Χτισμένη σε υψόμετρο 1.400 μέτρων, σε μια απόκρημνη πλαγιά των Αγράφων, κοντά στο χωριό Καρίτσα στην Καρδίτσα, η Ιερά Μονή Παναγίας Πελεκητής χρονολογείται από τον 15ο αιώνα και προκαλεί δέος και θαυμασμό στους επισκέπτες της.
Η παράδοση λέγει ότι το όνομα «Πελεκητή» οφείλεται στο ότι για να μπορέσει το Μοναστήρι να οικοδομηθεί στον σχεδόν κατακόρυφο βράχο, χρειάστηκε πρώτα να πελεκηθεί ο βράχος με ξύλινα εργαλεία ύστερα από υπόδειξη της Παναγίας, που παρουσιάστηκε στο όνειρο των μαστόρων λέγοντας: «Θα πελεκήσεις το βράχο με το κοπίδι και θα φτιάξεις μια εκκλησία την οποία θα ονομάσεις Παναγία Πελεκητή». Όταν ξεκίνησε το συνεργείο να χτίζει, είχαν πρόβλημα με το νερό. Ξαναπαρουσιάστηκε η Παναγία και τους είπε: «Σηκώστε εδώ αυτήν την πλάκα και θα βρείτε νερό».
Και πράγματι έτσι έγινε εκεί που είναι σήμερα το πηγάδι. Σύμφωνα πάλι με την παράδοση της περιοχής λέγεται ότι ο πρωτομάστορας έπεσε από την στέγη της Ιεράς Μονής στη χαράδρα που βρίσκεται κάτω από αυτό, αλλά βρέθηκε όρθιος χωρίς να πάθει το παραμικρό μετά από τη σωτηριώδη επέμβαση της Παναγίας της «Πελεκητής».
Είναι χαρακτηρισμένη ως ιστορικό, διατηρητέο μνημείο, χάρη στην πλούσια ιστορία και την περίτεχνη κατασκευή της, ενώ διαθέτει και εκπληκτική θέα στη Λίμνη Πλαστήρα.
Η μονή αγιογραφήθηκε στα μέσα του 17ου αιώνα και αποτελείται από δύο ναούς, έναν της Αναλήψεως του Σωτήρος, με τοιχογραφίες του 1654 και έναν αφιερωμένο στην Παναγία Φανερωμένη, με τοιχογραφίες του 1666. Τη δεκαετία του ’20 εγκαταλείφθηκε από τους μοναχούς και πέρασε πολλές δύσκολες δεκαετίες καταστροφών και κλοπών.
Στην επανάσταση του 1821 όπως και όλες οι Μονές των Αγράφων έπαιξε σημαντικό ρόλο. Ο πατρο-Κοσμάς ο Αιτωλός υπήρξε προσκυνητής της Ιεράς Μονής και κήρυξε σε μεγάλη συγκέντρωση στο λαό της περιοχής της Νεβρόπολης των Αγράφων. Παρόλο που το Μοναστήρι πέρασε δύσκολους καιρούς, κατάφερε να διασώσει μερικά από τα ανεκτίμητα κειμήλιά του.
Τη δεκαετία του 1990, όμως, έγιναν εργασίες αποκατάστασης από την Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Θεωρείται από τα πιο σπάνια θρησκευτικά μνημεία και φιλοξενεί πολλά και σημαντικά κειμήλια όπως ιερά ευαγγέλια και χειρόγραφα.
ΦΩΤΟ: Λεωνίδας Τζέκας//LarissaPress
