Της Φανής Δουρδούρα
Η Βολιώτισσα σχεδιάστρια μόδας, Χριστίνα Σταμπολιάν, είδε πριν 30 χρόνια την ζωή της να αλλάζει χάρη σε μια δημιουργία της που παραμένει επίκαιρη καθώς έχει συζητηθεί όσο τίποτα άλλο και μέχρι σήμερα χιλιάδες κορίτσια ανά τον κόσμο προσπαθούν να αναπαράγουν.
Ο λόγος για το revenge dress (φόρεμα εκδίκησης) της πριγκίπισσας Νταϊάνα, ένα από τα πλέον εμβληματικά ρούχα που είχε φορέσει, που στις 29 Ιουνίου του 1994, έγραψε ιστορία και άλλαξε τη ζωή της Χριστίνας Σταμπολιάν για πάντα.
Η κα Σταμπολιάν μιλάει στη LarissaPress για την ζωή της, τη γνωριμία με την πριγκίπισσα Νταϊάνα και το εμβληματικό φόρεμα.
Ποια είναι η Χριστίνα Σταμπολιάν
Γεννήθηκε στο Κατωχώρι Πηλίου και από μικρή μετακόμισε στον Βόλο με τον πατέρας της, Κιρκόρ Σταμπολιάν, ο οποίος ήταν φημισμένος ράφτης της πόλης και την μητέρα της, Ασημίνα Σταμπολιάν, η οποία ήταν κεντήστρα. Οι γονείς της είχαν έρθει από μικροί στην Ελλάδα από την Αρμενία και από τότε μείνανε για πάντα στον Βόλο.
Πάντα ήξερε το επάγγελμα που θα ακολουθήσει και όταν ήταν μικρή, όπως διηγείται, είχε μια μόνο κούκλα και της έφτιαχνε φορέματα: «Από μικρή το είχα με τα υφάσματα και με το ντύσιμο» αναφέρει, ήταν στο DNA της άλλωστε.
Η κα Χριστίνα Σταμπολιάν είχε αδυναμία στους παππούδες της αλλά όταν ήταν μικρή ακόμα έφυγαν ξανά για την Αρμενία, «τότε όταν έφευγε κάποιος δεν θα τον έβλεπες ξανά», λέει χαρακτηριστικά, ενώ θυμάται τις εικόνες που τους έστελναν που ήταν πάντα όρθιοι, δηλώνοντας ότι δεν είναι καλά.
Φοίτησε στο γαλλικό σχολείο Saint Joseph μέχρι που τελείωσε το εξατάξιο Γυμνάσιο και εργάστηκε πρώτα στην Βασιλική πρόνοια μαθαίνοντας στα παιδιά προγράμματα οικοτεχνίας. Αργότερα πήγε στην Αθήνα στην Σχολή Βακαλό Art and Design, όπου σπούδασε σχέδιο μόδας, εργάστηκε ακόμη για τον οίκο μόδας «Μαυρόπουλος» αλλά και στα νυφικά Καρώνης και τέσσερα χρόνια μετά έφυγε για την Αγγλία.
Μετακόμισε στο Λονδίνο το 1968 μη ξέροντας μια λέξη στα αγγλικά τότε αλλά αυτό δεν την σταμάτησε και με τη βοήθεια μιας φίλης της αφού τηλεφώνησαν σε τρείς οίκους μόδας και παρόλο που ανέφερε ότι δεν ξέρει τη γλώσσα βρήκε αμέσως δουλειά χάρη στα γαλλικά της. Έπειτα έμαθε αγγλικά στην σχολή international και βρήκε δουλειά στην D.P. Designs. Με τα βραδινά φορέματα να είναι το στοιχείο της άρχισε να δουλεύει εκεί και μετά από μερικά χρόνια άνοιξε μια μπουτίκ στο kensington με το όνομά της.
