Της Φανής Δουρδούρα
Τα καπέλα αποτελούν εδώ και χρόνια την κορωνίδα της μόδας σε όλο τον κόσμο. Τα σκουφάκια, τα μπόουλερ, τα καπέλα pillbox, τα σομπρέρο, τα κράνη και τα θρησκευτικά καλύμματα κεφαλής είναι όλα παραδείγματα αυτού του πανταχού παρόντος αξεσουάρ.
Η ιστορία των καπέλων ξεκινάει πριν από χιλιάδες χρόνια, με πιθανές ενδείξεις ότι τα καπέλα εμφανίστηκαν ακόμη και πριν από 30.000 χρόνια. Πολλά καλύμματα κεφαλής σε όλη την ιστορία και σε όλο τον κόσμο έχουν θρησκευτική ή τελετουργική σημασία.
Όπως ένα στέμμα διακηρύσσει τη βασιλική γέννηση, τα καπέλα μπορούν να υποδηλώνουν κοινωνική θέση. Τα καλύμματα κεφαλής μπορεί επίσης να είναι ένας δείκτης της δουλειάς κάποιου, με πολλούς αστυνομικούς και στρατιωτικούς, εργαζόμενους στις ταχυδρομικές υπηρεσίες και θρησκευτικές προσωπικότητες να φορούν καπέλο ως μέρος της στολής τους.
Μερικές από τις πιο κοινές και παλαιότερες απεικονίσεις καπέλων ήταν από τη Θήβα της Αιγύπτου το 3200 π.Χ. Καθώς πολλοί Αιγύπτιοι της ανώτερης τάξης διατηρούσαν ξυρισμένα κεφάλια, φορούσαν κόμμωση για να τα κρατούν δροσερά.
Στις αρχές του 19ου αιώνα, όταν τα ρούχα ήταν ίσια κομμένα, με απλές γραμμές περιγράμματος και λιγότερο απαιτητική κατασκευή, οι μοντέρνες γυναίκες κάλυπταν το κεφάλι τους με σκουφάκια από μεταξωτή μουσελίνα ή βαμβάκι διακοσμημένα με δαντέλα ή κεντήματα. Τις μέρες του καλοκαιριού ήταν της μόδας να φοράνε ψάθινα καπέλα στολισμένα με κορδέλες και λουλούδια.
Προς τα τέλη του 19ου αιώνα, τα ρούχα σταδιακά έγιναν πιο πολυεπίπεδα, ογκώδη και δομικά πολύπλοκα. Τα καπέλα εξελίχθηκαν επίσης σε σχήμα, ύψος, πλάτος, τύπο διακόσμησης, υλικό και θέση στο κεφάλι.
Η ανάπτυξη των γυναικείων καπέλων είναι παράλληλη με την ανάπτυξη της μόδας ή της τέχνης του καπελάρη.
Σε αντίθεση με τον καπελά, η τέχνη αυτή είναι νεότερη και προσεγγίζει την κατασκευή καπέλων καλλιτεχνικά και διακοσμητικά και όχι μόνο με σκοπό την προστασία. Ο καπελάς ήταν ένα τυπικά γυναικείο επάγγελμα που συνδέθηκε αρχικά με την ραπτική και του οποίου η ανάπτυξη, όπως και η ανάπτυξη της μόδας της ένδυσης, συνδέθηκε αρχικά με την αυλή.
Η αγαπημένη μοδίστρα της βασίλισσας Μαρίας Αντουανέτας, η Rose Bertin, ήταν επίσης πολύ ικανή καπελίστρια. Τα καλύμματα κεφαλής της ήταν φτιαγμένα από άχυρο, δαντέλα και διακοσμητικές κορδέλες και μερικές φορές είχαν σχήμα μικρών φορετών γλυπτών.
Το καπέλο, ως αξεσουάρ μόδας, έγινε δημοφιλές τον 20ο αιώνα. Γύρω στο 1900, η εθιμοτυπία στο ντύσιμο υπαγόρευε ότι μια γυναίκα δεν έπρεπε να βγαίνει από το σπίτι χωρίς καπέλο.
Η κατοχή και η χρήση ενός μοναδικού μοντέλου καπέλου σήμαινε τον πλούτο και την κοινωνική θέση του ατόμου. Τα γυναικεία καπέλα, λοιπόν, ήρθαν σε πολλά σχήματα, χρώματα και υλικά, ενώ τα ανδρικά καπέλα διατήρησαν κλασικό στυλ και σχήμα.
Τα ψηλά καπέλα εμφανίστηκαν σε δημοτικότητα λίγο πριν από τις αρχές του 19ου αιώνα. Συχνά συνδέονται με επίσημες ενδυμασίες, αυτά τα ψηλά καπέλα μπορεί να είναι κατασκευασμένα από μετάξι, μαλλί ή συνθετικά υλικά.
