπλοκάροντας” προφανώς και εξαρτάται από τη δυναμική που θα της δοθεί», αναφέρει ο κ. Κόνσουλας.
Σημειώνεται πως η παραπάνω απόφαση ξεκίνησε να υλοποιείται στο Πρωτοδικείο Λάρισας από την Παρασκευή 7 Φεβρουαρίου 2025, ενώ σχετική ενημερωτική ανακοίνωση αναρτήθηκε ήδη και από τον Δικηγορικό Σύλλογο Λάρισας.
Οι επερχόμενες αλλαγές στις ιδιόγραφες διαθήκες
Ανοίγοντας την κουβέντα περί «ιδιόγραφων διαθηκών» ο κ. Κόνσουλας στέκεται ιδιαιτέρως στις επερχόμενες αλλαγές, σημειώνοντας πως η κατάργησή τους βρίσκεται εκτός κάδρου, την ώρα που σύμφωνα με πληροφορίες η διαβούλευση που αφορά στο σχετικό νομοσχέδιο τοποθετείται χρονικά μέσα στην ερχόμενη άνοιξη και πιθανότατα Μάρτιο ή Απρίλιο.
«Όντως οι πληροφορίες θέλουν την κατάργηση των ιδιόγραφων διαθηκών να βρίσκεται εκτός κάδρου, ενώ βούληση του νομοθέτη είναι να περιοριστεί ο μεγάλος αριθμός διαθηκών που δε συντάσσονταν από τον διαθέτη. Επιχειρείται λοιπόν να τεθούν προϋποθέσεις, όπως η επιβεβαίωση του γραφικού χαρακτήρα του διαθέτη από δικαστικό γραφολόγο. Άλλωστε θα ήταν άδικο να καταργηθούν οι ιδιόγραφες διαθήκες, ενώ σαφώς και δε θα πρέπει να παίρνονται οριζόντια μέτρα», σημειώνει ο κ. Κόνσουλας, εκτιμώντας πως με τη βεβαίωση γνησιότητας ο θεσμός ενισχύεται περαιτέρω.
Οι κληρονομικές συμβάσεις
«Εκεί που ως συμβολαιογράφοι έχουμε τις ενστάσεις μας είναι στο ζήτημα των κληρονομικών συμβάσεων, με την Ομάδα Εργασίας που εξετάζει τις αλλαγές πάντως να δείχνει να κινείται προς την κατεύθυνση του να μη θιγεί ο πυρήνας των κληρονομικών δικαιωμάτων των ανιόντων συγγενών, δηλαδή των παππούδων, γιαγιάδων ή γονέων. Εξάλλου, πολύ σημαντικό είναι και το θέμα που αφορά στο δικαίωμα κληρονομιάς για τους συντρόφους ζωής, ακόμη και αν δεν υπάρχει γάμος ή σύμφωνο συμβίωσης.
Εδώ καλούμαστε να εξετάσουμε μια κοινωνική συνθήκη που διαμορφώνεται ακριβώς λόγω αυτής της επιλογής, καθώς με την ισχύουσα κατάσταση εάν κάποιος αποβιώσει ο σύντροφος ή η σύντροφός του μπορεί να βρεθεί σε δύσκολη θέση, αφού σήμερα δεν έχει κανένα κληρονομικό δικαίωμα. Οι προτάσεις λοιπόν καλούνται να καλύψουν το συγκεκριμένο νομικό κενό και να εξασφαλίσουν μεγαλύτερη προστασία σε τέτοιες περιπτώσεις, δίχως να αποκλείεται εδώ να προκύψουν και ζητήματα διενέξεων, που ενδεχομένως να γεμίσουν τα πινάκια», καταλήγει ο Γιάννης Κόνσουλας.
