Γράφει ο Θωμάς Κυριάκος
Διασχίζοντας την οδό 31 Αυγούστου, ξεκινώντας από την Πλατεία του Αγίου Βησσαρίωνα και πριν φτάσουμε στη διασταύρωσή της με την Οδό Λορέντζου Μαβίλη, αντικρίζουμε δύο όμοιες μονοκατοικίες οι οποίες είναι γνωστές στην πόλη μας με την ονομασία “Τα δίδυμα”.
Εδώ και αρκετά χρόνια και τα δύο σπίτια είναι εγκαταλειμμένα, προ ετών κινδύνευσαν από πυρκαγιά και καθώς μένουν χωρίς καμιά φροντίδα και συντήρηση, αυτοκαταστρέφονται. Τα τελευταία χρόνια ο Δήμος Λαρισαίων έδειξε ενδιαφέρον για την απόκτηση τους, για να μην κατεδαφισθούν και ακολουθήσουν τον δρόμο της αντιπαροχής. Το βασικό πρόβλημα, όπως και με άλλα αξιόλογα προπολεμικά κτίσματα, είναι το γεγονός ότι δεν έχουν χαρακτηρισθεί διατηρητέα.
Η ιστορία των κτιρίων αυτών είναι παλιά και ενδιαφέρουσα. Όπως αναφέρει ο κ. Παπαθεοδώρου: «Μέχρι το 1994 τα όμοια κτίσματα στην περιοχή ήταν τρία. Το τρίτο βρισκόταν στη γωνία των οδών Μαβίλη και Δροσίνη, πίσω ακριβώς από το γωνιακό από τα δίδυμα. Προ ημερών πληροφορήθηκα ότι παλαιότερα υπήρχε και τέταρτο όμοιο κτίσμα επί της 31ης Αυγούστου, δίπλα από τα σημερινά δίδυμα. Επομένως μπορούμε να μιλάμε για τετράδυμα σπίτια.
Τα «δίδυμα» επί της οδού 31ης Αυγούστου. Χρονολογία: 1994. Η φωτογραφία προέρχεται από την μελέτη «Αξιόλογα κτίσματα Λάρισας» που πραγματοποίησε η ομάδα εργασίας του ΤΕΕ – Τμήμα Κ. & Δ. Θεσσαλίας, αποτελούμενοι από τους Αρχιτέκτονες μηχανικούς: Α. Αντωνούλη, Ε. Γιοβρή, Γ. Ιωαννίδη, Κ. Παπαδόπουλο.
Η ακριβής χρονολογία κατασκευής τους δεν είναι γνωστή. Πιθανολογείται ότι είναι κτίσματα της τρίτης δεκαετίας του 20ού αιώνα. Ιδιοκτήτης και κατασκευαστής ήταν ο εστιάτορας Γεώργιος Νατάκιας. Η κατοικία η οποία καταλαμβάνει τη γωνία των οδών 31 Αυγούστου και Μαβίλη, πωλήθηκε στις 30 Απριλίου 1928 από τον ιδιοκτήτη Γεώργιο Νατάκια στον ιατρό Κοσμά Κατσίγρα του Γεωργίου. Στις 17 Αυγούστου 1933 ο Κοσμάς Κατσίγρας το πώλησε στον κτηματία Αντώνιο Γκαρανέ του Ιωάννου. Το κτίσμα αυτό χρησιμοποιήθηκε για αρκετά χρόνια είτε ως κατοικία είτε ως επαγγελματική στέγη. Σήμερα ανήκει στα τέκνα του αγοραστού Ζήση-Απόστολο, Ιωάννη και Άννα Γκαρανέ, άτομα μεγάλης ηλικίας, τα οποία κατοικούν στη Νέα Υόρκη και ουσιαστικώς έχει εγκαταλειφθεί στην τύχη του.