Αν και το καπέλο παραδοσιακά φοριέται από τους άνδρες, η ηθοποιός Marlene Dietrich έκανε το ψηλό καπέλο και το σακάκι μέρος της τακτικής γκαρνταρόμπας της στο καμπαρέ.
Τα καπέλα μπορούν να μεταφέρουν την κοινωνική θέση ή το στρατιωτικό αξίωμα, όπως το χαρακτηριστικό καπέλο του Ναπολέοντα Βοναπάρτη. Αυτό το καπέλο ήταν ένα από τα πολλά πανομοιότυπα που κατασκευάστηκαν για τον αυτοκράτορα των Γάλλων. Αφού έχασε τη μάχη στο Βατερλώ, το εφεδρικό καπέλο του Ναπολέοντα διεκδικήθηκε από έναν Πρώσο ταγματάρχη.
Στη νότια Κίνα και τη Νοτιοανατολική Ασία, οι Μιάο είναι μια διαφορετική ομάδα λαών με πλούσια παράδοση στις τέχνες. Πολλές υποομάδες έχουν τα δικά τους εθιμικά ενδύματα και καλύμματα κεφαλής. Τα ασημένια κοσμήματα και τα περίτεχνα κεντήματα αποτελούν σήμα κατατεθέν ορισμένων Miao.
Τα καπέλα συχνά εξυπηρετούν μια λειτουργία εκτός από τη μορφή τους. Αυτό το κωνικό ψάθινο καπέλο ονομάζεται με πολλά ονόματα σε όλη την Ασία, όπως do’un στην Καμπότζη ή sugegasa στην Ιαπωνία.
Αυτός ο τύπος είναι κατασκευασμένος από ένα φυτό που μοιάζει με γρασίδι και ονομάζεται σπαθόχορτο. Όταν κάνει ζέστη έξω, το καπέλο παρέχει σκιά και μπορεί να βουτήξει κανείς σε νερό για να παρέχει ψύξη. Όταν βρέχει, το βρεγμένο σπαθόχορτο διαστέλλεται για να σχηματίσει μια αδιάβροχη στρώση.
Καπέλα όπως αυτό του μπέιζμπολ έχουν ένα ράμφος στο μπροστινό μέρος για να παρέχουν σκιά. Μπορούν επίσης να αποτελέσουν μια τολμηρή δήλωση μόδας ή να δείξουν την υποστήριξή σας σε μια αθλητική ομάδα.
Το σομπρέρο είναι ένα μεξικάνικο καπέλο που αρχικά σχεδιάστηκε για να παρέχει σκιά. Η εξέλιξη του καλύμματος κεφαλής οδήγησε σε περίτεχνα διακοσμημένες εκδόσεις, όπως αυτές που συνήθως φορούν οι μουσικοί μαριάτσι.
Τα τελετουργικά άμφια ή τα θρησκευτικά ενδύματα που φοράει ο Πάπας δεν θα ήταν πλήρη χωρίς την παπική τιάρα, γνωστή και ως triregnum.
Καπέλα στο σήμερα
Ένας άλλος παράγοντας που βοήθησε να γίνουν τα καπέλα πιο δημοφιλή είναι η κουλτούρα του streetwear. Τα streetwear δίνουν έμφαση στην άνεση έναντι της τυπικότητας – πράγμα που σημαίνει ότι οι άνθρωποι δεν χρειάζεται να φορούν κοστούμια ή φορέματα για να δείχνουν κομψοί πλέον! Αντίθετα, μπορούν να φορούν casual ρούχα όπως μπλουζάκια, τζιν και αθλητικά παπούτσια με statement αξεσουάρ όπως καπέλα για να ολοκληρώσουν την εμφάνισή τους. Καθώς τα ρούχα του δρόμου γίνονται όλο και πιο δημοφιλή τα τελευταία χρόνια λόγω της άνεσης και της ευελιξίας τους, είναι λογικό ότι περισσότεροι άνθρωποι θα έχουν την τάση να φορούν statement αξεσουάρ όπως καπέλα ως μέρος της καθημερινής τους εμφάνισης.
Σήμερα η βιομηχανία της μόδας παίζει σημαντικό ρόλο στον καθορισμό των στυλ που θα γίνουν δημοφιλή όταν πρόκειται για καπέλα – είτε μέσω των πασαρέλων είτε μέσω εμπνευσμένων εμφανίσεων στο δρόμο.
Επιπλέον, οι επιρροές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν επίσης συμβάλει στη διάδοση της ευαισθητοποίησης σχετικά με διαφορετικούς τύπους σχεδίων καπέλων παρουσιάζοντάς τα στις πλατφόρμες τους. Όλοι αυτοί οι παράγοντες σε συνδυασμό έχουν καταστήσει τα καπέλα ένα από τα πιο περιζήτητα αξεσουάρ σήμερα.
