Τη δυνατότητα χορήγησης ευρωπαϊκής επιδότησης και συγκεκριμένα συνδεδεμένης ενίσχυσης στο καλαμπόκι, πέραν αυτής στο μαλακό σιτάρι που έχει περιληφθεί ήδη στο Στρατηγικό Σχέδιο για τη νέα ΚΑΠ, διερευνά το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων σε μια προσπάθεια να κινητροδοτήσει την ελληνική παραγωγή μετά την εκτίναξη της τιμής των δημητριακών ως αποτέλεσμα της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η Ελλάδα είναι ελλειμματική στο καλαμπόκι και υπάρχει κίνδυνος φέτος το έλλειμμα αυτό να διευρυνθεί καθώς μερίδα παραγωγών έχουν εκφράσει την πρόθεση να μειώσουν τα καλλιεργούμενα στρέμματα.
Οι βασικοί λόγοι γι’ αυτό είναι δύο:
Το καλαμπόκι είναι καλλιέργεια που χρειάζεται ενέργεια στο χωράφι, άρα σημαντική ποσότητα λιπασμάτων και γενικότερα εισροών και μεγάλες ποσότητες νερού. Δεδομένων των πολύ μεγάλων αυξήσεων φέτος στο κόστος των εισροών (κυρίως των λιπασμάτων) και της ενέργειας, το υψηλό κόστος παραγωγής στο καλαμπόκι λειτουργεί αποτρεπτικά για μερίδα παραγωγών καθώς μάλιστα στην εποχή της κλιματικής αλλαγής υπάρχει πάντοτε το ενδεχόμενο μείωσης ή καταστροφής της σοδειάς από ακραία καιρικά φαινόμενα.
Την ίδια ώρα, η ανταγωνιστική καλλιέργεια του βαμβακιού (η σπορά και των δύο γίνεται την Άνοιξη, από τέλη Μαρτίου – τέλη Απριλίου το καλαμπόκι, λίγες ημέρες αργότερα το βαμβακιού) εκτός από υψηλή τιμή ενισχύεται και από τη συνδεδεμένη ενίσχυση (λέγεται συνδεδεμένη διότι έχει στόχο και συνδέεται με την αύξηση της παραγωγής), περίπου 67 ευρώ το στρέμμα (το ακριβές ύψος καθορίζεται κάθε χρόνο με βάση το συνολικό αριθμό καλλιεργούμενων στρεμμάτων). Σημειώνεται ότι αριθμός στρεμμάτων με καλαμπόκι στη Μακεδονία έχουν δεσμευτεί στο ακτινίδιο λόγω της εξαιρετικής πορείας του τα τελευταία χρόνια.
Προβληματισμός για φαινόμενο «φούσκας»
Το πρόσφατο ράλι στη διεθνή τιμή καλαμποκιού, που την οδήγησε πάνω από τα 30 λεπτά το κιλό (έχει φθάσει και τα 36…), ενώ τα προηγούμενα χρόνια κυμαινόταν στα 15-16 και μόλις πέρυσι υπερέβη τα 20, φαίνεται ότι οδηγεί σε δεύτερες σκέψεις κάποιους παραγωγούς και ίσως τελικά να μην επιβεβαιωθούν οι αρχικές εκτιμήσεις για μείωση των καλλιεργούμενων στρεμμάτων ακόμη και σε ποσοστό 20% (τα τελευταία χρόνια καλλιεργούνται περί το 1 εκατομμύρια στρέμματα με καλαμπόκι).
Ωστόσο, γενικότερα υπάρχει προβληματισμός για τη στρέβλωση στην τιμή του η οποία μπορεί να οδηγήσει σε φαινόμενο «φούσκας» και άρα να αποβεί τελικά σε βάρος των παραγωγών καθώς οι πάρα πολύ υψηλές τιμές μπορεί να οδηγήσουν σε μείωση της κατανάλωσης, η οποία με τη σειρά της σε αλυσιδωτή μείωση των τιμών, την ώρα βεβαίως που το κόστος παραγωγής είναι υψηλό.