Η δεύτερη κατοικία έχει πρόσοψη επί της 31ης Αυγούστου και βρίσκεται παραπλεύρως της προηγούμενης. Άγνωστο πότε, περιήλθε στην ιδιοκτησία του εμπόρου της Λάρισας Ηλία Τριανταφύλλου του Τριανταφύλλου, ο οποίος στις 12 Απριλίου 1938 την πώλησε στην Ελένη χήρα του Γεωργίου Γκουλιάμα. Η τελευταία με διαθήκη της μεταβίβασε στις 27 Αυγούστου 1946 την κατοικία στην ανεψιά της Αντωνία χήρα Ιωάννη Οικονόμου. Με τη σειρά της η τελευταία την πώλησε στις 7 Φεβρουαρίου 1989 στον ανεψιό της Νικόλαο Οικονόμου του Στάμου, στην κυριότητα του οποίου υπάρχει μέχρι σήμερα. Μέχρι το 2004 κατοικείτο από την οικογένεια Νικολάου Οικονόμου και έκτοτε παραμένει ακατοίκητο. Στον ακάλυπτο χώρο ο οποίος βρισκόταν ανάμεσα από τα τρία όμοια σπίτια (ιδίως στο πίσω σπίτι που κατεδαφίσθηκε το 1994), υπήρχε καταφύγιο, του οποίου οι αεραγωγοί διευθύνονταν και στα τρία κτίσματα.» [1]
Δυστυχώς στην πόλη μας τα διατηρητέα κτίσματα είναι ελάχιστα. Ως διατηρητέα έχουν χαρακτηριστεί ο Μύλος του Παππά, η Πυριτιδαποθήκη οι παλιές φυλακές της Λάρισας στην οδό Ιουστινιανού στο σχολικό συγκρότημα του 5ου Γυμνασίου/Λυκείου, η οικία Γερολυμάτου το οθωμανικό κτίσμα της οδού Σεφέρη, ο «Νικόδημος», το κινηματοθέατρο «ΠΑΛΛΑΣ», το κτίριο «Μουσών» στην οδό Παλαιστίνης που απέκτησε πρόσφατα ο Δήμος, το κτίριο Οικονόμου-Φαληρέα στην οδό Μανωλάκη και ο Πύργος Χαροκόπου.
Οδός Μανωλάκη οικία Οικονόμου-Φαληρέα
Το 1994, μια ομάδα μηχανικών του Τ.Ε.Ε.-Τμήμα Κεντρικής Ελλάδος αποτελούμενοι από τους αρχιτέκτονες Αικατερίνη Αντωνούλη, Ευαγγελία Γιοβρή, Γιώργο Ιωαννίδη και Κώστα Παπαδόπουλο κατέγραψαν και πρότειναν έναν αριθμό από Αξιόλογα κτίσματα της πόλης μας προς διάσωση. Το σκεπτικό της έρευνας τους, αναφέρεται εκτεταμένα στην εισαγωγή της μελέτης τους: «Το πρόβλημα της προστασίας της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς – ιδιαίτερα της νεωτέρας περιόδου – είναι ένα από τα πιο κρίσιμα, δύσκολα, και ταυτόχρονα επείγοντα σύγχρονα ελληνικά προβλήματα. Η ταχύτατη και σχεδόν ανεξέλεγκτη από κρατικής πλευράς μεταλλαγή των συνθηκών της ζωής, της τεχνολογίας, της οικονομίας και των παραγωγικών διαδικασιών στις μεταπολεμικές δεκαετίες είχε σαν αποτέλεσμα την έντονη αντικατάσταση και διαφοροποίηση του οικιστικού περιβάλλοντος.
Η μορφή της ανάπτυξης που ακολουθήθηκε στη χώρα μας σ’ αυτή τη περίοδο, σε άμεση συνάρτηση με την έλλειψη εθνικού προγραμματισμού οδήγησε στην εγκατάλειψη και υποβάθμιση από τη μια μεριά ολόκληρων περιοχών και οικισμών που είχαν δημιουργηθεί στην ιστορική πορεία του ελληνισμού, και από την άλλη στη συγκέντρωση παραγωγικών δομών και μαζών πληθυσμού σε ορισμένα μόνον αστικά κέντρα. Το πνεύμα της εμπορευματοποίησης της οικοδομή και των αξιών στο γενικότερο αρχιτεκτονικό και πολεοδομικό πλαίσιο μαζί με το φαινόμενο της εισβολής ξένων πολιτιστικών προτύπων και επιδράσεων στη χώρα μας οδηγεί στην αλλοίωση, εγκατάλειψη και των τελευταίων ακόμη παραδοσιακών υπολοίπων με άμεσο κίνδυνο ανεπανόρθωτης καταστροφής της εθνικής μας ταυτότητας.
