Δικηγόροι με τουλάχιστον τριετή άσκηση επαγγέλματος και λογιστές – φοροτεχνικοί Α΄ τάξης θα μπορούν να συμπράττουν στη διαδικασία απονομής συντάξεων (κύριων, επικουρικών και εφάπαξ), σύμφωνα με την τροπολογία του υπουργείου Εργασίας που αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή σήμερα. Η αμοιβή τους θα είναι αφορολόγητη και ακατάσχετη και θα καταβάλλεται από τον ΕΦΚΑ. Θα προηγηθεί η πιστοποίηση και η εκπαίδευσή τους και η ένταξή τους σε ένα ηλεκτρονικό μητρώο πιστοποιημένων συνεργατών, απ’ όπου θα μπορεί ο ασφαλισμένος να επιλέγει.
Η συγκεκριμένη τροπολογία αναμένεται να ανάψει το πράσινο φως, προκειμένου ιδιώτες δικηγόροι και λογιστές να ριχτούν στη μάχη της έκδοσης των νέων συντάξεων αλλά και της εκκαθάρισης του «στοκ» των παλαιών, που ξεπερνούν τις 300.000. Πρόκειται για ένα φιλόδοξο εγχείρημα, με τους ειδικούς της κοινωνικής ασφάλισης να εκτιμούν ότι δύσκολα θα λειτουργήσει αποτελεσματικά, καθώς καλείται ένας ιδιώτης, δικηγόρος ή λογιστής να διεκπεραιώσει διαδικασίες στις οποίες σήμερα εμπλέκονται ακόμη και 40 υπάλληλοι του ΕΦΚΑ. Ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης πάντως δηλώνει αποφασισμένος να ρίξει στον… πόλεμο όλα τα όπλα, είτε αυτά είναι επιπλέον μπόνους στους υπαλλήλους του ΕΦΚΑ είτε προσλήψεις μόνιμων και συμβασιούχων είτε αγορά 1.700 κομπιούτερ, είτε βέβαια η αξιοποίηση ιδιωτών που θα βοηθήσουν με την εμπειρία τους.
Αναλυτικά, βάσει της τροπολογίας, οι ιδιώτες θα επιλέγονται από τους ασφαλισμένους. Η ανάθεση από τον ενδιαφερόμενο θα γίνεται μέσω υπεύθυνης δήλωσης προς τον e-ΕΦΚΑ, με την οποία θα καθορίζεται το ειδικότερο αντικείμενο του ιδιώτη. Η ανάθεση μπορεί να γίνει και με καταχώριση σε ειδική πλατφόρμα, αντίστοιχη με αυτήν του Taxisnet, στο πληροφοριακό σύστημα του e-ΕΦΚΑ. Θα παρέχεται δε αυτοδίκαια εξουσιοδότηση για την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων του ασφαλισμένου. Οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες θα έχουν πρόσβαση σε όλα τα στοιχεία και δεδομένα που τηρούνται σε ηλεκτρονικά και έγχαρτα αρχεία του ΕΦΚΑ. Με κωδικούς Taxis θα μπορούν να εισέρχονται και να καταχωρίζουν κάθε αναγκαίο στοιχείο στο πληροφοριακό σύστημα του e-ΕΦΚΑ.
Βασικό έργο τους θα είναι:
α) Να διαπιστώνουν τον χρόνο ασφάλισης και να εκδίδουν σχετική βεβαίωση.
β) Να διαπιστώνουν την ύπαρξη ή μη οφειλόμενων εισφορών (για τους μη μισθωτούς), να εκδίδουν σχετική βεβαίωση ή να υποβάλλουν αίτηση ρύθμισης.
γ) Να υπολογίζουν το οφειλόμενο ποσό για την αναγνώριση πλασματικού χρόνου και να εκδίδουν σχετική βεβαίωση.
δ) Να συντάσσουν σχέδιο απόφασης προσωρινής σύνταξης, καθώς και οριστικής κύριας και επικουρικής σύνταξης.
ε) Να εκδίδουν προσυνταξιοδοτική βεβαίωση.
στ) Να συντάσσουν σχέδιο πράξης διακανονισμού οφειλών.
Με βάση αυτές τις βεβαιώσεις, τις οποίες θα πρέπει να υποβάλει ο πιστοποιημένος στον ΕΦΚΑ, οι αρμόδιες υπηρεσίες του φορέα θα υπολογίζουν το ποσό της σύνταξης και θα εκδίδουν την οριστική απόφαση μέσα σε 30 ημέρες, ώστε η πράξη απονομής της σύνταξης να αναρτάται στην προσωπική θυρίδα του ασφαλισμένου. Εάν παρέλθει το όριο των 30 ημερών από την υποβολή του σχεδίου οριστικής απόφασης και δεν έχει εκδοθεί η απόφαση, θα θεωρείται ότι έχει εγκριθεί το σχέδιο του ιδιώτη, και βάσει αυτού θα απονέμεται η σύνταξη.
