Κωνσταντίνος Ντέλλας: Το παρελθόν αν δεν έρθει στο σήμερα καταλήγει μουσειακό

Της Ειρήνης Παπουτσή – ΦΩΤΟ: Δ. Καστανάρας // LarissaPress

Πειραματίζεται, τσαλακώνεται, δε φοβάται το λάθος, ψάχνει το «κέντρο» που τον αφορά και δοκιμάζει ξεκάθαρα μια συνομιλία με τις γενιές, με «εργαλείο» τις γριές που μαζεύουν… τσουκνίδες!

Ο Κωνσταντίνος Ντέλλας υπογράφει την σκηνοθεσία και δραματουργική επεξεργασία της νέας παράστασης της Πειραματικής Σκηνής του Θεσσαλικού Θεάτρου, Οι γριές που μαζεύουν την τσουκνίδα, μάγισσες και μαγείρισσες της μυστικής Θεσσαλίας, εμπνευσμένος από τη λαογραφία της Θεσσαλίας μα και με στόχευση μια «συνομιλία γενεών» με άξονες τη μαγεία, τη μαγειρική και το έμφυλο.

«Πρόκειται για μια συρραφή κειμένων μα και μια αφορμή για διάλογο. Μια ζωντανή παράσταση που χτίζεται συνεχώς και περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα αναφορών και κειμένων από το Μαράν Αθά, του Θωμά Ψύρρα μέχρι τα ρωμαϊκά κείμενα του Οβίδιου και τη Φαρσάλια του Λουκανού και από τη Μαρούλα Κλιάφα και τις μαρτυρίες γυναικών μέχρι τη μάγισσα Εριχθώ, τον μύθο της Μήδειας και τους ιατροσοφικούς κώδικες του 1800», μιλά με θέρμη για μια παράσταση με επίκεντρο τον άνθρωπο, με έντονο το θηλυκό στοιχείο, δοσμένο από άνδρες ηθοποιούς «που προσεγγίζουν τη γυναίκα μέσα από το αρσενικό» και ενθουσιάζεται στην προσέγγιση ενός ηλικιωμένου σώματος από ένα νεανικό.

«Ξεκάθαρα αφορά σε μια συνομιλία ανάμεσα σε γενιές, άλλωστε το παρελθόν αν δεν έρθει στο σήμερα καταλήγει μουσειακό» θα πει, για να αναφερθεί σχεδόν ευλαβικά στα στάδια δημιουργίας μιας πίτας, σε μια τεχνογνωσία που αφορά το θηλυκό στοιχείο, ενώ υπογραμμίζει τη σχέση της γυναίκας με τη μαγεία και τη μαγειρική, αλλά και το πόσο αυτό λειτουργούσε ως μια λανθάνουσα εξουσία, πάντα υπό την σκιά της ανδροκρατίας.

«Μέσα από την τροφή μαθαίνεις πως ορίζονταν οι κοινωνίες. Για δες, η μαγειρική μέσα στο σπίτι ορίζεται από το θηλυκό στοιχείο, ενώ η μαγειρική έξω από αυτό (π.χ. το σούβλισμα του αρνιού) ορίζεται από το αντρικό αντίστοιχα», σημειώνει, υπογραμμίζοντας και τον ρόλο της μάσκας αλλά και της μουσικής στην παράσταση.

«Η μάσκα αποτελεί κομμάτι του τελετουργικού μα και εργαλείο, σε μια παράσταση που μουσικά το παραδοσιακό παντρεύεται με τον ηλεκτρικό ήχο γιατί έτσι… είμαστε!», θα προσθέσει αφοπλιστικά, την ώρα που από το μυαλό μου περνούν «Οι Μάγισσες» του Παπαδιαμάντη και ο αιφνίδιος θάνατος της Μυρμήγκαινας.

«Δεν τον άκουσα πουθενά τον Παπαδιαμάντη», τον πειράζω, για να μου αποκαλύψει πως υπάρχει μέσα από τα σκηνικά, σχολιάζοντας παράλληλα το γεγονός πως «πάντα τα τελετουργικά βρίσκονταν μέσα σε ένα περιθώριο», που τον αφορά.

