Του Νίκου Ράπτη
Στην ιστορία των ελληνικών Ευρωεκλογών, αυτές ουδέποτε παρήγαγαν κυβερνητική αστάθεια. Πάρα πολλές φορές, είχαμε τις ευρωεκλογές να προηγούνται των εθνικών κατά λιγότερο από ένα έτος (ή τις δύο εκλογές να γίνονται ταυτόχρονα). Αυτό συνέβη το 1981 και το 1989, το 2009, το 2014-2015 και το 2019. Στις ταυτόχρονες εκλογές του 1981 και του 1989 είχαμε, φυσιολογικά, ταυτόσημα αποτελέσματα. Στις άλλες περιπτώσεις (του 2009, του 2014 και του 2019), οι ευρωεκλογές πιστοποίησαν την ανατροπή του πολιτικού κλίματος, αντιστοίχως υπέρ του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ, αλλά δεν τη δημιούργησαν. Το 1984-1985, οι ευρωεκλογές προανήγγειλαν την διατήρηση του ΠΑΣΟΚ στην πρώτη θέση, πράγμα που επαληθεύτηκε δεκαέξι μήνες αργότερα, στις εθνικές εκλογές του 1985. Το 2004, σε μία σπάνια περίπτωση όπου προηγήθηκαν οι εθνικές εκλογές, οι ευρωεκλογές μετατράπηκαν σε μία εύκολη «εντός έδρας» ρεβάνς για τη νικήτρια ΝΔ. Φυσικά, στις ευρωεκλογές τα μικρά κόμματα «φούσκωναν» πάντοτε τα ποσοστά τους. Μικρές αυξομειώσεις, που απασχολούσαν μόνον τους ειδήμονες. Πολύ γρήγορα, τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών τα κατάπινε η λήθη.
Ενδιαφέρον έχει η διαδοχή των εθνικών εκλογών του 1996 και του 2000, στις οποίες παρείσφρησε μία ευρωπαϊκή εκλογή, εκείνη του 1999. Ήταν η μόνο περίπτωση που οι ευρωεκλογές δεν προανήγγειλαν το αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών. Ο Πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης κέρδισε το 2000, λιγότερο από ένα χρόνο μετά την εκλογική του ήττα στις ευρωεκλογές του 1999. Αυτή ήταν η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα: οι ευρωεκλογές επαληθεύουν το αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών.
Οι φετινές εκλογές βρίσκονται στο τέλος του μακρύ εκλογικού κύκλου του 2023-24 (το 2023 είχαμε εθνικές εκλογές τον Μάιο και τον Ιούνιο, δημοτικές και περιφερειακές τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο). Η επόμενη βουλευτική εκλογή -η εθνική κάλπη του 2027- απέχει τρία χρόνια! Ανάλογη αλληλουχία εκλογών έχουμε να δούμε από το 1993-1994, οπότε οι ευρωεκλογές «σφηνώθηκαν» ανάμεσα στις εθνικές του Οκτωβρίου του 1993 και τις δημοτικές-νομαρχιακές του Οκτωβρίου του 1994. Τότε οι ευρωεκλογές χαρακτηρίστηκαν από τη μεγάλη μείωση του ποσοστού του κυβερνώντος κόμματος (που από 47% στις εθνικές εκλογές έπεσε στο 38% στις ευρωεκλογές) με ανάλογη πτώση για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που -υπό νέα ηγεσία- έπεσε από το 39% στο 33%. Από την άποψη αυτή, οι ευρωεκλογές του 1994 μοιάζουν με «δίδυμες εκλογές» με αυτές του 2024. Η κυβερνητική παράταξη θα φυλλοροήσει, η αντιπολίτευση θα πολυδιασπασθεί. Η ιστορία διδάσκει πως, παρά το στραβοπάτημα του 1994, το κυβερνητικό ΠΑΣΟΚ παρέμεινε σταθερό στην κυβέρνηση. Τις νικηφόρες εκλογές του 1993 ακολούθησαν εκείνες του 1996 και του 2000.
Ας μην αγχώνεται κανείς λοιπόν από το εκλογικό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών του Ιουνίου. Ό,τι κι αν συμβεί, το ερώτημα στο οποίο καλούμαστε να αποφασίσουμε δεν είναι «ποιος θα κυβερνήσει», αλλά «πώς θα κυβερνήσει ο Μητσοτάκης», έως το 2027.
Ο Νίκος Ράπτης είναι εκπαιδευτικός