Η τροπολογία ορίζει ότι οι υπάλληλοι που εκδίδουν πράξεις απονομής σύνταξης, κύριας ή επικουρικής, ή εφάπαξ με βάση τα σχέδια και τις βεβαιώσεις των ιδιωτών, δεν θα έχουν καμία ευθύνη για εγγραφές και ενδείξεις των πράξεων που οφείλονται σε σφάλματα των δικηγόρων ή των λογιστών.
Αμοιβή – έλεγχος
Ο e-ΕΦΚΑ θα καταβάλλει κατ’ αποκοπήν αποζημιώσεις στους πιστοποιημένους επαγγελματίες για κάθε επιμέρους πράξη, το ύψος των οποίων θα καθοριστεί με υπουργική απόφαση. Η τροπολογία βέβαια ξεκαθαρίζει πως οι αποζημιώσεις που καταβάλλονται από τον e-ΕΦΚΑ είναι αφορολόγητες, ακατάσχετες και ανεκχώρητες και δεν υπόκεινται σε κανενός είδους φόρο και εισφορά. Δικηγορικοί κύκλοι μάλιστα επεσήμαιναν ότι η πρόβλεψη αυτή ενδέχεται να αποτελέσει σημαντικό κίνητρο για την εμπλοκή των ιδιωτών στη διαδικασία, εκτιμώντας παράλληλα ότι το ύψος της αποζημίωσης θα είναι σχετικά μικρό.
Η αρμόδια υπηρεσία του e-ΕΦΚΑ θα πραγματοποιεί υποχρεωτικά κάθε μήνα τυχαίο δειγματοληπτικό έλεγχο σε ποσοστό τουλάχιστον 5% των συντάξεων που εκδίδονται κάθε μήνα. Επίσης, θα γίνεται έλεγχος και σε άλλες περιπτώσεις, όταν για παράδειγμα η σύνταξη που εκδίδεται είναι ιδιαίτερα υψηλή, ή η θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος οριακή.
Εάν προκύψει ότι βεβαιώσεις ή σχέδια αποφάσεων με βάση τις οποίες χορηγήθηκε η σύνταξη είναι εσφαλμένα ή ελλιπή, η απόφαση απονομής σύνταξης θα ανακαλείται ή και θα αλλάζει. Μάλιστα, το όριο για αυτή την αλλαγή ορίζεται στη 10ετία από την έκδοση της πράξης απονομής της σύνταξης. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί δόλος ή βαρεία αμέλεια προβλέπεται και πρόστιμο από 1.000 έως 10.000 ευρώ για κάθε εσφαλμένη βεβαίωση.
Επίσπευση διαδικασιών έκδοσης για δημοσίους υπαλλήλους και αγρότες
Δεύτερη ευκαιρία για ρύθμιση των παλαιών, πριν από το 2019, οφειλών που είχαν προς τον ΕΦΚΑ μη μισθωτοί, σε έως 120 δόσεις, ανοίγει τροπολογία του υπουργείου Εργασίας, η οποία περιλαμβάνεται στο «πακέτο» των ασφαλιστικών διατάξεων που πήρε τον δρόμο προς τη Βουλή.
Παράλληλα, και με στόχο την επίσπευση των διαδικασιών έκδοσης των εκκρεμών συντάξεων, προβλέπεται σειρά παρεμβάσεων που μειώνουν την αναμονή, κυρίως όσον αφορά αγρότες και δημοσίους υπαλλήλους. Επίσης, καθίσταται υποχρεωτική η προσωρινή σύνταξη για μια σειρά ασφαλισμένων που μέχρι σήμερα δεν δικαιούνταν να τη λάβουν, όπως είναι αγρότες ή ασφαλισμένοι σε περισσότερα από ένα ασφαλιστικά ταμεία. Τέλος, ανοίγει ο δρόμος για τη λήψη σύνταξης απ’ όσους μη μισθωτούς έχουν οφειλές προς τον ΕΦΚΑ έως 20.000 ευρώ, με κερδισμένους τους επιστήμονες του πρώην ΕΤΑΑ για τους οποίους μέχρι σήμερα ίσχυε πλαφόν στα χρέη της τάξης των 15.000 ευρώ. Για τους αγρότες, το όριο αυξάνεται από 4.000 στις 6.000 ευρώ.