Το πνεύμα της αλλαγής στη νοοτροπία κράτους και πολίτη, ατόμου και συνόλου απέναντι στις πολιτιστικές αξίες είναι σήμερα επιτακτικό αίτημα. Με την αίσθηση έτσι του καθήκοντος που όλοι έχουμε για τη διάσωση του ότι έχει πια απομείνει από τον παραδοσιακό μας αρχιτεκτονικό πλούτο προχωρήσαμε σαν ομάδα εργασίας μετά από ανάθεση από το ΤΕΕ Τμήμα Κεντρικής & Δυτικής Θεσσαλίας σε πλήρη καταγραφή των αξιόλογων κτισμάτων που διασώζονται σήμερα στη πόλη της Λάρισας με την ελπίδα ότι η εργασία αυτή θα ευαισθητοποιήσει και θα ενεργοποιήσει όσους ασχολούνται με τη προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.» [2] Δύο από τα 75 κτίρια που χαρακτηρίστηκαν ως αξιόλογα και προς διατήρηση, από την ομάδα του ΤΕΕ, ήταν και τα «δίδυμα».
Το τρίτο κτίσμα επί της οδού Μαβίλη και Δροσίνη. Χρονολογία: 1994. Η φωτογραφία προέρχεται από την μελέτη «Αξιόλογα κτίσματα Λάρισας» που πραγματοποίησε η ομάδα εργασίας του ΤΕΕ – Τμήμα Κ. & Δ. Θεσσαλίας, αποτελούμενοι από τους Αρχιτέκτονες μηχανικούς: Α. Αντωνούλη, Ε. Γιοβρή, Γ. Ιωαννίδη, Κ. Παπαδόπουλο.
Τον περασμένο Ιούλιο, με αφορμή την κατεδάφιση ενός κτιρίου των αρχών της δεκαετίας του 1930, στην οδό Οικ. Εξ οικονόμων με Λαέρτη, πήρα την πρωτοβουλία να παρουσιάσω ορισμένα παλιά κτίσματα που έχουν απομείνει στη Λάρισα και ενδεχομένως, ορισμένα από αυτά θα μπορούσαν να κριθούν ως αξιόλογα και να διασωθούν. Η LarissaPress, όπου φιλοξενήθηκε το άρθρο μου [3] ζήτησε τη θέση του Δήμου Λαρισαίων, σχετικά με τη δυνατότητα απόκτησης και αποκατάστασης παλαιών κτιρίων της πόλης. Η απάντηση δόθηκε από τον Δήμαρχος Λαρισαίων κ. Αποστ. Καλογιάννη: «Το ενδιαφέρον της δημοτικής αρχής για τα ιστορικά κτίρια της πόλης υπάρχει και είναι μεγάλο ώστε η Λάρισα να κρατήσει ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας της. Πρόκειται για το κτιριακό απόθεμα μιας άλλης εποχής και είναι σημαντικό, γιατί δεν μπορείς να ξεκοπείς από την ιστορία και τις ρίζες. Απαιτούνται όμως γι αυτή την υπόθεση σοβαρά κονδύλια για την συντήρηση και αξιοποίηση τους ώστε να μπορέσουν να προσκληθούν όλα ή τα πιο σημαντικά κτίρια που είναι εμβληματικά. Είμαστε υποχρεωμένοι να κινηθούμε με τα προγράμματα χρηματοδότησης που υπάρχουν και εκ των πραγμάτων μας αναγκάζουν να κάνουμε μια ιεράρχηση. Τα προγράμματα έχουν κάποιο πλαφόν. Ανάλογα συνεπώς με το κάθε πρόγραμμα θα γίνεται προσπάθεια να ενταχθούν εκείνα τα έργα που μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες των κτιρίων προς συντήρηση και αξιοποίηση».
Παράλληλα σημείωσε πως από την Δημοτική Αρχή υπάρχει ένας σχεδιασμός ο οποίος είναι άμεσα συνδεδεμένος με την αναζήτηση χρηματοδοτικών εργαλείων. Ο κ. Καλογιάννης είπε ότι γίνεται εδώ και αρκετό καιρό ένας σχεδιασμός καταγραφής και ιεράρχησης των σημαντικών παλιών κτιρίων, που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν, ενώ παράλληλα τόνισε ότι μελετώνται όλες οι εκδοχές χρηματοδότησης οι οποίες είναι απαραίτητες. Επίσης τόνισε ότι γίνεται προσπάθεια από τον δήμο ώστε, μέσω του προγράμματος «Αντώνης Τρίτσης» ή άλλων προγραμμάτων να ενταχθεί ένα από τα δύο Νεοκλασικά κτίρια της 31ης Αυγούστου. [4]
Από τον Ιούλιο έως σήμερα η κατάσταση έχει αλλάξει. Πρόσφατα ανακοινώθηκε από το το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) ένα νέο πρόγραμμα, το «Διατηρώ κατ’ οίκον», διατυπωμένο στο μοτίβο του «Εξοικονομώ» για τις αποκαταστάσεις των ερειπωμένων κτιρίων. Η σχετική πρόταση, η οποία περιλαμβάνει ολοκληρωμένες δράσεις για την αναγέννηση αξιόλογων αλλά επικίνδυνων για τη δημόσια ασφάλεια κτισμάτων έχει ήδη υποβληθεί για χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης. Όπως αναφέρουν στελέχη του Υπουργείου, στο νέο πρόγραμμα θα μπορούν να ενταχθούν κτίρια που έχουν κριθεί ως διατηρητέα. Ωστόσο, των επιδοτήσεων θα ωφελούνται και αρχιτεκτονικά «διαμάντια» του Μεσοπολέμου, ή και μεταγενέστερες κατασκευές που ανεγέρθησαν έως και τη δεκαετία του ’60, υπό την προϋπόθεση ότι εντάσσονται σε μια ιστορική γειτονιά, ή σε έναν παραδοσιακό οικισμό. Στη Λάρισα, δυστυχώς, καμία γειτονιά δεν έχει χαρακτηριστεί ως ιστορική, ενώ κατ΄επέκταση για το Νομό μας οι παραδοσιακοί οικισμοί είναι μηδαμινοί.
Παράλληλα με το πρόγραμμα «Διατηρώ», το ΥΠΕΝ ετοιμάζει νομοθετική ρύθμιση για την αντιμετώπιση των θεσμικών δυσκολιών επέμβασης σε επικίνδυνα κτίρια, από δήμους και δημόσιους φορείς. Θα δίνεται η δυνατότητα να αναλαμβάνουν την αποκατάσταση εγκαταλελειμμένων κτιρίων και εν συνεχεία να τα διαχειρίζονται έως ότου αποσβέσουν το κόστος αποκατάστασης ή και νωρίτερα εάν αυτό αποπληρωθεί από τους ιδιοκτήτες τους, διευκολύνοντας την αποκατάσταση.
Σύμφωνα με πληροφορίες της ιστοσελίδας «Το Βήμα», η νέα νομοθετική πρωτοβουλία θα κινηθεί στη λογική του σχεδίου νόμου που είχε παρουσιαστεί τον Νοέμβριο του 2014, βάσει μελέτης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με πολλές ωστόσο βελτιώσεις. Για παράδειγμα, τότε προβλεπόταν ότι κενά και εγκαταλελειμμένα κτίρια μπορούσαν να περιέλθουν στη διαχείριση (ή ακόμη και στην κυριότητα σε ειδικές περιπτώσεις) δήμων και ιδιωτών για χρονικό διάστημα ως και 50 έτη. Στη νέα πρόταση δεν τίθεται θέμα κυριότητας, τουλάχιστον για τις περιπτώσεις που εμφανίζονται ιδιοκτήτες, ενώ για το χρονικό διάστημα έχουν προταθεί τα 20 έτη περίπου. Πάντως, θα δίνεται το δικαίωμα στον ενδιαφερόμενο δήμο να απευθύνεται στους ιδιοκτήτες του κτιρίου θέτοντας συγκεκριμένη προθεσμία και εάν δεν ανταποκριθούν θα έχει το δικαίωμα να επέμβει. Εάν πρόκειται για κατασκευή αγνώστου ιδιοκτήτη, θα προηγείται σχετική ανακοίνωση στον Τύπο για εύλογο διάστημα.
