Επιμέλεια – Φωτογραφίες : Δημήτρης Καστανάρας // larissapress
Ο Στρατηγός Χαράλαμπος Γ. Κατσιμήτρος γεννήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1886 στο χωριό Κλειτσός και ήταν ένας από τους βασικούς συντελεστές της νίκης του Στρατού σε βάρος των Ιταλών στα Βουνά της Αλβανίας στο έπος του 1940-41.
Πήρε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-1913), ενώ κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου πολέμησε και διακρίθηκε για τη γενναιότητά του στο Μακεδονικό Μέτωπο. Συμμετείχε επίσης στη Μικρασιατική Εκστρατεία (1921-1922) ως διοικητής Τάγματος (ταγματάρχης) και τραυματίστηκε μάλιστα σοβαρά στη Μάχη του Αφιόν Καραχισάρ (13 Αυγούστου 1922).
Στις 9 Φεβρουαρίου 1938 ανέλαβε διοικητής της 8ης Μεραρχίας Πεζικού στην περιοχή της Ηπείρου με έδρα τα Ιωάννινα, η οποία αποτελούνταν σχεδόν αποκλειστικά από Ηπειρώτες, με το σκεπτικό ότι αν χρειαζόταν θα αγωνίζονταν κυριολεκτικά «υπέρ βωµών και εστιών». Εκεί εργάστηκε μεθοδικά και ολοκλήρωσε τη γραμμή άμυνας, ώστε να αντιμετωπίσει πιθανή επίθεση της Ιταλίας, που κατείχε την Αλβανία.
Το βράδυ της 27ης Οκτωβρίου 1940, ο αρχηγός του Γεν. Επιτελείου Στρατηγός Αλ. Παπάγος, «διατάσσει όπως 8η Μεραρχία Ηπείρου αποκρούσει διά των όπλων την εισβολή των Ιταλικών Στρατευμάτων, συμμορφουμένη προς τις διαταγές, για την εκτέλεση της αποστολής της». Ο στρατηγός Χ. Κατσιμήτρος απάντησε: «Η Μεραρχία θα εκτελέσει το καθήκον της προς την πατρίδα, όπως επιβάλλει η εθνική τιμή και καθ’ όν τρόπον αυτή γνωρίζει»! Με δική του πρωτοβουλία, και χωρίς καμιά βοήθεια από το ΓΕΣ, χωρίς κανείς στην Αθήνα να πιστεύει, ούτε στιγμή στον αγώνα του, στάθηκε στην πρώτη γραμμή, πολέμησε και νίκησε, μαζί με τον Συνταγματάρχη K. Δαβάκη και το ηρωικό απόσπασμά του.
Τις πρώτες ημέρες του πολέμου, ο Υποστράτηγος Χ. Κατσιμήτρος, ως διοικητής της 8ης Μεραρχίας εξουδετέρωσε την επίθεση και διέταξε σθεναρή άμυνα στον τομέα Ελαίας-Καλαμά.
Ο Αρχιστράτηγος Αλ. Παπάγος με την σύμφωνη γνώμη του Πρωθυπουργού Ι. Μεταξά και του Βασιλιά, τον διέταξε να εγκαταλείψει τη θέση άμυνας στην ελληνοαλβανική μεθόριο και να υποχωρήσει σταδιακά προς το νότο έως την κοιλάδα του Αράχθου και κοντά στην περιοχή της Άρτας να οργανώσει την άμυνα. Ουσιαστικά διέταξαν τη Μεραρχία Ηπείρου, να εγκαταλείψει την ελληνοαλβανική μεθόριο και να υποχωρήσει: «τι σκοτώνεστε επάνω στο Καλπάκι γυρίσετε πίσω από Μέτσοβο», διέταζε το Γ.Σ. ! Ο Χ. Κατσιμήτρος αγνόησε τη διαταγή του Αρχιστρατήγου και αποφάσισε να αμυνθεί στα σύνορα. Με την ηρωική του αντίσταση στο Καλπάκι, συντέλεσε στην τελική νίκη σε βάρος των Ιταλών.
Συγκεκριμένα τις πρώτες ημέρες του ελληνοϊταλικού πολέμου, η επίλεκτη ιταλική μηχανοκίνητη μεραρχία «Κενταύρων» προσπάθησε να σπάσει την ελληνική αμυντική γραμμή στον τομέα της VIII Μεραρχίας. Στην εμπροσθοφυλακή των «Κενταύρων» βρίσκονταν 30 άρματα μάχης (τανκς). Οι Έλληνες δεν διέθεταν τέτοια όπλα και δεν γνώριζαν πως να τα αντιμετωπίσουν σε μάχη εκ παράταξης. Ο Κατσιμήτρος, όμως, αντί να υποχωρήσει, και να αφήσει την πρωτοβουλία στους Ιταλούς, αποφάσισε να τους παρασύρει σε μια τοποθεσία όπου τα τεθωρακισμένα τους θα παγιδεύονταν από τα στοιχεία του περιβάλλοντος. Θα ήταν έτσι δυνατόν να εξουδετερωθούν από τις βολές του ελληνικού πυροβολικού. Για τον λόγο αυτό, ο Κατσιμήτρος επέλεξε να δώσει μάχη στην τοποθεσία Ελαία, που ήταν μια κοιλάδα σε σχήμα πετάλου που την περικύκλωνε ο ορεινός όγκος του Καλπακίου. Στα χαμηλότερα σημεία της τοποθεσίας υπήρχαν έλη που δημιούργησε ο ποταμός Καλαμάς. Μεταξύ 4-6 Νοεμβρίου 1940 τα ιταλικά τεθωρακισμένα παγιδεύτηκαν σε αυτή την τοποθεσία με αποτέλεσμα οι Έλληνες να καταστρέψουν εννέα ιταλικά άρματα μάχης και να κυριεύσουν άλλα 15 ανέπαφα, καθώς και 50 μοτοσικλέτες, φορτηγά κ.ά.