Στα 30-40 ευρώ το στρέμμα η συνδεδεμένη στο καλαμπόκι
Σ’ αυτό το σκηνικό κι ενώ οι παραγωγοί καλούνται να λάβουν τις αποφάσεις τους, στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων διερευνούν τώρα το ενδεχόμενο ενίσχυσης της καλλιέργειας με συνδεδεμένη ενίσχυση, ύψους 30-40 ευρώ το στρέμμα.
Πρόκειται για μέτρο:
με λογικό» κόστος, περί τα 30-40 εκατ. ευρώ, από ευρωπαϊκούς πόρους και
απόλυτα συμβατό με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Άλλωστε, όπως αναφέρεται στον ορισμό των συνδεδεμένων ενισχύσεων, χορηγούνται «προκειμένου να αντιμετωπιστούν ορισμένες δυσκολίες σε γεωργικούς τομείς σημαντικούς για οικονομικούς, κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς λόγους».
Συνεπώς, με την απογείωση της τιμής του καλαμποκιού στις διεθνείς αγορές, την αβεβαιότητα ακόμη και για την επάρκεια στην ευρωπαϊκή αγορά, ανάλογα βεβαίως και με την εξέλιξη του πολέμου στην Ουκρανία, τους Ευρωπαίους κτηνοτρόφους να ζητούν ευλόγως την εξασφάλιση των απαιτούμενων ποσοτήτων καλαμποκιού για τα ζώα τους και μάλιστα σε «λογικές» τιμές, η χορήγηση συνδεδεμένης ενίσχυσης προβάλλει, εκτιμούν στο υπουργείο, ως μέτρο που μπορεί να συντελέσει στο να «κρατηθούν» όσο το δυνατόν περισσότερα στρέμματα στην καλλιέργεια.
Βεβαίως, η λίστα με τις 19 τον αριθμό συνδεδεμένες ενισχύσεις έχει ήδη υποβληθεί στις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, χωρίς φυσικά το καλαμπόκι. Μετά, όμως, την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και μπροστά στην επισιτιστική κρίση που προβάλλει απειλητική στην Ευρώπη, τα δεδομένα μεταβάλλονται κι όλα είναι ανοιχτά εν όψει μάλιστα του «πακέτου» μέτρων που καταρτίζει η ίδια η ΕΕ για τον αγροδιατροφικό τομέα.
Συνδεδεμένη ενίσχυση και στο μαλακό σιτάρι
Όσον αφορά στο μαλακό σιτάρι (χρησιμοποιείται στο ψωμί), στο οποίο επίσης είναι ελλειμματική η Ελλάδα, έχει ήδη περιληφθεί στο Στρατηγικό Σχέδιο της Ελλάδας για τη νέα ΚΑΠ 2023-27 η χορήγηση συνδεδεμένης ενίσχυσης ύψους 10 ευρώ το στρέμμα. Ανάλογη ενίσχυση προβλέπεται για το σκληρό σιτάρι (χρησιμοποιείται στα ζυμαρικά) και για το κριθάρι, τόσο αυτό για βυνοποίηση (παραγωγή μπύρας) όσο και για αυτό που διατίθεται για τις ανάγκες της κτηνοτροφίας.
Μέχρι τώρα, συνδεδεμένη ενίσχυση καταβαλλόταν μόνο στο σκληρό σιτάρι, γεγονός που εξηγεί – ως ένα βαθμό – την κυριαρχία του μεταξύ των δημητριακών στην ελληνική επικράτεια.
Στη Βουλή η διάταξη για τη μείωση του ΦΠΑ στα λιπάσματα
Στο μεταξύ, έως σήμερα Παρασκευή αναμένεται να περιληφθεί σε διάταξη νόμου και να αποσταλεί για ψήφιση στη Βουλή η εξαγγελθείσα στις 4 Φεβρουαρίου ρύθμιση για μόνιμη μείωση του συντελεστή ΦΠΑ στα λιπάσματα στο 6% από 13%, με εκτιμώμενο κόστος για τον προϋπολογισμό 20 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση.
Αυτό ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών, κ. Χρήστος Σταϊκούρας απαντώντας σε ερώτηση του προέδρου του Συνδέσμου Παραγωγών Εμπόρων Λιπασμάτων (ΣΠΕΛ), κ. Δημήτρη Ρουσσέα, στο πλαίσιο της διαδικτυακής σύσκεψης που διοργάνωσε το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών (ΕΕΑ).