Ένα από τα προβλήματα που αναμένεται να δοθεί λύση, μέσω της τροπολογίας που θα κατατεθεί, είναι η στήριξη των ιδιοκτητών διατηρητέων. Ο τρόπος αποζημίωσής τους μέσω του θεσμού της Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης (ΜΣΔ) παραμένει ανενεργός από το 2007. Με τις νέες ρυθμίσεις θα ενεργοποιηθεί. Έτσι θα μπορούν να αποζημιώνονται οι ιδιοκτήτες για την αδυναμία εκμετάλλευσης όλου του συντελεστή δόμησης που ισχύει στην περιοχή όπου βρίσκεται το ακίνητο.
Η γειτονική μας πόλη του Βόλου πρωτοπορεί εδώ και πολλά χρόνια στον τομέα της διάσωσης παλαιών κτιρίων, καθώς έχουν αποκατασταθεί και αξιοποιηθεί τα 27 από τα 40 παλιά βιομηχανικά κτίρια της πόλης που έμειναν όρθια μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1955. Ο Βόλος θεωρείται κορυφαία πόλη στην Ελλάδα και από τις σημαντικότερες στην Ευρώπη, μαζί με την Τεράσα της Ισπανίας, στη διάσωση και επανάχρηση του βιομηχανικού αποθέματος.
Οδός Μαβίλη, πρόσφατα συντηρημένη κατοικία του 1917-18
Όπως αναφέρει στο «Βήμα» ο καθηγητής στο τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Κώστας Αδαμάκης, τη δεκαετία του ’80 ξεκίνησε στην πόλη να συζητείται το μέλλον των βιομηχανικών συγκροτημάτων που βρίσκονταν διάσπαρτα εντός του πολεοδομικού ιστού της και μαρτυρούσαν το ένδοξο βιομηχανικό παρελθόν της. Πιέσεις υπήρχαν για την κατεδάφισή τους, αλλά καμιά φορά το σύμπαν συνωμοτεί διαφορετικά. «Το 1984 ξεκινούσε τη λειτουργία του το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το οποίο εμφανίστηκε σαν από μηχανής θεός. Αντί να δημιουργήσει ένα νέο campus, αποφασίστηκε να χρησιμοποιηθούν ιστορικά βιομηχανικά κτίρια, που μαζί με άλλα διατηρητέα, αποτέλεσαν το κτιριακό πλέγμα του πανεπιστημίου, εντάσσοντας την πανεπιστημιακή κοινότητα στις λειτουργίες της πόλης. Λίγα χρόνια αργότερα ανέλαβε δήμαρχος της πόλης ο Δημήτρης Πιτσιώρης, ο οποίος επίσης σεβάστηκε το όραμα της διάσωσης των ιστορικών κτιρίων». Ετσι, στο εμβληματικό κτίριο της Καπναποθήκης Παπαστράτου, στην παραλία του Βόλου στεγάστηκε η πρυτανεία του Πανεπιστημίου. Ακολούθησαν η διάσωση και η εισαγωγή νέων χρήσεων στο συγκρότημα της υφαντουργίας Μουρτζούκου, στην πρώην μεταλλοβιομηχανία Παπαρρήγα, στο καπνεργοστάσιο και στις καπναποθήκες Ματσάγγου, στο πλινθοκεραμοποιείο Τσαλαπάτα, στο Κτίριο Σπήρερ, στην Παλιά Ηλεκτρική, στην Κίτρινη Αποθήκη, στο «Μέγαρο Τσικρίκη», στο αρχοντικό Καβούρα κ.ά.» Ωστόσο, πέρα από τη βιομηχανική αρχιτεκτονική κληρονομιά που διεσώθη, παραμένουν στην πόλη 162 εγκαταλελειμμένα κτίρια, σύμφωνα με καταγραφή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Από αυτά το 10% κρίθηκε ως ετοιμόρροπο ενώ πάνω από τα μισά εμφανίζουν σημαντικές φθορές. [5]
Απ΄ότι γίνεται αντιληπτό για να μπορέσει η πόλη να ωφεληθεί από το πρόγραμμα «Διατηρώ κατ’ οίκον» και να διασώσει διάφορα αξιόλογα κτίρια θα πρέπει να υπάρξει άμεση δραστηριοποίηση των Φορέων της πόλης, όπως ο Δήμος Λαρισαίων, ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων, το ΤΕΕ, που μπορούν να ξεκινήσουν τις διαδικασίες αξιολόγησης παλαιών κτισμάτων ανά περιοχή και χαρακτηρισμού, αρχικά, των αντίστοιχων περιοχών ως ιστορικών και εν συνεχεία των κτισμάτων που θα αξιολογηθούν ως διατηρητέα.
Οδός Σολωμού 3 και Δροσίνη
Σ΄ αυτή την προσπάθεια μπορεί να συνδράμει και η ομάδα της Φωτοθήκης Λάρισας. Πριν δύο μήνες περίπου, στις αρχές Οκτωβρίου, μέλη της Φωτοθήκης κατέγραψαν και ανέδειξαν μια άγνωστη ως ονομασία περιοχή της πόλης μας, την περιοχή «Κολωνάκι» που γειτνιάζει με τα «δίδυμα σπίτια» της 31ης Αυγούστου. Με μια σειρά άρθρων του, στην εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», ο κ. Νικ. Παπαθεοδώρου αναφέρθηκε αναλυτικά στα κτίρια και στους κατοίκους της συνοικίας «Κολωνάκι». Όπως αναφέρει ο κ. Παπαθεοδώρου: «Με μια σειρά άρθρων αρχίζουμε από σήμερα την περιγραφή μιας περιοχής της Λάρισας, η οποία είναι προφορικά γνωστή σε πολλούς συμπολίτες μας ως “Κολωνάκι”, χωρίς ωστόσο η ονομασία αυτή να έχει επίσημα καθιερωθεί στο σχέδιο πόλεως. Η περιοχή αυτή, με την ευρύτερη έννοια του όρου, περιλαμβάνει το οικιστικό συγκρότημα το οποίο βρίσκεται σε όλο το μήκος της οδού Νιρβάνα από την αρχή της στην οδό Ολύμπου, μέχρι το τέρμα της στη οδό Ερυθρού Σταυρού, συμπεριλαμβανομένων και των κάθετων προς αυτήν οδών Λορένζου Μαβίλη, Παπαδιαμάντη και Αλέξανδρου Ελλαδίου. Κατ’ άλλους η έκτασή της είναι πιο μικρότερη. Οριοθετείται από τη διασταύρωση της Νιρβάνα με την οδό Όγλ, μέχρι την Ερυθρού Σταυρού, συμπεριλαμβανομένων και των κάθετων οδών. Το όνομα της περιοχής αυτής ως Κολωνάκι ήταν γνωστό, όπως γνωστό ήταν και το γεγονός ότι παλαιότερα στον χώρο αυτό υπήρχαν ορισμένα από το ομορφότερα σπίτια της Λάρισας, μερικά εκ των οποίων παραμένουν μέχρι και σήμερα, χωρίς να έχουν υποκύψει στο δέλεαρ της αντιπαροχής που εκτινόταν κατά μήκος της οδού Νιρβάνα, παράλληλη της 31ης Αυγούστου και σε κάθετους σε αυτή δρόμους.» [6]
Επίσης αντίστοιχες ιστορικές περιοχές υπάρχουν και σε άλλα σημεία της πόλης. Μπορεί η πόλη μας να μην είχε την βιομηχανική ανάπτυξη που είχε ο Βόλος εντός του ιστού της πόλης, αλλά στη Λάρισα διατηρούνται έως και σήμερα αρκετές κατοικίες και προπολεμικά καταστήματα. Όπως τα καταστήματα της οδού Φιλελλήνων στο λόφο Ακροπόλεως, στην οδό Ολύμπου, κτισμένα στις αρχές του 20ου αιώνα στο τμήμα της οδού που εκτείνεται από την Κύπρου έως την Βενιζέλου, αλλά και στην οδό Βενιζέλου, σχεδόν σε όλο το μήκος της, όπου μπορούν να αποκατασταθούν οι παλιές όψεις, απομακρύνοντας τις πρόσθετες κατασκευές, τσιμεντοσανίδες κ.λ.π. Ενώ σε γειτονιές όπως του Αγίου Αθανασίου, του Αγίου Νικολάου, των Αγίων Σαράντα, των Ταμπάκικων συναντάμε αρκετές παλιές κατοικίες που θα μπορούσαν να διασωθούν και να αναδειχθούν.
Για να γίνουν όλα αυτά χρειάζεται βούληση, συνεργασία και άμεσες ενέργειες. Γιατί διαφορετικά η πόλη θα συνεχίσει να βλέπει ένα ακόμη «κύμα» κατεδαφίσεων παλαιών κτισμάτων κι ας ευχηθούμε να μην είναι τα «δίδυμα σπίτια» τα επόμενα προς κατεδάφιση και αντιπαροχή…
Το οδοιπορικό μας στην παλιά Λάρισα συνεχίζεται…
Θωμάς Ζ. Κυριάκος
thomask.larissa@gmail.com
Μέλος της Φωτοθήκης Λάρισας
[1] «Ιχνηλατώντας την παλιά Λάρισα – Τα “δίδυμα σπίτια” της 31ης Αυγούστου», του Νικόλαου Αθ. Παπαθεοδώρου, δημοσίευμα στην ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ στις 9 Μαΐου 2018
[2] «ΤΕΕ Θεσσαλίας – Αξιόλογα Κτίσματα Λάρισας», που πραγματοποίησε η ομάδα εργασίας του ΤΕΕ – Τμήμα Κ. & Δ. Θεσσαλίας, αποτελούμενοι από τους Αρχιτέκτονες μηχανικούς: Α. Αντωνούλη, Ε. Γιοβρή, Γ. Ιωαννίδη, Κ. Παπαδόπουλο.
[3] «Αστικές διαθλάσεις «ΝΟΣΤΑΛΓΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΑΛΙΑ ΛΑΡΙΣΑ – ΛΑΡΙΣΑ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ», Θ. Κυριάκου, δημοσιεύθηκε στη LarissaPress στις 7 Ιουλίου 2020. https://www.larissapress.gr/2020/07/05/afta-einai-ta-50-ktiria-tis-larisas-pou-prepei-na-sothoun/
[4] «Πώς θα σωθούν τα παλιά εμβληματικά κτίρια της Λάρισας – Ο σχεδιασμός της δημοτικής αρχής», του Ηλία Σκυλλάκου, στη Larissapress, στις 12 Ιουλίου 2020.
Πώς θα σωθούν τα παλιά εμβληματικά κτίρια της Λάρισας – Ο σχεδιασμός της δημοτικής αρχής
[5] «Διατηρώ κατ’ οίκον» όπως “Εξοικονομώ” : Ποιους αφορά και τι περιλάμβανει το νέο πρόγραμμα του ΥΠΕΝ. Τράτσα Μάχη στο ΒΗΜΑ, στις 13.11.2020
[6] «Ιχνηλατώντας την παλιά Λάρισα – Το Κολωνάκι της Λάρισας – Α΄», του Νικόλαου Αθ. Παπαθεοδώρου, δημοσίευμα στην ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ στις 28 Οκτωβρίου 2020.