Με τα 15 ιταλικά άρματα μάχης που πήρε στον Καλαμά, ο ελληνικός στρατός συγκρότησε την πρώτη μηχανοκίνητη μονάδα στην ιστορία του (ΧΙΧ Μηχανοκίνητη Μεραρχία). Η μονάδα αυτή πολέμησε τους Γερμανούς εισβολείς στη Μακεδονία, μεταξύ 7-9 Απριλίου 1941.
Αν ο Χ. Κατσιμήτρος είχε υπακούσει, τότε προφανώς, η έκβαση του πολέμου θα ήταν διαφορετική. Η διαταγή του υποστράτηγου Κατσιμήτρου, να παραμείνει η 8η Μεραρχία στη θέση της αγωνιζόμενη κατά των εισβολέων, κόντρα στις «εντολές» της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας, ήταν αυτή που έγραψε ιστορία οδηγώντας στο Έπος του 1940.
Αντί για υποχώρηση, ο Στρατηγός Χ. Κατσιμήτρος στην ημερήσια διαταγή του στο προσωπικό της VIII Μεραρχίας, του ηρωικότερου ίσως σχηματισμού στρατού της σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας, καλούσε σε άμυνα μέχρις εσχάτων και δήλωνε ότι οποιαδήποτε υποχώρηση ήταν αδιανόητη και ότι εκεί, στα σύνορα, ήταν και η τελευταία γραμμή άμυνας.
Ο ΗΡΩΑΣ όμως των Αλβανικών βουνών μετά διέπραξε τραγικά σφάλματα, καθώς κατηγορήθηκε πως συνεργάστηκε με τους Γερμανούς κατακτητές!
Ορκίστηκε Υπουργός στις 30 Απριλίου 1941 στα Παλαιά Ανάκτορα.
Διατέλεσε υπουργός Εργασίας και προσωρινώς υπουργός Γεωργίας από τις 30 Απριλίου 1941 έως τις 22 Σεπτεμβρίου 1941, στην κυβέρνηση του Γεωργίου Τσολάκογλου.
Εικάζεται πως την απερισκεψία αυτή την έκανε για να βοηθήσει τους στρατιώτες του που πολλοί βγήκαν στο βουνό.
Ο Κατσιμήτρος και άλλοι 27 ανώτατοι στρατιωτικοί παραπέμφθηκαν σε δίκη στο Δικαστήριο δοσίλογων. Η ειδική κατηγορία που τον βάρυνε αναφέρονταν στη στρατιωτική του δράση και καθόριζε ότι, « …..τυγχάνοντες στρατηγοί και διοικηταί ενόπλου στρατεύματος εις ανοικτόν τόπον διεπραγματεύθησαν μετά του εχθρού την σύναψιν ανακωχής, συνθηκολογήσαντες μετ αυτού χωρίς προηγουμένως να πράξουν ό,τι το καθήκον και η στρατιωτική τιμή υπηγόρευε αυτοίς, εκ της τοιαύτης δε συνθηκολογήσεως κατέθεσεν τα όπλα το υπό την διοίκησιν αυτών στράτευμα…».
Η απόφαση εκδόθηκε στις 31 Μαΐου 1945, λίγο μετά την συμφωνία της Βάρκιζας, και μ’ αυτήν καταδικάστηκε σε κάθειρξη 5,5 ετών «διότι γενόμενος υπουργός συνέπραξεν μετά του πρωθυπουργού εις την εκτέλεσιν των αξιοποίνων πράξεων της συνεργασίας και διευκολύνσεως..» που παρείχε στις δυνάμεις Κατοχής και αποπέμφθηκε από το στράτευμα με παράλληλη έκπτωση από το βαθμό του αντιστράτηγου.
Στις 5 Οκτωβρίου 1949 με διάταγμα του Βασιλέως Παύλου, το οποίο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως την 15η Οκτωβρίου, του χαρίστηκε το υπόλοιπο της ποινής και αποφυλακίστηκε. Το 1953 αποκαταστάθηκε στο βαθμό του και προήχθη στο βαθμό του αντιστράτηγου. Παράλληλα τέθηκε σε αναδρομική αποστρατεία από το 1947, λόγω της συμπληρώσεως του ηλικιακού ορίου και του αποδόθηκαν όλα τα παράσημα του, από τον τότε πρωθυπουργό στρατάρχη Αλέξανδρο Παπάγο.
Έζησε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του έως το 1962 στη συνοικία της Κυψέλης στην Αθήνα. Πέθανε μόνος και ξεχασμένος από φίλους και συμπολεμιστές.