«Τα άλογα και οι μάγισσες είναι ονομαστά στη Θεσσαλία. Το τελετουργικό και το μεταφυσικό αποτελούν πεδία που είναι στις αναφορές μου. Ας μην ξεχνάμε πως η τελετουργία έχει το στοιχείο της εκτόνωσης των δυνάμεων. Δεν με προβλημάτισε ή με φόβισε κάτι λοιπόν. Ψάχνω κάθε φορά το κέντρο που με αφορά. Το θέμα μου είναι να είμαι ειλικρινής», καταλήγει.

Μυστικοί κώδικες, μια λανθάνουσα εξουσία που στηριζόταν στη χρήση της μαγείας, βότανα και χόρτα, λάδι, νερό και αλεύρι αποτελούν τα στοιχεία μιας τολμηρής παράστασης και ο ορισμός μιας Πειραματικής Σκηνής, σκέφτομαι καθώς τον αποχαιρετώ. Χαμογελώ στην σκέψη πως κάπου γύρω η Μήδεια θα χαίρεται, έτοιμη να κατεβάσει το φεγγάρι. Σε τούτο το θέατρο οι μαγικοί της σπόροι πιάσαν τόπο…

Σύντομο βιογραφικό

Ο Κωνσταντίνος Ντέλλας γεννήθηκε στον Πειραιά (κατάγεται από τα Τρίκαλα). Είναι σκηνοθέτης, ηθοποιός. Σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Βασίλη Διαμαντόπουλου. Ανήκει στο διδακτικό προσωπικό της δραματικής σχολής “Δήλος” της Δήμητρας Χατούπη, στην Αθήνα. Είναι μέλος του Πανελλήνιου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση, με το οποίο συνεργάζεται ως εισηγητής εργαστηρίων σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Έχει ασχοληθεί με την έρευνα και καταγραφή εθίμων, τραγουδιών και χορών διαφόρων τόπων του ελλαδικού χώρου μέσα από συνεντεύξεις (ηχογράφηση, μαγνητοσκόπηση) μελών της εκάστοτε κοινότητας, με έμφαση στο προσφυγικό στοιχείο μικρασιατικό, ποντιακό, καππαδοκικό.

Συντονίζει εργαστήρια με επαγγελματίες και ερασιτέχνες ηθοποιούς, χορευτές, σπουδαστές δραματικών σχολών και εκπαιδευτικούς με θέμα τη συλλογικότητα και την ενδυνάμωση του συνόλου με άξονα τον Χορό της Τραγωδίας. Έχει κάνει workshops ως καλεσμένος εμψυχωτής στο Λύκειο της Επιδαύρου και στην ελληνική θεατρική ομάδα της Ζυρίχης. Ως ερευνητής, έχει ολοκληρώσει ερευνητικό έργο που επιχορηγήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού, πάνω στο θέατρο σκιών. Ως σκηνοθέτης και ηθοποιός, έχει συμμετάσχει στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου (Αντιγόνη του Σοφοκλή, Μικρό Θέατρο Επιδαύρου 2018 και Ηλέκτρα του Σοφοκλή 2015 θέατρο Τέχνης Φρυνίχου) ενώ έχει συμμετάσχει σε φεστιβάλ στο εξωτερικό (Cividale del Friuli Mittelfest festival 2019, Udine 2014 στην Ιταλία).

Έχει παρουσιάσει δουλειές του μεταξύ άλλων, στο Δημοτικό θέατρο Πειραιά (Ο Έλλην Βρυκόλαξ, Insomnia Greca), στη Στοά Αρσάκη, στο Μουσείο Μπενάκη, καθώς και στην περιφέρεια με επίκεντρο τη μελέτη του πάνω στο συνδυασμό του site specific με την ανθρωπολογική, κοινωνική και ιστορική έρευνα του εκάστοτε τόπου. Αυτή την περίοδο σκηνοθετεί το Γκιακ, του Δημοσθένη Παπαμάρκου, στην Αθήνα (θέατρο 104) που επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού και εργάζεται πάνω στη διπλωματική του ως μεταπτυχιακός φοιτητής της Σχολής Καλών Τεχνών Πελοποννήσου στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών.