Του Νίκου Ράπτη
Ένα σχόλιο στο κείμενο του Απόστολου Πιστόλα «Τα λεμόνια της οργής»
Υπάρχουν πράγματι λόγοι που μεγάλα τμήματα πολιτών, και μάλιστα λαϊκών ανθρώπων, στρέφονται προς την άκρα δεξιά. Ας δούμε μερικούς:
Η ευρωπαϊκή αριστερά στηρίχτηκε για δεκαετίες στην εργατική και στην αγροτική τάξη. Συν τω χρόνω όμως, αυτές εξέλειπαν. Η αποβιομηχάνιση της Δύσης διέλυσε την εργατική τάξη, το στήριγμα της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Η διεθνοποίηση της οικονομίας και οι τεχνικές εξελίξεις εξολόθρευσαν τον αγροτικό κόσμο, που ιδίως στον Νότο, ήταν η σπονδυλική στήλη του δυτικού κομμουνισμού. Από η δεκαετία του 1970 και μετά, η αριστερά απώλεσε το «δημογραφικό βιότοπο» που εξασφάλιζε την αναπαραγωγή της.
Οι δυνάμεις της ευρωπαϊκής αριστεράς αντέδρασαν στη νέα δημογραφία ακολουθώντας τους ψηφοφόρους τους στον κλίμακα της κοινωνικής ανόδου. Μετέφεραν τη διάκριση προοδευτικός/συντηρητικός από το κοινωνικό ζήτημα σε εκείνο των αξιών. Από κόμματα της φτώχειας έγιναν κόμματα των δικαιωμάτων. Σταδιακά μετατράπηκαν σε εκφραστές των μεσοτρωμάτων και μάλιστα των πιο μορφωμένων και αστικών (που είναι κωδική ονομασία για τα πιο εύπορα). Για τους από κάτω, έμοιαζαν ολοένα και περισσότερο με κόμματα των «ελίτ».
Τα σοσιαλιστικά και εργατικά κόμματα της Ευρώπης υπήρξαν βασικός κυβερνητικός πόλος για δεκαετίες. Συνδιαμόρφωσαν, μαζί με τους χριστιανοδημοκράτες και τους φιλελεύθερους, το σημερινό ευρωπαϊκό τοπίο. Πρόσφεραν πολλά, αλλά δικαίως τους χρεώνονται επίσης πολλά από τα σημερινά αδιέξοδα.
Τέλος, για να μην είμαστε και αφελείς: το σημερινό status quo βασίζεται –και αναπαράγει- την κυριαρχία των υπερπλούσιων και την πιο άνιση κατανομή πλούτου από τον Μεσαίωνα. Υπάρχουν σοβαρές δυνάμεις που είναι ταγμένες στο να μην τεθεί πολιτικά το ζήτημα της κυριαρχίας τους. Το κάνουν με προπαγάνδα, με χειραγώγηση, με αποπροσανατολισμό. Όλα τα μέσα είναι καλά, αρκεί να μην αμφισβητηθεί η ανισότητα. Η άκρα δεξιά (ο «πλουτολαϊκισμός») είναι ιδεώδης μηχανισμός παραπλάνησης των πολιτών. «Κοιτάξτε τους μετανάστες, τους δημόσιους υπάλληλους, τις συντεχνίες, τους κουλτουριάρηδες, τις ΜΚΟ», μας λένε οι υπερπλούσιοι. «Κοιτάξτε όπου θέλετε, αρκεί να μην δείτε εμάς»!
Τα γεγονότα όμως είναι σκληροτράχηλα. Είναι πολύ δύσκολο να αποφύγουμε κάποια στιγμή μια μεγάλη πολιτική και κοινωνική σύγκρουση με επίδικο το σύγχρονο κοινωνικό πρόβλημα. Γιατί, όπως έλεγε κι ένας φίλος «ακόμα κι όταν εκτοπιστούν όλοι οι μετανάστες, κρυφτούν όλοι οι “δικαιωματιστές”, σιωπήσουν όλοι οι αντιφρονούντες», η οικονομική ανέχεια και η Κλιματική Κρίση θα συνεχίσουν να τινάζουν στον αέρα τη ζωή των ανθρώπων και να απαιτούν μια διαφορετική οργάνωση της κοινωνίας και της οικονομίας.
Ο Νίκος Ράπτης είναι εκπαιδευτικός