Ρύθμιση παλαιών χρεών
Αναλυτικά, δίνεται η δυνατότητα να υποβάλουν αίτηση ένταξης των οφειλών προς τον ΕΦΚΑ, που δημιουργήθηκαν έως τις 31/12/2018, στην ευνοϊκή ρύθμιση των «120 δόσεων», έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2021. Να σημειωθεί ότι η πόρτα για τη ρύθμιση είχε κλείσει τον Σεπτέμβριο του 2019. Προσοχή όμως, η διάταξη δεν αφορά το σύνολο των οφειλετών. Αφορά τους μη μισθωτούς, ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες που είχαν προχωρήσει στον επανυπολογισμό των εισφορών τους και κατά συνέπεια τη μείωση των οφειλόμενων ποσών, δεν είχαν όμως ενταχθεί στη β΄ φάση της διαδικασίας, ήτοι δεν είχαν υποβάλει αίτηση ρύθμισης προς το ΚΕΑΟ.
• Αγρότες. Με άλλη διάταξη, ανοίγει ο δρόμος για επίσπευση της διαδικασίας συνταξιοδότησης σε αγρότες που έως το 2016 ήταν και ελεύθεροι επαγγελματίες, σε περιοχές κάτω των 2.000 κατοίκων. Ακόμη κι αν ο χρόνος ασφάλισής τους για το διάστημα αυτό αμφισβητείται από τον πρώην ΟΑΕΕ, η τροπολογία έρχεται και ξεκαθαρίζει ότι ο χρόνος λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης στον ΕΦΚΑ, οι εισφορές δεν επιστρέφονται, εφόσον δεν έχει εκδοθεί απόφαση διαγραφής και τυχόν οφειλές στον πρώην ΟΑΕΕ, βεβαιωμένες ή μη, που έχουν προκύψει διαγράφονται και δεν αναζητούνται. Μάλιστα, ξεκαθαρίζεται ότι η συγκεκριμένη διάταξη εφαρμόζεται και επί των εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης και εκκρεμών υποθέσεων αμφισβητήσεων ενώπιον αρμόδιων διοικητικών οργάνων.
• Δημόσιοι υπάλληλοι. Με την τροπολογία του υπουργείου Εργασίας που αναμένεται να κατατεθεί σήμερα στη Βουλή, δίνεται λύση σε ένα ακόμη χρονοβόρο βήμα έκδοσης της σύνταξης, των δημοσίων υπαλλήλων, καθώς προβλέπεται ότι το δελτίο ατομικής και υπηρεσιακής κατάστασης (ΔΑΥΚ), το οποίο αποτελεί προϋπόθεση για την οριστική παραλαβή της αίτησης συνταξιοδότησης και της αίτησης απονομής εφάπαξ παροχής, θα συμπληρώνεται ηλεκτρονικά από τον αρμόδιο υπάλληλο της υπηρεσίας από την οποία αποχωρεί ο ασφαλισμένος. Θα οριστικοποιείται από τον κατά περίπτωση προϊστάμενο του αρμόδιου υπαλλήλου και δεν θα απαιτείται καμία επιπλέον επιβεβαίωση των δεδομένων από φυσικά παραστατικά για την έκδοση συνταξιοδοτικής απόφασης και απόφασης εφάπαξ παροχής.
• Αύξηση ορίου οφειλών. Επίσης, αυξάνεται το όριο οφειλών που μπορεί να έχουν οι μη μισθωτοί προκειμένου να λάβουν σύνταξη. Συγκεκριμένα, ορίζονται οι 20.000 ευρώ για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολουμένους (για αυτούς ίσχυαν οι 15.000 ευρώ) και οι 6.000 ευρώ για τους αγρότες (ίσχυαν οι 4.000 ευρώ).
Με άλλη διάταξη τροποποιείται εκ νέου ο χρόνος έναρξης δικαιώματος σύνταξης και ορίζεται την πρώτη ημέρα του επόμενου της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης μήνα, υπό την προϋπόθεση ότι κατά την ημερομηνία αυτή πληρούνται όλες οι νόμιμες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης.
• Προσωρινή σύνταξη. Τέλος, καθίσταται υποχρεωτική η προσωρινή σύνταξη για όλους τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα και τους μη μισθωτούς, αγρότες ασφαλισμένους στον πρώην ΟΓΑ αλλά και όσους έχουν διαδοχική ασφάλιση, είτε έχουν υποβάλει χειρόγραφη είτε ηλεκτρονική αίτηση συνταξιοδότησης.
