Της Ειρήνης Παπουτσή
Θλίψη και απογοήτευση στη θέα περήφανων πλάτανων που στέκουν πλέον κατάξεροι στην κοιλάδα των Τεμπών, καθώς όπως όλα δείχνουν έφτασε και στην περιοχή μας η ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους του πλατάνου που προκαλείται από τον μύκητα Ceratocystis platani και απειλεί με καταστροφή τα πλατανοδάση σε αρκετές περιοχές της χώρας μας.
Γνωστός για τις οικολογικές του ανησυχίες ο Λαρισαίος Χημικός και Περιβαλλοντολόγος, Ζήσης Αργυρόπουλος, εντόπισε το πρόβλημα κάνοντας μια περιήγηση στην κοιλάδα, ενώ μιλώντας στη LarissaPress περιγράφει μια δυσοίωνη εξέλιξη με κατάληξη τον «θάνατο» των δέντρων, σημειώνοντας παράλληλα και την αδιαφορία των υπευθύνων για ένα ζήτημα που θίχτηκε από πλευράς του από το 2019.
«Ποιος θα μας δώσει επιτέλους μια υπεύθυνη απάντηση για το αν ο μύκητας ceratocystis fibriatta platani έχει φτάσει στην κοιλάδα των Τεμπών; Η Περιφέρεια; Το Δασαρχείο; Το Υπουργείο Περιβάλλοντος;», αναρωτιέται ο κ. Αργυρόπουλος, τονίζοντας μάλιστα πως από το 2019 έθεσε ερώτημα για τον αν παρακολουθείται το όλο θέμα στο Περιφερειακό Συμβούλιο Θεσσαλίας (μέσω της παράταξης «Πρωτοβουλία») δίχως ποτέ να λάβει απάντηση!
«Σε πρόσφατη επίσκεψή μου στην κοιλάδα των Τεμπών μέτρησα τουλάχιστον 15 ξερά δέντρα κι άλλα περίπου 20 με συμπτώματα μικροφυλλίας, χωρίς να καταφέρω να τη γυρίσω όλη, κάτι που θα επιχειρήσω εντός της εβδομάδας κάνοντας τη διαδρομή με το τρενάκι», συνεχίζει ο κ. Αργυρόπουλος, ενώ το θέμα αναμένεται να τεθεί εκ νέου στην προσεχή συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου. Θυμίζουμε πως από το 2019 και στο πλαίσιο συνεδρίου για τον Πηνειό ο κ. Αργυρόπουλος είχε θέσει το ζήτημα, δίχως κανείς να είναι σε θέση να δώσει πειστικές απαντήσεις, ενώ αίσθηση είχε προκαλέσει τοποθέτηση δασολόγου, που παίρνοντας τον λόγο ως μέλος του ακροατηρίου σημείωσε πως πλέον «άνοιξε η κερκόπορτα» και για τη Θεσσαλία.
«Όπως όλα δείχνουν ο άνθρωπος αυτός δυστυχώς δικαιώνεται», αναφέρει ο συνομιλητής μας, πιθανολογώντας πως η ασθένεια έφτασε στην κοιλάδα από τα γειτονικά Τρίκαλα και ενδεχομένως από σκαπτικά μηχανήματα που κινήθηκαν νωρίτερα σε περιοχές που είχαν προσβληθεί από τον μύκητα. «Ζητούσα ανέκαθεν απολύμανση των μηχανημάτων μα ποιος να σ’ ακούσει στη χώρα του ωχαδερφισμού, της προχειρότητας και της αδιαφορίας;
Πλέον φοβάμαι πως είναι πολύ αργά για οτιδήποτε, αφού η απομόνωση και καταστροφή των ασθενών δέντρων πάνω σε ειδικές μεμβράνες νάιλον θεωρείται σχεδόν αδύνατη, καθώς υπάρχουν πλατάνια με ρίζες στον Πηνειό», ξεσπά ο κ. Αργυρόπουλος.
Η ασθένεια
Η ασθένεια εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις ΗΠΑ το 1935, ενώ στην Ευρώπη φέρεται να φτάνει τη δεκαετία του 1940 και κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν πυρομαχικά μεταφέρονταν σε κιβώτια από ξύλο πλάτανου, που όπως εκτιμάται είχε προσβληθεί από τον μύκητα. Στην Ελλάδα ο μύκητας εντοπίστηκε για πρώτη φορά αρχές του 2000 και έχει εισαχθεί κατά πάσα πιθανότητα με πολλαπλασιαστικό υλικό από την Ιταλία, χωρίς να αποκλείεται όμως η είσοδός του με κάποιο μολυσμένο μηχάνημα ή εργαλείο ή ακόμα και με ξύλο από προσβεβλημένα δένδρα που χρησιμοποιήθηκε ως υλικό συσκευασίας, ενώ καταγράφηκε για πρώτη φορά στον νομό Μεσσηνίας και στη συνέχεια εντοπίστηκε και σε άλλες περιοχές της Δυτικής Πελοποννήσου, νεκρώνοντας χιλιάδες δένδρα πλατάνου.
Το 2010 διαπιστώθηκε για πρώτη φορά στην Ήπειρο και στη συνέχεια εξαπλώθηκε και σε άλλες περιοχές της Δυτικής, της Στερεάς και Κεντρικής Ελλάδας (Τρίκαλα, Καρδίτσα, Ευρυτανία, Φθιώτιδα κλπ.). Σημειώνεται πως σύμφωνα με τους επιστήμονες η χρήση μυκητοκτόνων είναι ανώφελη και βιολογικοί εχθροί του μύκητα δεν υπάρχουν στην Ελλάδα, χώρια που η εισαγωγή τους θα έχει απρόβλεπτες συνέπειες, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που προβληματίζονται όχι μόνο για την εξέλιξη της ασθένειας που απειλεί την πανέμορφη κοιλάδα, μα και για την ανεξέλεγκτη υλοτόμηση των δέντρων από ασυνείδητους, που στη θέα των ξερών πλάτανων βλέπουν ήδη… προσανάμματα ενόψει ενός δύσκολου χειμώνα.