Η γνωριμία με την Νταϊάνα
Η αρχική γνωριμία της κα Σταμπολιάν με την πριγκίπισσα Νταϊάνα έγινε στο εστιατόριο San Lorenzo, «μια μέρα καθώς έπλενα τα χέρια μου στις τουαλέτες άνοιξε την πόρτα και μπήκε μέσα η Νταϊάνα», εκεί μίλησαν για πρώτη φορά. Έτσι λίγο καιρό μετά τυχαία μπήκε με τον αδερφό της Τσαρλς Σπένσερ στη μπουτίκ και άρχισαν τα σχέδια για το μαύρο από ύφασμα μεταξωτό jacquard και chiffon φόρεμα.
Αλλά αυτό δεν ήταν το πρώτο φόρεμα της Βολιώτισσας σχεδιάστριας που φόρεσε η πριγκίπισσα. Όπως αποκαλύπτει η κυρία Σταμολιάν, η Νταϊάνα είχε αγοράσει ένα δικό της πράσινο φόρεμα από μια άλλη μπουτίκ και το είχε φορέσει νωρίτερα, ενώ από την ίδια αγόρασε ακόμη τέσσερα φορέματα.
«Της άρεσε, αλλά έλεγε πως ήταν λίγο τολμηρό. Ήταν ακόμη μαζί με τον Κάρολο…», θυμάται.
Η ιστορία του revenge dress
Το 1991, που η πριγκίπισσα είχε αγοράσει το μαύρο φόρεμα από τη Χριστίνα Σταμπολιάν, ήταν ακόμη μαζί με τον Κάρολο και όταν δοκίμασε το φόρεμα της άρεσε αλλά το θεωρούσε πολύ τολμηρό (τουλάχιστον για τα πρότυπα της βασιλικής οικογένειας).
Τo 1992, μετά από 11 χρόνια γάμου, η Νταϊάνα και ο Κάρολος ανακοίνωσαν τον χωρισμό τους. Παρόλα αυτά αποφάσισαν να μείνουν πιστοί στις βασιλικές τους υποχρεώσεις.
Στις 29 Ιουνίου του 1994 ο Κάρολος παραδέχτηκε τη σχέση του με την Καμίλα στην εθνική τηλεόραση και το ίδιο βράδυ η πριγκίπισσα Νταϊάνα – που αρχικά δεν θέλησε να πάει στο φιλανθρωπικό δείπνο του «Vanity Fair» στη Serpentine Gallery – έκανε την πιο ιστορική είσοδο με ένα φόρεμα που δεν ταίριαζε και τόσο σε πριγκίπισσα – ανοιχτό στους ώμους, εφαρμοστό και με βαθύ κόψιμο, και το οποίο έστρεψε πάνω της τόσα πολλά βλέμματα που έμεινε στην ιστορία.
Όπως διηγείται η κα Σταμπολιάν «δεν το είχα δει μέχρι τότε σε καμία εφημερίδα και σκέφτηκα ότι δεν το φόρεσε». Και παραλίγο να μην το βάλει, καθώς είχε αγοράσει ένα φόρεμα Valentino. Όμως ο ίδιος ο σχεδιαστής είχε δηλώσει στα περιοδικά ότι η πριγκίπισσα θα παραβρεθεί με δημιουργία του στο Hyde Park. Για αυτόν τον λόγο η Νταϊάνα άλλαξε γνώμη και έτσι είπε στον μπάτλερ της «θα μου βρεις εσύ τι να βάλω».
«Ο μπάτλερ της, Paul Burrell, που ήταν καλός της φίλος, βρήκε το φόρεμα μου και της είπε να βάλει αυτό. Η ίδια είπε εντάξει αλλά νομίζω πως είναι λίγο τολμηρό και της απάντησε ότι είναι ακριβώς αυτό που πρέπει να βάλεις», εξιστορεί η κα Σταμπολιάν. Εκείνη τη στιγμή δεν δήλωσε απλά με την κίνησή της αυτή «είμαι καλά» αλλά συνδέθηκε και με την εικόνα του αγώνα της Νταϊάνας να ζήσει τη ζωή της με τους δικούς της όρους.
Η κυρία Σταμπολιάν σχολιάζοντας την μαγική εκείνη στιγμή που είχε σημαδέψει τον κόσμο και κατακλύζει 30 χρόνια μετά τα social media και μικροί και μεγάλοι γνωρίζουν, ανέφερε ότι «η Νταϊάνα είναι συνέχεια μαζί μας και έχει συνδεθεί ειδικά με αυτό το φόρεμα. Δεν πρόκειται να σταματήσει να μιλάει ο κόσμος για αυτό».
Η πώληση του φορέματος
Η τότε πριγκίπισσα της Ουαλίας αγόρασε το φόρεμα της κυρίας Σταμπολιάν για 900 λίρες και τον Ιούνιο του 1997, λίγο καιρό πριν τον θάνατό της, ο οίκος Christie’s στη Νέα Υόρκη πούλησε το φόρεμα και 78 άλλα σε μια δημοπρασία προς όφελος φιλανθρωπικών οργανώσεων για τον καρκίνο και το AIDS που συγκέντρωσαν συλλογικά 3,25 εκατομμύρια δολάρια. Η δημιουργία της Σταμπολιάν αγοράστηκε για 75.000 δολάρια από ένα ζευγάρι από τη Σκωτία, τους Briege και Grahame Mackenzie που σχεδίαζαν να χρησιμοποιήσουν το φόρεμα για περαιτέρω φιλανθρωπικούς σκοπούς.
Εκεί συναντήθηκε ξανά με την πριγκίπισσα και η ίδια είπε αστειευόμενη στην κα Σταμπολιάν ότι αντιμετώπισε πρόβλημα με το φερμουάρ του φορέματος καθώς είχε πάρει κάποια κιλά. «Αυτό που θυμάμαι έντονα τότε ήταν πως είχε σκύψει να μου μιλήσει και σκεφτόμουν πόσο ψηλή ήταν» αναφέρει η Χριστίνα Σταμπολιάν.
Στην αρχή το φόρεμα ήταν ευκαιρία μετά έγινε βραχνάς
Μέχρι και σήμερα που έχουν περάσει περίπου 30 χρόνια η κυρία Σταμπολιάν έχει δεχτεί χιλιάδες emails και μηνύματα ακόμα δεν την έχει αφήσει κανείς ήσυχη όπως παραδέχεται και σταμάτησε να χρησιμοποιεί το email της καθώς το μόνο που έκανε καθημερινά ήταν delete (διαγραφή).
«Έμπαινα καθημερινά στα μηνύματα και πατούσα διαγραφή μέχρι που είπα ότι δεν το αξίζω αυτό» σημειώνει. Το «παράπονό» της, όπως το εξέλαβα στην συνομιλία μας ήταν πως όλοι την γνωρίζουν μόνο για το ένα φόρεμά της, ενώ θα ήθελε να την θυμούνται και για τα άλλα της φορέματα, που κάποια πωλούνται ακόμα σε vintage μαγαζιά.
Όπως τονίζει η ίδια «στην αρχή το φόρεμα ήταν μια ευκαιρία αλλά μετά έγινε βραχνάς». «Εγώ και ο αγοραστής του φορέματος Grahame Mackenzie (ο οποίος ήταν καλός μου φίλος) εξαφανιστήκαμε μετά την αγορά του φορέματος γιατί δεν μας άφηναν ήσυχους».
Πλέον το μοναδικό εκείνο φόρεμα έχει εξαφανιστεί από την οικογένεια του Mackenzie γιατί είχαν και εκείνοι προβλήματα με την δημοτικότητά του και φοβόντουσαν μην το κλέψουν. Ούτε η κυρία Σταμπολιάν γνωρίζει που είναι σήμερα και αν έχει πουληθεί αλλού.
Όμως για την ίδια το φόρεμα άλλαξε την ζωή της με μια μετακόμιση… Ακριβώς έναν χρόνο πριν φορέσει το φόρεμα η Νταϊάνα η εταιρία είχε κλείσει, έτσι και αποφάσισε να γυρίσει στην Ελλάδα τότε. «Είχα αρχίσει παράλληλα να δημιουργώ εχθρούς και είμαι σίγουρη ότι και το παλάτι δεν με πολυσυμπαθεί. Αλλά δεν με ενοχλεί» δηλώνει.
Οι ρέπλικες του φορέματος
«Η μόδα άρχισε να φτωχαίνει λίγο και δυστυχώς η εταιρία που εργαζόμουν έκλεισε. Ήρθα το 2002 ξανά στην Ελλάδα και έμεινα στον Βόλο για 10 χρόνια, εργαζόμουν μόνη μου» σημειώνει η κα Σταμπολιάν.
«Δεν ήμουν ποτέ καλή με τα οικονομικά και τα χρήματα και όταν εργαζόμουν μόνη μου αισθανόμουν ότι δουλεύω για ορισμένους και αυτό σταματούσε την δημιουργικότητα μου» συμπληρώνει.
Εργάστηκε στην Ελλάδα για κάποιους οίκους του εξωτερικού όπως την εταιρία «Franklin Mint» των ΗΠΑ και στο διάστημα που διέμενε στον Βόλο αποφάσισε να δημιουργήσει ξανά το revenge dress.
«Το έκανα και θαύμασα τον εαυτό μου, είχε πολλή δουλειά» λέει χαρακτηριστικά.
Η ρέπλικα αυτή του φορέματος πουλήθηκε από τον οίκο δημοπρασιών sotheby’s στον William Doyle, Διευθύνων Σύμβουλος της Newbridge Silverware που έχει δημιουργήσει το Museum of Style Icons και μπορεί κανείς να επισκεφτεί την μόνιμη έκθεση φορεμάτων της πριγκίπισσας.
Μετά από χρόνια η κυριά Σταμπολιάν αποφάσισε να κάνει και ένα τρίτο φόρεμα το οποίο έδωσε ως δώρο στην κόρη του ανιψιού της, η οποία είναι μόλις 11 ετών.
Ενώ στην γενέτειρά της έχει εκθέσει στο Κέντρο Τέχνης “Τζιόρτζιο ντε Κίρικο” 14 μικρά μοντέλα φορεμάτων και 45 σχέδια της, μεταξύ των οποίων και το μικρό μοντέλο του «φορέματος της εκδίκησης». Τα οποία το 2008 μεταφέρθηκαν και παρουσιάζονται έκτοτε σε μόνιμη έκθεση σε μικρή αίθουσα του 3ου ορόφου.
Η μόδα σήμερα
Στα 77 της χρόνια η Χριστίνα Σταμπολιάν έχει κάνει 12 επιδείξεις μόδας, είχε δυο μπουτίκ, στην Αγγλία και το Παρίσι. Παραδέχεται ακόμη ότι θα ήθελε να ζήσει στην Ιταλία για πάντα.
Όμως η εξέλιξη της μόδας σήμερα την αφήνει ασυγκίνητη, όπως τονίζει «η μόδα έχει εκλείψει. Τώρα κάνουν τα πάντα στο ίντερνετ, τότε τα design τα κάναμε στην κούκλα και μετά σε χαρτί».
Απεχθάνεται δε τα τζιν με τρύπες στα γόνατα. «Η μόδα τώρα είναι απλή, με μεγάλα φαρδιά φούτερ και δεν προσπαθούν για το στυλ. Όταν είχα έρθει πρώτη φορά στο Λονδίνο ήταν πραγματικά ένα κέντρο μόδας» συμπληρώνει.
Η ίδια μένει μόνιμα στο Λονδίνο και δηλώνει αιώνια παντρεμένη με την δουλεία της και τη μόδα.
